عصب پرونئال عمقی (Deep Peroneal) از سمت قدامی مچ پا عبور کرده و به سطح بین انگشت شست و انگشت کناری شست عصب دهی می کند. سندروم تونل تارسال قدامی (Anterior Tarsal Tunnel Syndrome) به دلیل فشار روی این عصب در محل عبورش از زیر فاسیای سطحی مچ اتفاق می افتد (فاسیا بافتی فیبری بوده که بین پوست و ساختارهای داخلی قرار می گیرد). معمول ترین دلیل فشار روی عصب پرونئال عمقی در این منطقه آناتومی، وارد شدن ضربه به روی پا است. دیگر عوامل مستعد کننده فرد به ابتلا به این سندروم موارد روبرو هستند: خم شدن ناگهانی و حاد مچ پا به سمت کف پا، پوشیدن کفش های بیش از حد تنگ، بیش از حد خم شدن فرد مانند حالت فرد در حال گل کاشتن. هرچیزی که بتواند باعث فشار روی عصب پرونئال عمقی شود، مانند تومورها، استئوفیت ها، گانگلیا و سینویت، می تواند باعث بروز سندروم تونل تارسال قدامی شود. سندروم تونل تارسال قدامی نسبت به سندروم تونل تارسال خلفی شیوع بسیار کمتری دارد.
این اختلال عصبی با درد، خوابرفتگی، و بی حسی سطح رویی پا مشخص می شود که این علائم به سمت فضای بین انگشت شست و انگشت کناری آن منتشر می شوند. ممکن است این علائم به سمت قدامی مفصل مچ نیز انتشار پیدا کنند. هیچ گونه اختلال حرکتی ای مشاهده نمی شود مگر اینکه شاخه خارجی دیستال (دور از بدن) عصب پرونئال عمقی نیز درگیر شده باشد. معمولا درد شبانه پا نیز اتفاق می افتد. ممکن است بیمار گزارش کند که نگه داشتن کف پا به سمت خارج می تواند درد و بی حسی سندروم تونل تارسال قدامی را کاهش دهد.
تشخیص:
یافته های فیزیکی شامل درد در صورت لمس شدن محل عبور عصب پرونئال عمقی در سطح بالایی پا است. دقیقا در سمت داخلی دورسالیس پدیس پالس (Dorsalis Pedis Pulse)، روی محل عبور عصب پرونئال عمقی از زیر فاسیا، علامت تینل (Tinel Sign) مثبت است. معمولا با خم کردن مچ پا به سمت کف پا توسط بیمار، علائم سندروم تونل تارسال قدامی افزایش می یابند. در صورت درگیر شدن شاخه خارجی عصب پرونئال عمقی ممکن است ضعف عضله اکستنسور دیجیتوروم برویس (Extensor Digitorum Brevis، این عضله مسئول باز کردن انگشتان است) نیز دیده شود.
سندروم تونل تارسال قدامی در اغلب موارد به اشتباه آرتیت مفصل مچ پا، رادیکولوپاتی کمری (اختلال اعصاب خارج شده از نخاع در کمر)، یا اختلال عصبی ناشی از دیابت تشخیص داده می شود. در بیماران مبتلا به آرتریت مفصل مچ پا مدارک رادیوگرافی نشان دهنده آرتریت هستند. اکثر بیماران مبتلا به رادیکولوپاتی کمر اختلال رفلکسی، حسی و حرکتی همراه با درد کمر دارند، در حالی که بیماران مبتلا به سندروم تونل تارسال قدامی اختلال رفلکسی ندارند و اختلال حرکتی و حسی نیز به محدوده عصب دهی شده توسط عصب پرونئال عمقی در پایین مچ پا محدود شده اند. اختلال عصبی ناشی از دیابت معمولا باعث اختلال حسی کل پا می شود، و نه محدود به منطقه عصب دهی شده توسط عصب پرونئال عمقی. ممکن است رادیکولوپاتی کمری به همراه اختلال عصب پرونئال وجود داشته باشد که به این وضعیت سندروم دابل کراش (Double-crush syndrome) گفته می شود. همچنین، چون سندروم تونل تارسال قدامی در بیماران مبتلا به دیابت دیده می شود، تعجب برانگیز نیست که اختلال عصبی ناشی از دیابت، در بیماران دیابتی مبتلا به سندروم تونل تارسال قدامی دیده می شود.
الکترومایوگرافی به افتراق سندروم تونل تارسال قدامی از رادیکولوپاتی کمری و اختلال عصبی ناشی از دیابت کمک می کند. انجام رادیوگرافی برای تمام بیماران مبتلا سندروم تونل تارسال قدامی الزامی است تا عدم وجود بیماری های استخوانی اثبات شوند. بر اساس شرح حال بیمار و تشخیص پزشک آزمایشات دیگری مانند شمارش کامل سلول های خونی نیز انجام می شود. در صورت شک پزشک به ناپایدای مفصل یا وجود تومور انجام MRI یا تصویربرداری سونوگرافی مچ و پا الزامی است.
نحوه انجام بلاک:
تزریقات برای بلاک اعصاب (قطع عبور پیام عصبی با استفاده از مواد بی حسی) عموما به دو صورت انجام می شوند. روش اول استفاده از لندمارک (مشخصات) های سطحی بدن برای پیدا کردن محل تزریق است و روش دوم استفاده از دستگاه های تصویربرداری (که در بین این روش ها سونوگرافی بیشرین کارآیی و کمترین عوارض جانبی را دارد). در روش لندمارک به دلیل نداشتن دید و آگاهی کامل از جزئیات داخل بدن امکان خطا و عوارض جانبی بالا می باشد که این مشکلات با استفاده از روش سونوگرافی به راحتی حل می شوند.
تزریق با کمک دستگاه سونوگرافی:
این روش که در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور دکتر سیروس مومن زاده انجام می شود بالاترین دقت را در میان روش های تزریق دارد زیرا برای شناسایی ساختار های داخلی بدن و خود عصب از دستگاه سونوگرافی استفاده می شود. این روش امکان تزریق موثرتر و عوارض جانبی کمتر را به ما می دهد.
عوارض جانبی احتمالی:
شایع ترین عارضه این تزریق تشکیل هماتوم (کیسه پر از خون) است. می توان وارد کردن فشار روی محل تزریق بعد از انجام تزریق، احتمال این عارضه را پایین آورد. اگر سوزن به شیوه نادرستی به بدن وارد شود می تواند به عصب آسیب برساند. با جلو بردن آرام سوزن و سپس دور کردن آن از عصب می توان جلوی این عارضه را گرفت. همچنین با استفاده از دستگاه سونوگرافی و دید پزشک به محل سوزن و عصب نیز می توان احتمال این عارضه را کاهش داد.