بلاک کردن عصب به جلوگیری از عبور پیام عصبی (شامل پیام های درد) با تزریق مواد بی حسی به عصب گفته می شود. عصب سافنوس از جلوی ران پایین می آید، از سمت داخلی زانو عبور می کند و سطح داخلی ساق پا عصب دهی می کند.
آناتومی این عصب:
از بلاک این عصب برای تشخیص علل و درمان دردهای ساق پا که تصور می شود در ناحیه عصب دهی شده توسط عصب سافنوس قرار دارد، استفاده می شود. شایع ترین سندروم درد ناشی از اختلال این عصب، درد بعد از عمل ناشی از آسیب دیدن عصب سافنوس طی عمل جراحی است. علائم بیماری بسته به اینکه عصب در کدام نقطه دچار اختلال شده، متفاوت است.
برای انجام جراحی های پوست، برداشتن بافت های مرده و ترمیم شکستگی های ساق پا از این بلاک به همراه بلاک عصب سیاتیک (این عصب از پشت باسن پایین می آید و به کل نواحی پشتی پا و کف پا عصب دهی می کند)، برای ایجاد بی حسی موضعی استفاده می شود. این بلاک به همراه بی حسی موضعی به عنوان ابزاری تشخیصی برای فهمیدن اینکه آیا عصب سافنوس مسئول انتقال درد از ساق پا است یا نه کابرد دارد. اگر درد بیمار به درمان های دارویی و ... پاسخ ندهد نیاز به تخریب کردن کامل عصب برای درمان درد است. انجام این بلاک نشان دهنده حداکثر اختلال حسی و حرکتی ای است که بیمار بعد از تخریب عصب تجربه خواهد کرد.
ممکن است این بلاک به همراه بی حسی موضعی برای کنترل دردهای بعد از جراحی انجام شود و در صورت آسیب دیدن ناخواسته این عصب طی جراحی می توان از این تکنیک برای درمان اختلال عصبی ایجاد شده استفاده کرد. الکترومایوگرافی می تواند به افتراق اختلال این عصب از رادیکولوپاتی کمری (در این بیماری مهره های ستون فقرات کمری روی اعصاب خارج شده از نخاع فشار وارد می کنند)، اختلال شبکه عصبی کمری (شبکه عصبی کمری از تعدادی از اعصاب خارج شده از نخاع در کمر تشکیل شده است) و اختلال اعصاب ناشی از دیابت کمک کند.
انجام رادیوگرافی زانو و ساق پا برای تمام بیمارانی که علائم اختلال عصب سافنوس را نشان می دهند الزامی است تا عدم وجود بیماری های استخوانی اثبات شوند.
بر اساس شرح حال بیمار و تشخیص پزشک،آزمایشات تکمیلی مانند شمارش کامل سلول های خونی نیز انجام می شوند. انجام MRI نقطه ای که احتمال می رود عصب در آنجا دچار آسیب شده باشد برای تایید شدن تشخیص و یا در صورت شک به وجود تومور، عفونت، یا هماتوم (کیسه پر از خون زیر پوست) الزامی است. انجام تصویربرداری سونوگرافی نیز کاربردهایی مشابه کابرد های MRI دارد.
نحوه انجام بلاک:
تزریقات برای بلاک اعصاب عموما به دو صورت انجام می شوند. روش اول استفاده از لندمارک (مشخصات) های سطحی بدن برای پیدا کردن محل تزریق است و روش دوم استفاده از دستگاه های تصویربرداری (که در بین این روش ها سونوگرافی بیشرین کارآیی و کمترین عوارض جانبی را دارد). در روش لندمارک به دلیل نداشتن دید و آگاهی کامل از جزئیات داخل بدن امکان خطا و عوارض جانبی بالا می باشد که این مشکلات با استفاده از روش سونوگرافی به راحتی حل می شوند.
تزریق با کمک دستگاه سونوگرافی:.
این روش که در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور سیروس مومن زاده انجام می شود بالاترین دقت را در میان روش های تزریق دارد زیرا برای شناسایی ساختار های داخلی بدن و خود عصب از دستگاه سونوگرافی استفاده می شود. این روش امکان تزریق موثرتر و عوارض جانبی کمتر را به ما می دهد.
عوارض جانبی احتمالی:
در صورت خطای پزشک در تشخیص محل وارد کردن سوزن به بدن بلاک عصب ناموفق خواهد بود. می تواند با استفاده از دستگاه سونوگرافی احتمال این خطا را تا حد قابل توجه ای کاهش داد. در صورت خطا پزشک در وارد کردن سوزن به محل دقیق عصب، باید تزریق متوقف شود و دوباره از اول سوزن به بدن وارد شود. ممکن است بعد از تزریق پوست محل تزریق کبود شده تا در زیر پوست هماتوم تشکیل شود. می توان با وارد کردن فشار روی محل ورود سوزن و قرار دادن بسته های سرمازا روی این ناحیه احتمال این عوارض را کاهش داد.