ویتامین D چیست؟
ویتامین D ویتامینی است که برای سلامتی ضروری است. بر خلاف ویتامین‌های دیگر، ویتامین D را از غذاها بدست نمی‌آوریم.
بلکه بخش عمده‌ی ویتامین D بوسیله بدن ساخته می‌شود. در واقع این ویتامین در اثر تابش نور آفتاب در پوست بدن ساخته می‌شود. و این خیلی خوب است چرا که بسیاری از غذاها بطور طبیعی مقدار کمی ویتامین D دارند.
اشعه‌ی ماوراء بنفش خورشید، کلسترول را در پوست به ویتامینD تبدیل می‌کند. در افرادی با پوست روشن، تابش نور آفتاب بر پوست صورت، ۲ تا ۳ بار در هفته به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه، ویتامین D مورد نیازشان را تامین می‌کند. برای افرادی با پوست تیره‌تر و سالمندان مدت بیشتری لازم است. توجه داشته باشید که تابش نورخورشید باید مستقیم باشد و تابش آفتاب از پشت شیشه‌ی پنجره کافی نیست.
نقش ویتامین D در بدن
ویتامین D به جذب کلسیم و فسفر مواد غذایی در دیوراه‌ی روده کمک می‌کند. کلسیم و فسفر برای سلامتی و استحکام استخوان‌ها ضروری هستند. همچنین شواهدی وجود دارد که ویتامین D خطر ابتلا به بیماریهایی مانند سرطان، دیابت و بیماریهای قلبی را کاهش می‌دهد.کودکان در حال رشد، زنان باردار و زنان شیرده به ویتامین D بیشتری نیاز دارند.
نشانه‌های کمبود ویتامین D در بزرگسالان
۱. خستگی عمومی بدن، دردهای مبهم و کلی که البته نشانه‌ی خاص این مورد نیست.
2. ضعف ماهیچه‌ای
3. درد استخوانی در اثر فشار ناچیز (بیشتر در ساق پا و دنده‌ها)
در بسیاری از افرادی که کمبود ویتامین D دارند، نشانه‌ای دیده نمی‌شود یا نشانه‌های مبهمی از خستگی یا درد عمومی وجود دارد. چون نشانه‌های کمبود این ویتامین، نامحسوس یا جزئی است معمولاً تشخیص داده نمی‌شود. اما در مواقعی که کمبود شدید است به آسانی در تغییر شکل استخوان‌ها قابل مشاهده است.
کمبود ویتامینD3 که در نتیجه فقدان این ماده در رژیم غذایی یا قرارنگرفتن در معرض اشعه UV به میزان کافی اتفاق می‌افتد می‌تواند همراه با ابتلا به بیماریهای استخوانی به صورت ریکتز در بچه ها و استئومالاسی در بزرگسالان دیده شود که همراه با درد استخوانی و عضلانی توأم با ضعف عضلانی می‌باشد. از طرفی، در بیماران مبتلا به دردهای اسکلتی و عضلانی با منشأ غیرمشخص نیز شیوع بالایی از کمبود ویتامین D گزارش شده است. با توجه به شیوع بالای کمبود ویتامینD در کشور به نظر می‌رسد بررسی ارتباط دردهای عضلانی و اسکلتی با میزان ویتامین D می‌تواند راهکاری در مواجهه با این معضل ارائه دهد.
چگونگی تشخیص کمبود ویتامین D3:
با توجه به سابقه‌ی پزشکی فرد، نشانه‌ها و سبک زندگی قابل تشخیص است. البته با یک آزمایش خون ساده نیز امکان‌پذیر است. آزمایش خون مربوط به سطح کلسیم و فسفات خون و عملکرد کبد نیز ممکن است تغییراتی رانشان دهد که مربوط به کمبود ویتامین D باشد. گاهی از عکس‌بردای بوسیله اشعه ایکس از استخوان دست برای اطفال استفاده می‌شود. در این روش با توجه به شکل استخوان به میزان کمبود ویتامین پی می‌برند.
درمان کمبود ویتامین D
درمان بوسیله مکمل‌های ویتامین D انجام می‌شود که ممکن است به صورت تزریقی یا خوراکی (قرص و شربت) باشد. پزشک با توجه به شرایط بیمار، سن و میزان کمبود، روش مناسب را توصیه می‌کند.