اعصاب دیجیتال (Digital) مسئول عصب دهی به انگشتان دست هستند.
اعصاب و شریان و ورید دیجیتال انگشتان:
فعالیت های که به استفاده از انگشتان دست نیاز دارند مانند کار طولانی مدت با قیچی می توانند باعث تحت فشار قرار گرفتن این اعصاب و در نهایت اختلال عملکرد آن شوند. به این اختلال عصبی نورالژی دیجیتال گفته می شود. درد نورالژی دیجیتال در انگشتان احساس می شود و ممکن است بیمار حملات دردی داشته باشد که بعد از اتمام حمله، فرد احساس گز گز و مور مور شدن می کند. همچنین اختلال این عصب می تواند موجب بی حسی و خوابرفتگی در انگشت آسیب دیده شود.
تشخیص:
الکترومایوگرافی به تشخیص دیگر بیماری هایی که علائم مشابه با اختلال این عصب دارند، کمک می کند. در تست الکترومایوگرافی پاسخ اعصاب به تحریکات الکترکی بررسی می شوند و می توان محل دقیق آسیب دیدگی عصب را مشخص کرد. انجام رادیوگرافی برای تمام بیماران با درد انگشت الزامی است تا عدم وجود بیماری های استخوانی، مانند برجستگی های استخوانی اضافی که به عصب فشار وارد می کنند، اثبات شوند. بر اساس شرح حال بیمار و تشخیص پزشک معمولا آزمایشات تکمیلی دیگری مانند شمارش کامل سلول های خونی انجام می شود. MRI و تصویربرداری سونوگرافی را می توان برای پی بردن به وجود یا عدم وجود تومور های بافت نرم انگشت استفاده کرد.
فلج کیسه پلاستیک (plastic bag palsy) یک اختلال عصب دیجیتال است که به دلیل فشرده شدن این عصب به استخوان انگشت، توسط بند کیسه پلاستیکی ایجاد می شود.
این بیماری با تغییر کیسه های کاغذی به کیسه های پلاستیکی افزایش یافته است و می تواند دو شکل حاد یا مزمن داشته باشد. در فلج کیسه پلاستیک، دلیل اصلی بیماری فشار وارد شدن به عصب توسط بند یک کیسه سنگین پلاستیکی است.
علامت اصلی این بیماری درد عصب دیجیتال در محل فشار وارد شدن به آن توسط بند کیسه پلاستیکی است. این بیماری در افراد بی خانمان که هر روز وسایل خود را با یک دست، داخل یک کیسه پلاستیکی جا به جا می کنند، بیشتر دیده می شود. عصب ملتهب و قطور می شود و همراه با این التهاب درد ایجاد می شود. علاوه بر درد، ممکن است در انگشت مبتلا بی حسی و خوابرفتگی نیز ایجاد شود. ممکن است با سرما درد بدتر شود. برای درمان این بیماری از بلاک عصب دیجیتال استفاده می شود.
درمان:
در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور دکتر سیروس مومن زاده اساس روش های درمانی بر پایه جلوگیری از عمل جراحی و کاهش درد بیمار با استفاده از روش های غیرتهاجمی و استفاده از روش های ترکیبی طب نوین است.
بعد از تایید شدن تشخیص می توان روش های درمانی مختلفی را به کار برد. بهترین روش درمانی از میان روش های مختلف درمان، بلاک عصب است. بلاک عصبی مهم ترین بخش درمان اختلال عصب دیجیتال است و به دو صورت مختلف انجام می شود: تزریق مواد بی حسی یا رادیوفرکونسی (RF)
بلاک عصب به قطع کردن مسیر عبور پیام عصبی با تزریق مواد بی حسی در اطراف عصب گفته می شود. تزریقات عموما به دو صورت انجام می شوند: هدایت شده و هدایت نشده. در روش هدایت نشده که به عنوان روش لندمارک (landmark) هم شناخته می شود پزشک بدون استفاده از دستگاه تصویربرداری و با استفاده از مشخصات سطحی بدن تزریق را انجام می دهد. در روش هدایت شده پزشک با استفاده از دستگاه فلوروسکوپی یا دستگاه سونوگرافی محل دقیق ساختار های داخلی محل تزریق را شناسایی می کند و با توجه به آن ها سوزن را به داخل بافت هدایت می کند. در این روش به دلیل مشاهده لحظه به لحظه سوزن در دستگاه تصویربرداری امکان خطا بسیار کم می شود.
مزیت اصلی دستگاه سونوگرافی نسبت به دستگاه فلوروسکوپی، ساده تر بودن کار با آن و نداشتن عوارض جانبی است. ساده تر بودن کار با دستگاه سونوگرافی امکان خطا را کاهش می دهد و باعث تاثیر بیشتر تزریق می شود. همچنین دستگاه فلوروسکوپی به دلیل تاباندن پرتو های پر قدرت می تواند برای بیمار و پزشک خطرناک باشد.
در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور دکتر سیروس مومن زاده این تزریق با کمک دستگاه سونوگرافی انجام می شود. استفاده از دستگاه سونوگرافی باعث دید دقیق پزشک به ساختار های داخلی محل تزریق می شود و باعث کاهش عوارض جانبی و تاثیر قوی تر درمان می شود.
معمولا بعد از تزریق با قرار دادن کمپرس سرد روی محل تزریق، از التهاب و درد بعد از تزریق جلوگیری می شود. اثرگذاری ماده بی حسی تقریبا از 15 دقیقه بعد از انجام تزریق شروع می شود و بستگی به مقدار آن حداقل 2 ماه یا بیشتر ادامه می یابد. در طول این مدت عصب بهبود می یابد و درد ناشی از اختلال عصب به طور کامل درمان می شود.
در روش RF، از انرژی رادیویی برای تولید گرما و انتقال آن به عصب استفاده می شود که عصب را برای مدت 6 تا 9 ماه بلاک یا به اصطلاح مسدود می کند. معمولا بعد از نیم ساعت درد بیمار به طور کامل کنترل می شود و تا 6 تا 9 ماه آینده علائم بیماری دیگر تکرار نمی شود.
همچنین معمولا با یک بار بلاک عصب، چه به روش RF و چه روش تزریق، بیماری به طور کامل درمان می گردد و دیگر نیازی به تکرار مجدد بلاک نیست.
در صورتی که اختلال عصب ناشی از حمله تومور به آن باشد، نیاز به تخریب کردن کامل عصب برای درمان درد است. برای تخریب عصب نیز از تکنیکی مشابه بلاک عصب استفاده می شود اما به جای مواد بی حسی از مواد تخریب کننده عصب استفاده می شود که عصب را به صورت دائمی بی حس می کنند.
دیگر کاربرد های بلاک عصب دیجیتال درمان هرپس زوستر (زونا) ناحیه کف دست و انگشتان، بی حسی موضعی انگشتان برای جراحی، تسکین درد بیمار بعد از جراحی های انگشتان (مانند تعویض مفصل) و تشخیص علت سندروم های درد مختلف این ناحیه هستند. کاربرد تشخیصی و پیشبینی کننده این تزریق به این صورت است که بعد از انجام بلاک اگر درد بیمار درمان شد می توان نتیجه گرفت که درد بیمار مربوط به این عصب است. قبل از تخریب کامل عصب برای درمان درد های سرطانی از این روش تشخیصی برای مطمئن شدن از نتیجه دادن تخریب عصب برای درمان درد ناشی از تومور استفاده می شود.