سندرم پلیکا (Plica) :
دور تا دور مفصل زانو توسط کپسولی به نام کپسول مفصلی پوشیده شده است.این کپسول تا حد زیادی در پایداری مفصل زانو موثر است. سطح داخلی کپسول مفصل زانو یک پرده بافتی نازک به نام غشای سینوویال وجود دارد. گاهی اوقات قسمتی از غشای سینوویال به درون فضای مفصلی چین میخورد و یک پلیسه یا چین خوردگی درست میکند. این چین که به آن پلیکا (Plica) نیز می گویند مانند پرده نازکی به درون فضای مفصلی برجسته میشود. پلیکا معمولا در قسمت داخلی زانو قرار دارد.
سندرم پلیکا یک عارضه مربوط به زانو است و هنگامی اتفاق می‌افتد که یکی از اجزای داخلی ساختار زانو در اثر آسیب‌دیدگی یا کارکرد خیلی زیاد، به حالت غیر طبیعی درآمده و به عنوان منشأ درد زانو عمل میکند. گاهی از اوقات تشخیص این عارضه ممکن است بسیار مشکل باشد، اما اگر درد زانوی شما به خاطر این عارضه باشد، به راحتی میتوان آن را درمان کرد.
علائم
علائم سندروم پلیکا عبارتند از:
غالباً دردی بالای کشکک ناشی از مفصل میانی گزارش میشود. گاهی دردی در هنگام خم کردن زانو از زاویه‌ی 30 تا 60 درجه گزارش میشود که ممکن است با راست کردن آن نیز احساس شود. ممکن است حساسیتی به لمس و نوار و یا بندی دردناک در امتداد لبه‌ی داخلی کشکک نیز احساس شود.
درد زانو اولین و مهم ترین علامت سندرم پلیکا می باشد.این درد هنگام بالا پایین رفتن از پله و خم کردن زانو بدتر می شود. همچنین موقع خم کردن زانو ممکن است، صدای کلیک شنیده شود. این صدا به علت لغزش پلیکای ضخیم شده بر روی سطح کندیل استخوان ران درون مفصل زانو است. در این شرایط پلیکا بسیار آسیب پذیر شده و نسبت به لمس حساس میشود. در افراد لاغر اندام، ممکن است بافت تشکیل دهنده پلیکا به صورت یک نوار حساس در زیر پوست ناحیه زانو احساس شود. در موارد نادری هم ممکن است باعث تورم مفصل زانو شود.
تشخیص
تشخیص سندرم پلیکا میتواند بسیار مشکل و چالش برانگیز باشد. بسیاری دیگر از مشکلات و بیماریهای زانو هستند که موجب بروز علادم کاملا مشابه با سندرم پلیکا میشوند و پزشک تنها در صورتی سندرم پلیکا را تشخیص میدهد که ابتلا به بیماریهای دیگر رد شده باشد.
-
شرح حال: تشخیص این عارضه با گرفتن شرح حال بیمار آغاز می شود. معمولا بیماران سابقه ترومای مستقیم به ناحیه قدامی زانو را ذکر می کنند. درد در ناحیه قدامی داخلی زانو و در هنگام باز کردن کامل زانو احساس می شود.
-
معاینه فیزیکی
-
MRI: از MRI برای مشاهده بافت نرم استفاده می گردد. هدف از تصویربرداری از زانو این است که بافت فیبروزی روی پرده ی پلیکا دیده شود و همچنین سایر مشکلات و بیماریهای احتمالی مفصل زانو رد شوند. MRI در نماهای Axial (محوری) و Sagittal (سهمی) خواسته می شود.
-
آرتروسکوپی: قطعی ترین راه برای تشخیص سندرم پلیکا، انجام آرتروسکوپی زانو است. البته در حین انجام آرتروسکوپی علاوه بر تشخیص قطعی سندرم پلیکا، میتوان با برداشتن قسمت های ملتهب و برجسته پلیکا، همزمان بیماری را نیز درمان نمود. البته انجام آرتروسکوپی، اولین اقدام درمانی نیست و همیشه در ابتدا روشهای درمان غیر جراحی و غیر تهاجمی تجویز میشوند.
درمان
معمولاً از شیوه‌های محافظه‌کارانه برای درمان سندروم پلیکا استفاده میشود. این روشهای درمانی عبارتند از:
-
یخ درمانی
-
اصلاح فعالیت‌ها
-
داروهای ضدالتهابی غیز استروئیدی مانند ایبوپروفن که التهاب پلیکا و افزایش ضخامت آن را کاهش می‌دهند.
-
پانسمان کمپرس زانو نیز ممکن است مورد استفاده قرار گیرد.
-
گاهی ممکن است کورتیزون به لایه‌های پلیکا تزریق شود که معمولاً میتواند در حدود نیمی از افراد مبتلا به این عارضه را درمان کند.
-
اولتراسوند تراپی و ماساژ تراپی نیز میتواند برای تسکین التهاب پلیکا انجام شود. گاهی در درمان این عارضه از تکنیک یونتوفورزیس نیز استفاده میشود که از جریان الکتریکی خفیفی برای هدایت اثر داروهای ضدالتهابی به نواحی دردناک استفاده میکند. این شیوه‌ی درمانی معمولاً برای افرادی که قادر به تحمل روشهای تزریقی نیستند، بسیار مؤثر خواهد بود.
-
یک رویکرد نوآورانه‌ی جدید در درمان پلیکای ملتهب استفاده از درمان‌های تزریقی احیاکننده مانند پلاسمای غنی از پلاکت یا پی آر پی (PRP) است. در این شیوه‌ی درمانی از عوامل رشد بهبود دهنده‌ای که در خون فرد یافت میشود برای درمان استفاده می‌گردد. با تزریق PRP به نواحی ملتهب زانو، میزان التهاب و درد این نواحی کاهش می‌یابد و عوامل رشدی آزاد میشوند که میتواند بدون انجام روشهای تهاجمی جراحی، روند بهبودی را ارتقا دهد.
-
پس از کاهش التهاب، درمانگر فیزیکی درمان‌هایی شامل انجام تمرینات کششی و تقویتی پا را آغاز خواهد کرد.
-
با وجود اینکه زمان لازم برای بهبودی متفاوت است، ولی در صورتیکه روشهای بدون جراحی مورد استفاده قرار گیرند، بیمار قادر خواهد بود در طی چهار تا شش هفته فعالیت‌های عادی خود را از سر گیرد.
-
در صورتیکه روشهای محافظه‌کارانه‌ی درمان در تسکین علائم در طی 3 ماه موفق ظاهر نشوند، ممکن است پزشک انجام جراحی باز یا آرتروسکوپی را برای برداشتن پلیکا توصیه کند.
ورزش‌هایی برای کاهش التهاب ناشی از سندرم پلیکا
ورزش‌هایی که در اینجا شرح داده میشود، بعضی از ورزش‌های ابتدایی است که میتوانید تا قبل از آنکه مجدداً به پزشک، فیزیوتراپیست یا مربی ورزشی خود مراجعه کنید و یا تا وقتی که علائم این عارضه در شما برطرف شود، برنامه توانبخشی خود را با آن شروع کنید. لطفاً دقت کنید که:
-
تنش‌هایی که در زمان انجام فعالیت‌های فیزیکی بر روی اندام‌ها وارد میشود، بیشتر توسط بافت‌های نرم و انعطاف‌پذیر آن تحمل میشود.
-
حرکات کششی باید به مدت 20 تا 30 ثانیه حفظ شود.
فشار ناشی از کشش باید به صورت ملایم و آرام در موضع مورد نظر احساس شود.
افزایش انعطاف‌پذیری همسترینگ
-
به پشت بخوابید و یک پای خود را بالا بیاورید و مانند شکل، دو دست خود را در پشت ران پا قفل کنید.
-
مفصل ران شما باید تا رسیدن به زاویه 90 درجه، خم شود و ران پای شما مستقیماً به طرف سقف باشد.
-
زانوی خود را تا جایی که میتوانید صاف کنید. ران پای خود را همچنان به طرف سقف بالا نگه دارید.
-
پای مخالف خود را صاف و کشیده روی زمین بگذارید.
کشش عضله چهارسر ران، در حالت دمر
-
مانند شکل، به روی شکم بخوابید.
-
زانوی خود را خم کنید و از پشت با دست خود پنجه یا روی پا یا قوزک پای خود را بگیرید. اگر نمی‌توانید این کار را به راحتی انجام دهید، یک کمربند یا حوله را به دور پا بیندازید و دو سر آن را با دست بگیرید.
-
پاشنه پا را بکشید و به باسن نزدیک کنید تا جایی که فشار کشش را در قسمت جلوی ران پای خود احساس کنید.
-
زانوها را چسبیده به هم نگه دارید.
کشش ایلیوتیبیال باند
-
مانند شکل، به پهلو بخوابید. به طوری که پایی که عضله یا ایلیوتیبیال باند آن باید کشیده شود، در بالا قرار بگیرد.
-
با دست خود قوزک پا را بگیرید و بکشید تا پاشنه پا به باسن نزدیک شود. مفصل ران خود را به گونه‌ای خم کنید که زانوی شما مستقیماً به طرف جلوی بدن شما قرار بگید (مانند شکل اول در بالا)
-
سپس مفصل ران را بچرخانید تا مانند شکل بالا، ران شما از بدن دور شود و کاملاً در امتداد بدن شما قرار بگیرد. پاشنه پا را همچنان به باسن بچسبانید.
-
ران پا را پایین بیاورید و به سمت پشت بدن خود ببرید. کمر خود را خم نکنید. پاشنه پا را به روی باسن خود فشار دهید.
-
پاشنه پای مخالف را بالا بیاورید و روی زانوی پای آسیب‌دیده قرار دهید و ران پا را باز هم بیشتر به عقب بکشید. فشار این حرکت کششی را باید در سمت خارجی کشاله ران و نزدیک به کشکک زانو احساس کنید.
افزایش انعطاف‌پذیری عضله همسترینگ
-
مانند شکل، در دهانه یک در به پشت بخوابید.
-
پایی که می‌خواهید حرکت کششی را بر روی آن انجام دهید بالا بیاورید و روی دیوار بگذارید. زانو را خم نکنید.
-
باسن شما باید تا جایی که میتوانید به دیوار نزدیک‌تر باشد و پای مخالف را هم باید صاف و کشیده روی زمین قرار دهید.
-
فشار کشش را باید در قسمت پشت ران پای خود احساس کنید.
افزایش انعطاف‌پذیری عضله همسترینگ، پای باله
-
بایستید و پایی که مییخواهید حرکت کششی بر روی آن انجام دهید را بالا بیاورید و از جلو روی یک صندلی، میز یا یک سطح مناسب بگذارید.
-
هر دو دست خود را در طرف خارج پایی که کشش روی آن انجام میدهید، بگذارید.
-
دقت کنید که لگن شما هم باید بچرخد و به سمت پایی که کشش روی آن انجام میدهید، قرار بگیرد.
-
دست‌ها را از کنار پا به طرف پایین پا بکشید.
-
سینه و بالاتنه خود را هم به دنبال دست‌ها پایین بیاورید. دقت کنید که سینه و کمر خود را کاملاً صاف نگه دارید (قوز نکنید). شانه‌ها هم نباید خم و از جلو به هم نزدیک شود. پنجه پای خود را به طرف بالا بکشید.
-
فشار کشش را باید در قسمت پشت ران پای خود احساس کنید.
******************************************************************************************
روش های درمانی بدون جراحی در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور سیروس مؤمن زاده:
در موارد نادر جراحی هستند.
در مطب دکتر مؤمن‌زاده تمامی این خدمات با راهنمایی اولتراسوند انجام می‌گیرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان‌های غیر جراحی ارائه شده در کلینیک دردشناسی پروفسور سیروس مؤمن زاده و توضیحات مربوط به آنها به مقالات درمان‌های بدون جراحی مراجعه کنید و در صورت تمایل به استفاده از این درمان‌های ترکیبی جامع و مدرن با تلفن 02188449335 و 02188460605، 09198172104 و 09338866615 تماس بگیرید.
و
همچنین میتوانید سوالات خود را از پروفسور سیروس مومن زاده در تله ویزیت - TeleVisit بپرسید.
👇 اینجا را کلیک کنید 👇
www.TeleVisit24.com
تنها با وارد کردن نام و نام خانوادگى و شماره موبایل و ثبت نام در سامانه تله ویزیت، بلافاصله و حداکثر طى مدت ٢٤ ساعت پاسخ خود را از بهترین پزشکان متخصص دریافت کنید و دیگر نگران سلامت خود نباشید.