نکروز اواسکولار یا درد سر استخوان ران را بیشتر بشناسیم

نکروز اواسکولار به مرگ سلول‌های قسمتی از استخوان به دلیل آسیب، عوارض جانبی داروها و یا یک بیماری گفته می‌شود. این یک عارضه‌ای‌ است که  به دلیل اینکه بخش مرده‌ی استخوان عملکرد مناسبی نداشته، ضعیف شده و ممکن است بشکند. نکروز اواسکولار در نهایت منجر به تخریب مفصل مجاور به استخوان آسیب‌دیده خواهد شد. مفصل ران، شایع‌ترین محل برای وقوع این عارضه بوده و پس‌ از آن به ترتیب مفاصل زانو، شانه، مچ پا، آرنج و مچ دست قرار دارند. نکروز اواسکولار با نام‌های نکروز غیر میکروبی و استئونکروز نیز شناخته می‌شود.

نکروز سر استخوان ران، یک فرایند پاتالوژیک است که ناشی از قطع جریان خون به استخوان است. نکروز استخوان ران به طور کامل شناخته شده نیست، اما مشخص شده است که این فرایند مسیر نهایی عوامل آسیب‌زا یا غیر آسیب‌زا است که گردش خون سر استخوان ران را به خطر می‌اندازد. در بیماری نکروز اواسکولار یا سیاه شدن سر استخوان ران به عللی که دقیقا بر ما مشخص نیست عملکرد عروقی که خون را به سر استخوان ران می‌رسانند دچار اشکال شده و خون به اندازه کافی به سر استخوان ران نمی‌رسد. بدنبال کاهش یا قطع خونرسانی به سر استخوان ران، سلول های آن می‌میرند. مرگ سلول‌ها موجب می‌شود بعد از مدتی استخوان سفتی و قوام خود را از دست داده و نرم شود.

علل نکروز یا سیاه شدن سر استخوان ران  چیست؟

علل مختلفی برای عدم خون‌رسانی به استخوان وجود دارد. شایع‌ترین علل عبارتند از:

• آسیب‌های قبلی که به استخوان وارد شده و باعث شده جریان خون به استخوان مختل شود. ممکن است این اتفاق به دنبال یک شکستگی استخوان یا دررفتگی مفصل رخ دهد.
• مصرف بیش از حد الکل
• استفاده طولانی‌مدت از استروئیدهای خوراکی
• استفاده از برخی گروه‌های دارویی خاص مانند بیس فسفونات‌ها (هرچند بسیار نادر است)
• بیماری‌های مادرزادی

علل ضربه‌ای می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• صدمه دیدن
• شکستگی
• آسیب دیدن عروق خونی

علل غیر ضربه‌ای می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• استفاده طولانی‌مدت از برخی داروها به خصوص کورتیکواستروئیدها ( که به اختصار به آنها کورتون می‌گویند)
• استفاده طولانی‌مدت و بیش از حد الکل
• بیماری‌های خونی خاص مانند کم‌خونی داسی شکل (بیمارى که در آن سلول‌هاى قرمز خون به شکل نیم‌دایره درمی‌آیند)
• بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس اریتماتوس و بیماری‌های دیگری که برای بهبود آنها از داروهای بهبوددهنده استخوان استفاده می‌شود.
• داروهای کورتیکواستروئید

علائم و نشانه‌های نکروز یا سیاه شدن سر استخوان ران  چه می‌باشد؟

• بیماران مبتلا به نکروز اواسکولار، ممکن است در ناحیه‌ی آسیب‌دیده نسبت به لمس حساس باشند.
• ممکن است حرکت‌های انفعالی و فعال مفصل هر دو محدود شده و دردناک باشند.
• درصورتی‌که به دلیل نکروز و بدشکلی استخوان‌های درگیر، یک عصب تحت‌فشار قرارگرفته باشد، ممکن است ضعف عصبی به وجود بیاید.
• نکروز اواسکولار پیشرفته می‌تواند باعث ایجاد بدشکلی در مفصل و تحلیل رفتن عضلات شود.
• این عارضه در مراحل اولیه‌ی خود می‌تواند بدون هیچ علائمی وجود داشته باشد.
• درد ملایم در استخوان لگن که می‌تواند چند هفته طول بکشد.
• درد در استخوان لگن که با گذشت زمان شدیدتر می‌شود.
• احتمال وجود درد در کشاله‌ی ران و قسمت جلوی ران.
• درد که به هنگام تحمل وزن شدید شده و ممکن است به هنگام استراحت نیز وجود داشته باشد (متناوب)
• راه رفتن بدون درد به همراه لنگی عضله‌ی سرینی کوچک (احتمال وجود ترندلنبرگ)
• محدودیت در دامنه‌ی حرکتی مفصل ران
• لمس ناحیه‌ی مفصل ران موجب درد و ناراحتی می‌شود.
• گرفتگی مفصل ران
• دررفتگی مفصل ران
• آزمایشات مخصوص

نکروز یا سیاه شدن سر استخوان ران  چگونه تشخیص داده می‌شود؟

برای تشخیص سیاه شدن سر استخوان ران در ناحیه لگن پزشک بعد از اینکه با بیمار راجع به مشکلات وی مانند درد در ناحیه مفصل ران و محدودیت حرکت مفصل و خصوصیات آنها صحبت کرد، مفصل ران را معاینه کرده و حرکات آنرا بررسی میکند.

تشخیص قطعی، معمولا با استفاده از روش های تصویر برداری مانند رادیوگرافی ساده صورت میگیرد. در رادیوگرافی ساده در ابتدا دیده میشود که تراکم سر استخوان ران کاهش میابد و بعد از گذشت چند ماه تغییر شکل سر استخوان هم دیده میشود.

در صورتیکه بیماری در مراحل ابتدایی خود باشد ممکن است رادیوگرافی لگن بیمار طبیعی بوده و هیچ مشکلی را نشان ندهد. در این موارد پزشک معالج برای تشخیص بیماری از ام آر آی استفاده میکند.

حساسیت ام آر آی در تشخیص نکروز سر استخوان ران بیش از رادیوگرافی ساده بوده و میتواند بیماری را در مراحل ابتدایی آن مشخص کند.

آیا این عارضه درمان دارد؟

در مراحل اولیه می‌توان با استفاده از دارو و روش‌های درمانی، علائم استئونکروز را کاهش داد. ممکن است پزشک موارد زیر را به شما پیشنهاد کند:

• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی: داروهایی مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین IB و...  ) یا ناپروکسن سدیم  Aleve) و ( ... به کاهش التهاب و درد ناشی از نکروز کمک می‌کنند.
• داروهای پوکی استخوان: ممکن است داروهایی مانند آلندرونات (فوزاماکس، بینوستو) باعث کُند شدن روند پیشرفت نکروز شوند.
• داروهای کاهنده کلسترول: کاهش مقدار کلسترول و چربی خون می‌تواند به جلوگیری از انسداد عروقی که باعث نکروز شده‌اند، کمک کند.
• داروهای رقیق‌کننده خون: اگر خون شما دارای اختلالات انعقادی است، ممکن است داروهای رقیق‌کننده‌ی خون مانند وارفارین (کومادین، جانتوون) به شما توصیه شود تا از لخته شدن خون در رگ‌هایی که استخوان‌ها را تغذیه می‌کنند، جلوگیری شود.
• استراحت: کاهش وزن و فشار وارده به استخوان آسیب‌دیده می‌تواند باعث کُند شدن پیشرفت بیماری شود. ممکن است لازم باشد فعالیت‌های فیزیکی خود را محدود کنید یا برای چند ماه از عصا استفاده کنید تا وزن شما از روی مفصل آسیب‌دیده برداشته شود.
• درمان فیزیکی: ممکن است شما به یک درمانگر فیزیکی ارجاع داده شوید تا وی برای کمک به حفظ یا بهبود دامنه حرکت مفصل، تمرین‌هایی را به شما آموزش دهد. ورزش باعث تشدید جریان خون به مفصل می‌شود. افزایش جریان خون باعث می‌شود مواد مغذی موجود در خون به استخوان برسد و در نتیجه استخوان بهبود یابد و میزان درد آن نیز کمتر شود.
• افزایش دامنه حرکت: هدف تمرین‌های افزایش‌دهنده دامنه حرکت، حفظ یا افزایش قابلیت انعطاف‌پذیری مفصل است. نکروز می‌تواند باعث گرفتگی مفاصل و سخت حرکت کردن آنها شود. گاهی اوقات، فرد تا چند مدت از بیماری خود اطلاعی ندارد اما به محض اینکه پزشک بیماری نکروز را تشخیص داد، لازم است بیمار ورزش را آغاز کند.
• تقویت در برابر آسیب: تمرینات تقویتی قصد دارند عضلات اطراف مفصل را تقویت کنند تا مفصل را از آسیب‌ها حفظ کنند. این تمرینات ممکن است شامل بلند کردن وزنه یا تمرینات دسته مقاومت باشد.
• تحریک الکتریکی. ممکن است جریان‌های الکتریکی بدن شما را تشویق کند که بافت‌های استخوانی جدیدی تولید کند تا جایگزین بافت‌های آسیب‌دیده شوند. تحریک الکتریکی می‌تواند در طول عمل جراحی استفاده و مستقیماً بر روی نواحی آسیب‌دیده اعمال شود؛ همچنین می‌تواند از طریق الکترودهای متصل به پوست عمل کند.

پرسش های متداول درباره نکروز یا سیاه شدن سر استخوان ران

مصرف دوزهای بالاتر کورتون و مصرف طولانی مدت آن احتمال بروز این عارضه را بیشتر می‌کند. البته سیاه شدن سر استخوان ران میتواند به علل دیگر مانند ضربات وارده به ناحیه لگن و شکستگی‌ها و دررفتگی‌های این ناحیه هم ایجاد گردد. بیماران مبتلا به سیاه شدگی سر استخوان ران در باره پیشرفت و گسترش احتمالی بیماری سوالاتی دارند که معمول ترین آنها عبارتند از:

1. آیا ممکن است سیاهی سر استخوان ران من بیشتر شود ؟

بیماری یک دوره فعالیت و سپس یک دوره خاموشی دارد. تا زمانی که بیماری در دوره فعالیت خود است رو به پیشرفت است. متاسفانه در ابتدای بیماری نمیتوان مشخص کرد که در چه بیماری سیاه شدگی پیشرفت زیادی کرده و در کدام بیمار کمی پیشرفت می‌کند ولی در هر زمانی که بیماری فعال است میتواند از وضعیتی که دارد بدتر شده و پیشرفت کند. با خاموش شدن بیماری و از بین رفتن فعالیت آن، پیشرفت دیگری صورت نمیگیرد. ادامه مصرف کورتون یا الکل میتواند موجب ادامه پیشرفت بیماری گردد

2. آیا ممکن است این سیاهی به نواحی دیگر بدن سرایت کند؟

در غالب موارد سیاه شدگی محدود به سر استخوان ران در ناحیه لگن بوده و در دیگر مفاصل و استخوان‌های بدن ایجاد نمی‌شود. البته این بیماری در بسیاری از موارد دوطرفه است. به این معنا که وقتی در یک طرف لگن دیده میشود ممکن است طرف مقابل لگن هم گرفتار شده و یا در آینده نزدیک گرفتار شود. با این حال معمولا شدت درگیری در دو طرف لگن مشابه نبوده و در یک طرف کمتر است.

3. آیا سیاهی در ناحیه لگن گسترش یافته و نواحی دیگر لگن هم سیاه می‌شود؟

خیر. سیاه شدگی در ناحیه لگن مختص به سر استخوان ران بوده و نواحی دیگر لگن سیاه نخواهد شد

4. آیا ممکن است این درد بیشتر شود؟

اگر بیماری پیشرفت کند شدت درد و محدودیت حرکتی و لنگش بیشتر خواهد شد. در مواردی که پیشرفت بیماری متوقف میشود اگر بیماری موجب تخریب زیادی در سر استخوان ران شده باشد به علت تغییر شکلی که در آن ناحیه بوجود میاید مفصل ران دچار ساییدگی و آرتروز خواهد شد. متاسفانه آرتروز معمولا پیشرونده است. پس باید انتظار داشت تا در سالهای آینده حتی اگر خود بیماری سیاه شدگی متوقف شده باشد با این حال عارضه آن یعنی آرتروز پیشرفت کرده و به مرور زمان شدت درد و محدودیت حرکتی یا لنگش بیشتر شود.

5. آیا امکان فلج شدن وجود دارد؟

سیاه شدن سر استخوان ران موجب فلجی نمی‌شود. این بیماری موجب درد و محدودیت حرکت و بدنبال آن لنگش می‌شود. این علائم ممکن است بتدریج زیاد شده و یا در همین شدتی که هست باقی بماند

روش های درمانی بدون جراحی در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور سیروس مؤمن‌زاده:

• درمان های نوین و تحصصی اوزون درمانی یا ازن تراپی
• آخرین لیزرهای پرتوان نسل جدید
• اوزون تراپی
• فیزیوتراپی
• تزریق اپیدورال
• تریگرپوینت تراپی
• کمربندهای طبی
• رفلکسولوژی
• RF یا رادیوفرکوانسی
• در موارد نادر جراحی بسته ستون فقرات هستند.

جهت اطلاع از پیشرفته ترین روش های درمانی ارائه شده توسط پروفسور سیروس مومن زاده، لطفاً با شماره های زیر تماس بگیرید:

02188449335 و 02188460605، 09198172104 و 09338866615

و

همچنین می‌توانید سوالات خود را از پروفسور سیروس مومن زاده در تله ویزیت - TeleVisit بپرسید.

👇 اینجا را کلیک کنید 👇

www.TeleVisit24.com

تنها با وارد کردن نام و نام خانوادگى و شماره موبایل و ثبت نام در سامانه تله ویزیت، بلافاصله و حداکثر طى مدت ٢٤ ساعت پاسخ خود را از بهترین پزشکان متخصص دریافت کنید و دیگر نگران سلامت خود نباشید.