اریتروملالژیا یا درد و سوزش کف دست و پا

اریتروملالژیا بیماری است که با دوره های درد ، قرمزی و تورم در قسمت های مختلف بدن بویژه دست ها و پا ها شناسایی می‌شود. این دوره ها معمولا با افزایش دمای بدن که ممکن است از طریق ورزش یا وارد شدن به یک اتاق گرم ایجاد شود، شروع می‌شوند. نوشیدن الکل یا غذای پر ادویه نیز ممکن است شروع کننده یک دوره بیماری باشد. پوشیدن جوراب گرم ، کفش تنگ یا دستکش می‌تواند باعث یک دوره درد بسیار ناتوان کننده شود که می‌تواند فعالیت های روزانه مثل پوشیدن کفش و راه رفتن را مختل کند. دوره های درد می توانند از رفتن فرد بیمار به مدرسه یا انجام کار منظم ممانعت کنند. ریتروملاژیا  اغلب فرمی از نوروپاتی محیطی محسوب می‌شود زیرا این بیماری سیستم اعصاب محیطی را که مغز و طناب نخاعی را به عضلات و سلول های تشخیص دهنده حس هایی مانند لمس ، بو و درد متصل می کند، تحت تاثیر قرار می دهد. جهش های ژن  SCN9A میتوانند باعث بیماری اریتروملالژیا شوند و جهش ژن SCN9A عامل اصلی بروز این بیماری می‌باشد. این ژن را از طریق پانل NGS بیماری‌های نوروژنتیک آزمایشگاه مندل می توان مورد بررسی قرار داد.

اریتروملالژیا بیماری است که با دوره های درد ، قرمزی و تورم در قسمت های مختلف بدن بویژه دست ها و پا ها شناسایی می‌شود.

اریتروملالژیا از کلمه اریترو به معنی قرمزی، ملوس melos به معنی اندام و آلژیا به معنی درد گرفته شده است. این بیماری اغلب پاها و دستها را درگیر می‌کند اما ممکن است باعث درگیری نوک بینی، صورت یا گوش را درگیر کند.

این بیماری درد و احساس سوزش شدیدی ایجاد می‌کند. حتی در موارد خفیف علایم به قدری آزار دهنده می شود که بیماران مجبور می‌شوند فعالیتهای روزمره زندگی را تغییر دهند. اریتروملالژیا؛ راه رفتن کار، مهمانی رفتن ورزش و خواب را مختل می‌کند.

این دوره‌ها معمولا با افزایش دمای بدن که ممکن است از طریق ورزش یا وارد شدن به یک اتاق گرم ایجاد شود، شروع می‌شوند. نوشیدن الکل یا غذای پرادویه نیز ممکن است شروع کننده یک دوره بیماری باشد. پوشیدن جوراب گرم ، کفش تنگ یا دستکش می‌تواند باعث یک دوره درد بسیار ناتوان کننده شود که می‌تواند فعالیت‌های روزانه مثل پوشیدن کفش و راه رفتن را مختل کند. دوره‌های درد می‌توانند از رفتن فرد بیمار به مدرسه یا انجام کار منظم ممانعت کنند. علائم اریتروملاژیا  معمولا در دوران کودکی آغاز می‌شوند، گرچه افرادی که به میزان ملایمی مبتلا هستند ممکن است اولین دوره درد را در مراحل بعدی زندگی تجربه کنند. با افزایش سن افراد مبتلا به اریتروملاژیا  و پیشرفت بیماری ، دست ها و پاها  ممکن است به طور پیوسته قرمز باشند و نواحی درگیر میتوانند از دست ها به بازوها ، شانه ها و صورت ، و از پایین پاها به تمام پا گسترش یابند. اریتروملاژیا  اغلب فرمی از نوروپاتی محیطی محسوب می‌شود زیرا این بیماری سیستم اعصاب محیطی را که مغز و طناب نخاعی را به عضلات و سلول‌های تشخیص دهنده حس‌هایی مانند لمس ، بو و درد متصل می کند، تحت تاثیر قرار می دهد.

دلایل سوزش کف پا

اغلب، نوروپاتی علت سوزش کف پا و گرفتگی کف پا می‌باشد. فیبرهای عصبی آسیب دیده بیشتر احتمال دارند که بیش از حد فعال و باعث سوزش شوند. عصب‌های آسیب دیده، سیگنال‌های درد به مغز می‌فرستند، حتی اگر هیچ زخمی وجود نداشته باشد. در اغلب افراد مبتلا به نوروپاتی، اعصاب پا ابتدا آسیب می‌بینند. این افراد اغلب سوزن سوزن شدن و بی حسی در پاها را تجربه می‌کنند. بسیاری از افراد شکایت دارند که پاهایشان به لمس بسیار حساس هستند (هایپر استزیا) و می‌توانند درجات مختلفی از درد همراه با سوزش را داشته باشند. این درد می تواند از خفیف تا شدید باشد. دیابت و سوء مصرف الکل به مراتب رایج‌ترین علل نوروپاتی در پاها هستند.

بسیاری از مشکلات دیگر باعث ایجاد نوروپاتی یا احساس سوزش در پا می‌شوند:

•  بیماری مزمن کلیه (اورمیا)
•  نوروپاتی فیبر کوچک
•  کمبود ویتامین )ویتامین B12، فولات و گاهی اوقات ویتامین B6(
•  سوء مصرف الکل
•  سطوح پایین هورمون تیروئید (کم کاری تیروئید)
•  بیماری لایم
•  اچ آی وی یا ایدز
•  پلی نورورپاتی آمیلوئید
• عوارض جانبی داروها، از جمله داروهای شیمی درمانی، مصرف بیش از حد ویتامین B6، داروهایHIV،آمیودارون، ایزونیازید، متفورمین و سایر داروها
• مسمومیت با فلزات سنگین (سرب، جیوه، آرسنیک)
•  واسکولیت (التهاب رگ‌های خونی)
•  سارکوئیدوز
•  سندرم گیلن باره (GBS)
•  ﭘﻠﯽ ﻧﻮروﭘﺎﺗﯽ دﻣﯿﻠﯿﻨﯿﺰاﺳﯿﻮن اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﻣﺰﻣﻦ (CIDP)

تشخیص سوزش کف پا

اکثر افرادی که دچار داغ شدن و سوزش کف پا هستند، یک علت احتمالی (مانند دیابت) دارند که می‌تواند شناسایی شود. برای این افراد، تشخیص سوزش کف پا ناشی از نوروپاتی ساده است و تست دیگری مورد نیاز نیست. در برخی از افراد که احساس سوزش ناگهانی و به سرعت رو به بدتر شدن است یا علت قابل توضیحی ندارد، ممکن است نیاز به آزمایش بیشتری برای تشخیص صحیح باشد. این آزمون‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

 الکترومیوگرافی (EMG): تست عملکرد عضلانی با استفاده از ثبت فعالیت الکتریکی داخل عضلات. برای آزمایش EMG ممکن است یک پروب بر روی پوست گذاشته شود یا یک سوزن به عضله وارد شود.

 مطالعه هدایت عصبی: مطالعه هدایت عصبی توانایی اعصاب برای انتقال پالس‌ها را بررسی می‌کند. عصب تحریک می‌شود و پاسخ در عضله‌ای که توسط آن عصب کنترل می‌شود، اندازه گیری می‌گردد.

تست‌های آزمایشگاهی: گاهی اوقات ممکن است آزمایشات خون، ادرار یا مایع نخاعی برای تشخیص علت سوزش کف پاها پیشنهاد شود. سطوح ویتامین را می‌توان با یک آزمایش ساده خون بررسی کرد.

 بیوپسی عصب: به ندرت، ممکن است پزشک بریدن یک قطعه از بافت عصب و بررسی آن را در زیر میکروسکوپ را پیشنهاد دهد.

درمان داغ شدن و سوزش کف پا

مهم‌ترین درمان برای سوزش کف پا به علت داغ شدن کف پا این است که تمام آسیب‌های عصبی را متوقف کنید. در بعضی موارد درمان بیماری زمینه‌ای، می‌تواند گرم شدن کف پا و نوروپاتی و علائم را بهبود بخشد. در سایر شرایط، مانند نوروپاتی فیبر کوچک که هیچ علتی را نمی‌توان شناسایی کرد، پزشک بر روی درمان علائم فرد تمرکز خواهد کرد. برای افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی، درمان به معنای حفظ سطح قند خون در محدوده طبیعی است. این کار معمولا نیاز به تغییراتی در رژیم غذایی، مصرف داروهای خوراکی و اغلب تزریق انسولین است. برای افراد مبتلا به انواع دیگر نوروپاتی که باعث سوزش پاها می‌شوند، جلوگیری از آسیب عصبی بیشتر به همان اندازه اهمیت دارد. بیماری‌های خاص و درمان‌های آن‌ها عبارتند از:

 کمبود ویتامین: مصرف ویتامین B12 به صورت خوراکی یا تزریقی می‌تواند میزان کم این مواد مغذی را جبران کند.

 مصرف مشروبات الکلی: ترک نوشیدن بیش از حد الکل از آسیب عصبی در حال پیشرفت جلوگیری می‌کند و اجازه می‌دهد تا عصب‌ها درمان شوند.

 بیماری مزمن کلیوی: دیالیز ممکن است برای از بین بردن سموم ایجاد کننده نوروپاتی و سوزش کف پا ضروری باشد.

کم کاری تیروئید: مصرف هورمون تیروئید خوراکی موجب کاهش سطح تیروئید می‌شود و اغلب سبب برگشت فرآیند نوروپاتی و علائم سوزش کف پاها می‌شود.

 GBS و CIDP : درمان‌ها بسیار تخصصی هستند و شامل تبادل پلاسما (پلاسمافروز) یا درمان با ایمونوگلوبولین (IVIG) می باشد.

درمان سوزش کف پا و گرم شده کف پا شامل درمان درد و احساس غیرطبیعی ناشی از نوروپاتی است. بعضی از داروهای رایج تجویز شده برای سوزش و داغی کف پاها عبارتند از:

•  آمیتریپتیلین (الآویل)
•  کاربامازپین (تگرتول)
•  دسیپرامین (نورپرامین)
•  دولوکستین (کیمبالتا)
•  گاباپنتین (نورونتین)
•  پریگابالین (لیریکا)
•  توپیرامات (توپامکس)
•  ونلافاکسین افکسور(XR)

ممکن است برای کاهش ناراحتی شدید بعضی از افرادی که از سوزش کف پا رنج می‌برند، سایر داروهای مسکن لازم باشد. داروهای بدون نسخه مثل آدویل، آلو، موترین IB و تیلنول، درد را در بسیاری از افراد دچار سوزش کف پا کنترل می‌کنند. داروهای ضد درد تجویزی مانند داروی ترامادول (آلترام) یا داروهای با دوز پایین (مواد مخدر) ممکن است برای درد شدید ضروری باشد. برای سوزش کف پا ناشی از پای ورزشکاران، داروهای ضد قارچ می‌توانند عفونت قارچی را درمان کرده و علائم سوزش پاها را از بین ببرند. ابتدا باید از داروهای بدون نسخه مانند مایکونازول (میکاتین) یا تربینافین (لامیسیل AT) استفاده شود. داروهای ضد قارچ تجویزی مانند فلوکونازول (دیفلوکان)، ایتراکونازول (اپورانوکس) و نفتیفین (نفتین) نیز در دسترس هستند.

پیش بینی بهبودی برای افراد دچار بی حسی در پاها چیست؟

بی حسی موقت معمولا ظرف چند دقیقه برطرف می‌شود. اگر این احساس عجیب و غریب از بین نرود یا مکررا بروز یابد، ممکن است اختلال حس لامسه مزمن داشته باشید. اگر علائم شدید باشد، زندگی روزمره شما می‌تواند دشوار گردد. به همین دلیل اهمیت دارد که سعی کنید علت را پیدا کنید. شک نکنید که به دنبال تشخیص‌های دیگر یا در صورت لزوم مراجعه به متخصص باشید. شدت اختلال حس لامسه مزمن و مدت زمانی که طول می‌کشد تا حد زیادی بستگی به علت دارد. در برخی موارد، درمان بیماری زمینه‌ای، مشکل را برطرف می‌کند. اگر درمان شما مفید واقع نشد، به پزشک خود اطلاع دهید تا بتوانید برنامه درمانی شما را تغییر دهد.

چگونه می‌توان از پاراستزیا جلوگیری کرد؟

پاراستزیا همیشه قابل پیشگیری نیست. به عنوان مثال، اگر عادت به خوابیدن بر روی دست‌های خود داشته باشید، احتمالا نمی‌توانید به رفع آن کمکی بکنید. با این وجود، می‌توانید اقداماتی را برای کاهش بروز یا شدت بی حسی انجام دهید. به عنوان مثال، استفاده از اسپلینت‌های مچ دست در شب می‌تواند فشرده سازی اعصاب دست شما را کاهش دهد و به علائم پارستزیا که در شب تجربه می‌کنید کمک نماید. این نکات را برای جلوگیری از پاراستزیای مزمن دنبال کنید:

• در صورت امکان از انجام حرکات تکراری اجتناب کنید.
•  اگر شما نیاز به انجام حرکات تکراری دارید، بیشتر استراحت کنید.
•  اگر مجبورید برای مدت طولانی بنشینید، هر از گاهی بلند شوید و حرکت کنید.
• اگر دچار دیابت یا سایر بیماری‌های مزمن هستید، نظارت دقیق و مدیریت بیماری به کاهش احتمال ابتلا به پاراستزیا کمک خواهد کرد.