کبودی می‌تواند نه فقط در زیر پوست بلکه عمیق‌تر در بافت‌ها، دستگاه‌ها یا استخوان‌ها نیز اتفاق بیفتد. اگرچه این کبودی‌های عمیق‌تر ممکن است علایم قابل رویت خونریزی نداشته باشند، کبودی می‌تواند سبب ایجاد درد شود.
اغلب مردم با کبودی، تغییر رنگ و تورم ناشی از ضربه در عضلات و بافت‌های نرم آشنا هستند. در هر حال، ممکن است آنها نسبت به امکان کبود شدن استخوان‌ها بی‌اطلاع باشند.
کبودی می‌تواند از چند روز تا چند ماه ادامه داشته و طیفی از خفیف تا شدید را شامل باشد. کبودی استخوان جزء جدی‌ترین و دردناک‌ترین اختلالات است. کبودی استخوان معمولاً در طول چند ماه بهبود می‌یابد اگرچه کبودی استخوان وسیع‌تر زمان طولانی‌تری ادامه پیدا می‌کند.
کبودی استخوان چیست؟
کبودی وقتی ایجاد می‌شود که یک رگ خونی در نزدیکی سطح پوست دچار پارگی می‌شود. از رگ‌های خونی آسیب دیده مقدار کمی خون به بافت‌های زیر پوست نشت می‌کند. سطح دچار کبودی ابتدا قرمز رنگ می‌شود بعد به آبی یا بنفش، سبز، زرد متمایل به قهوه‌ای و در نهایت همچنان که کبودی التیام پیدا می‌کند به رنگ معمول پوست متمایل می‌شود.
کبودی می‌تواند نه فقط در زیر پوست بلکه عمیق‌تر در بافت‌ها، دستگاه‌ها یا استخوان‌ها نیز اتفاق بیفتد. اگرچه این کبودی‌های عمیق‌تر ممکن است علایم قابل رویت خونریزی نداشته باشند، کبودی می‌تواند سبب ایجاد درد شود.
در 1988، یک مطالعه وضعیتی را کشف کرد که از سوی محققان به نام اِدم مغز استخوان مصطلح شد. توسط اسکن MRI این نکته مشخص شد که افراد دچار درد مفصل ران و زانو دچار دگرگونی در چگالی یا تراکم مغز استخوان هستند که در عکسبرداری اشعة ایکس مشخص نمی‌شود.
ادم مغز استخوان در حال حاضر معمولاً "کبودی استخوان" نامیده می‌شود تا طبیعت تروماتیک وضعیت در اصطلاح مربوط به آن منعکس شود.
تغییرات مغز استخوان در کبودی استخوان می‌تواند به سبب موارد زیر باشد:
- افزایش تجمع خون: گشاد شدن مویرگ‌ها در نتیجه راکد شدن جریان خون، که منجر به التهاب شدید می‌شود.
- خون درون استخوان: همراه جراحت، مایعات در عضلات جمع می‌شوند و آنها را متورم می‌کنند. این وضعیت تحت نام ادم شناخته می‌شود. استخوان‌ها به دلیل سخت بودن دچار تورم نمی‌شوند. در عوض، مایع درون استخوان ایجاد فشار کرده منجر به درد می‌شود.
- پُرخونی (هیپرمی) واکنشی: این وضعیت هنگامی بروز می‌کند که جریان خون پس از یک اختلال موقت افزایش پیدا می‌کند.
- شکستگی: ممکن است استخوان در سطح خود درست زیر غضروف یک مفصل دچار شکستگی کوچکی شده باشد.
ترابکولاها شبکه‌ای از بافت‌های فیبروزی حمایت کنندة استخوان هستند. شکستگی کامل استخوان به معنی این است که تمامی ترابکولای استخوان در سطح مشخص مرتبط به شکستگی دچار آسیب دیدگی شده است. کبودی استخوان اغلب به عنوان مرحله پیش از شکستگی توصیف می‌شود. در این مورد، فقط برخی از ترابکولاها دچار شکستگی شده‌اند.
علایم کبودی استخوان
در سطح آسیب دیده بر اثر کبودی استخوان، علایم شامل موارد زیر است:
- درد یا گرایش به آن که پس از ناپدید شدن کبودی پوست ادامه پیدا می‌کند
- تورم
- تغییر رنگ پوست
- درد مفصل در نزدیکی محل ضربه
- التهاب مفصل
- خشکی مفاصل
درد مرتبط به کبودی استخوان بیش از جراحت بافت نرم ادامه پیدا می‌کند.
انواع کبودی استخوان
سه نوع کبودی استخوان وجود دارد:
- هماتوم ساب‌پریواستیل، که خون در زیر غشاء فیبروز که سطح استخوان را می‌پوشاند ایجاد می‌شود
- کبودی اینتروسئوس که با خونریزی و تورم در حفرة مرکزی استخوان همراه است که در آن مغز استخوان زرد و قرمز ذخیره می‌شوند
- صدمه ساب‌کوندرال که در آن خونریزی و تورم در میان غضروف و پایین استخوان بروز می‌کند.
نوع کبودی استخوان هر فرد به محل جراحت استخوان در او بستگی دارد.
هماتوم ساب‌پریواستیل اغلب پس از وارد شدن یک ضربه آسیب زننده به استخوان ایجاد می‌شود. این نوع کبودی استخوان در نواحی تحتانی بدن شیوع دارد.
کبودی اینترسئوس ممکن است نتیجه فشار منظم و بیش از حد بر یک استخوان باشد. این نوع کبودی استخوان بیشتر در فوتبالیست‌ها و بسکتبالیست‌ها و دوندگان دیده می‌شود.
جراحات ساب‌کوندرال معمولاً به تحریک یک نیروی فشاری که سلول‌ها را له و غضروف و استخوان زیر آن را جدا می‌کند یا بر اثر نیروی پیچش چرخشی ایجاد می‌شود. همانند مورد قبلی این نوع کبودی استخوان بیشتر در فوتبالیست‌ها و بازیکنان بسکتبال دیده می‌شود.
پرش یا برخورد شدید با سطوح سخت می‌تواند سبب بروز هر سه نوع کبودی استخوان شود.
علل کبودی استخوان
هر استخوانی در بدن ممکن است دچار کبودی شود. کبودی استخوان مکرراً در زانوها، کمر، استخوان پاشنه پا، قوزک پا و مفصل ران دیده می‌شود. اغلب آنها به دنبال یک حادثه تروماتیک واحد نظیر صدمات ورزشی، تصادف ماشین یا ضربه‌ای وارد شده از شخص یا شیء ایجاد می‌شوند.
آسیب‌های ناشی از پیچش که می‌توانند سبب رگ به رگ شدن گردند نیز می‌توانند باعث ایجاد کبودی استخوان شوند.
کبودی استخوان بر اثر اشکال زیر تروما یا صدمه بروز می‌کند:
- ضربه مستقیم به استخوان
• نیروهای مرتبط به پوست یا عضله که از استخوان دور می‌شوند
• برخورد استخوان‌ها به یکدیگر پس از صدمات وارده بر رباط
• آسیب رسیدن به استخوان‌های مجاور
هر یک از این اشکال آسیب یا صدمه الگوی کبودی استخوان خاص خود را دارد.
کبودی استخوان می‌تواند بر اثر وضعیت‌های پزشکی نظیر آرتریت، که در آن سطح استخوان‌ها ممکن است روی هم ساییده شوند، بروز کند.
ریسک فاکتورهای کبودی استخوان
فرد ممکن است بیشتر در خطر کبودی استخوان باشد اگر:
- در فعالیت‌های ورزشی پربرخورد شرکت کند
- دارای شغلی وابسته به فعالیت‌های جسمانی باشد
- از لباس‌های محافظ ورزشی یا مشاغل حرفه‌ای استفاده نکند
- دچار استئوارتریت باشد.
کبودی استخوان در میان کسانی که فوتبال، هاکی و بسکتبال، کسانی که به ورزش‌های رزمی می‌پردازند و در دوندگان دوهای استقامت رایج است.
آسیب‌های رباط متقاطع قدامی در ورزش جوانان
در مدارس ایالات متحد آمریکا تعداد مشارکت کنندگان در فعالیت‌های ورزشی به شکل قابل ملاحظه‌ای در حال افزایش است. در چند دهه اخیر، تعداد ورزشکاران مذکر در حدود 3 درصد افزایش یافته است، در حالی که تعداد ورزشکاران مؤنث در هر 10 سال دو برابر می‌شود.
همراه این افزایش در تعداد ورزشکاران، افزایشی در آسیب‌های رباط متقاطع قدامی (ACL) در هر دو گروه ورزشکاران مرد و زن ایجاد شده است.
ورزشکارانی که در ورزش‌های پرمتقاضی مثل فوتبال، فوتبال آمریکایی و بسکتبال فعالیت دارند بیشتر در معرض این نوع بیماری هستند.
مطالعات بر مبنای MRI در صدمات ACL کبودی استخوان، ادامه‌دار یا ادم را در بیش از 80 درصد نمونه‌های مطالعه نشان داده است. برخوردهای شدید با استخوان ساق پا و غضروف استخوان استخوان ران که به استخوان انتقال می‌یابد گمان می‌رود که سبب کبودی استخوان باشند.
تشخیص کبودی استخوان
جویا شدن نظر پزشک در هنگام سوءظن نسبت به وجود کبودی استخوان مهم است زیرا این وضعیت ممکن است بخشی از یک موضوع جدی‌تر باشد. در صورتی که تورم رو به افزایش باشد، کاهش پیدا نکند و درد افزایش یافته و مسکن‌های ضد درد بر آن اثر نداشته باشند، استفاده از کمک پزشکی باید مد نظر قرار گیرد.
پزشک اغلب اوقات سؤال‌هایی در مورد جزئیات با بیمار مطرح می‌کند و تاریخچه پزشکی وی را می‌گیرد، و در مورد چگونگی بروز صدمه می‌پرسد. پزشک ممکن است برای بررسی درد، کبودی و تورم محل صدمه معاینه فیزیکی انجام دهد. ممکن است شک به بروز کبودی استخوان وجود داشته و در این معاینه تشخص داده شود. در صورت عدم بهبود علایم ممکن است انجام MRI درخواست شود.
عکسبرداری اشعه ایکس کبودی استخوان را نشان نمی‌دهد، با وجود این برای از تشخیص خارج کردن موضوع شکستگی استخوان ممکن است انجام عکسبرداری اشعه ایکس تقاضا شود.
درمان‌های کبودی استخوان
کبودی استخوان را می‌توان با استراحت، استفاده از یخ، کمپرس، استفاده از بلندی، پرهیز و مسکن‌های ضد درد درمان کرد.
پزشک ممکن است پیشنهاد دهد:
- استراحت دادن به استخوان یا مفصل آسیب دیده
- کاهش تورم با قرار دادن سطح آسیب دیده در جایی بالاتر از سطح قلب
- استفاده از یخ برای قرار دادن روی موضع دچار کبودی چند بار در روز
- استفاده از دارو برای کاهش درد و التهاب
- استفاده از نوارها یا محدودکننده‌های حرکت
اجتناب از وارد کردن فشار مداوم یا شدید یا گذاشتن وزنه سنگین روی سطح آسیب دیده برای پیشگیری از تشدید مشکل مهم است. اگر استخوان یا مفصل دارای استراحت کافی نباشد، فرآیند مداوا کند می‌شود و صدمة بیشتری ممکن است بروز کند.
پزشک همچنین ممکن است در مورد رژیم غذایی توصیه‌هایی داشته باشد. خوردن غذاهای سرشار از کلسیم، ویتامین D و پروتئین می‌تواند به فرآیند التیام کمک کند. سیگار کشیدن بهبود را به تعویق می‌اندازد.
اغلب کبودی‌های استخوان در طول چند ماه بهبود پیدا می‌کنند. در هر حال، ممکن است بازگشت به فعالیت ورزشی برای فرد دچار کبودی استخوان هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد.
در موارد نادر بدن ممکن است جریان خون را به سطح آسیب دیده برگرداند که سبب بروز وضعیتی له نام نکروز اواسکولر استخوان می‌شود. نکروز اواسکولر مرگ بافت استخوان به دلیل فقدان جریان خون است. در صورت مرگ استخوان صدمه ایجاد شده غیر قابل بازگشت است.
زمان مورد نیاز برای التیام کبودی استخوان به شدت کبودی ایجاد شده بستگی دارد. بهبود کبودی استخوان از 3 هفته تا 2 سال طول می‌کشد.
اگرچه پیشگیری از کبودی استخوان همیشه امکان پذیر نیست، رعایت رژیم غذایی متوازن، انجام منظم ورزش، ترک سیگار، محدود کردن مصرف الکل، و استفاده از لباس‌ها و ابزار ایمنی توصیه شده برای انجام برخی ورزش‌ها می‌تواند به حفظ سلامت استخوان کمک کند.
******************************************************************************************
روش های درمانی بدون جراحی در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور سیروس مؤمن زاده:
-
درمان های نوین و تحصصی اوزون درمانی یا ازن تراپی
-
آخرین لیزرهای پرتوان نسل جدید
-
اوزون تراپی
-
فیزیوتراپی
-
تزریق اپیدورال
-
تریگرپوینت تراپی
-
کمربندهای طبی
-
رفلکسولوژی
-
RF یا رادیوفرکوانسی
-
در موارد نادر جراحی بسته ستون فقرات هستند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان‌های غیر جراحی ارائه شده در کلینیک دردشناسی پروفسور سیروس مؤمن زاده و توضیحات مربوط به آنها به مقالات درمان‌های مربوطه مراجعه کنید و در صورت تمایل به استفاده از این درمان های ترکیبی جامع و مدرن با تلفن 02188449335 و 02188460605 و 09198172104 تماس بگیرید