علت درد و درمان استنوزیس یا تنگی کانال نخاعی

یکی از عارضه های مهم و اختلالات ناحیه کمر و گردن تنگی کانال نخاعی یا اسپاینال استنوزیس میباشد. عبارت استنوزیس در حوزه‌ی پزشکی به معنای باریک شدن غیرعادی یکی از کانال‌های بدن است. زمانی که این عبارت به همراه کلمه‌ی «نخاعی» استفاده می‌شود، به معنای باریک شدن کانالی استخوانی است که درونش عصب‌های نخاعی یا طناب نخاعی قرار دارد.

ستون مهره ها یا کانال نخاعی متشکل از تعدادی مهره ها که به هم پیوسته اتصال دارند و در مجموع محل قرارگیری نخاع و اعصاب منشعب از آن می باشند بین هر مهره دیسک بین مهره ای قرار گرفته که با جذب آب مقداری فاصله یا فضا برای خروج اعصاب نخاعی را فراهم می‌آورد هنگامیکه به هر دلیلی این فضا کاهش پیدا کرده و به نحوی محل قرار گیری نخاع و اعصاب منشعب از آن دچار تنگی شود بیمار عارضه تنگی کانال نخاعی یا استنوزیس را تجربه خواهد نمود که می تواند به درصد هایی از میزان فشار حاصله تقسیم شود.

نام دیگر تنگی کانال نخاعی spinal stenosis  ، spinal narrowing می باشد که در در حالت های مختلف می تواند تنگی کانال سبب pinching یا حالت فشار قرار گرفتن اعصاب متشکله شود.

علائم تنگی کانال نخاعی یا استنوزیس چیست؟

علائم می‌تواند از پارستزی یا مور مور شدن ، گزگز ، کرختی ، احساس سوزش یا سردی ، یا ریختن آب جوش ، سوزن سوزن شدن و در موارد شدیدتر بی‌حسی کامل در موضع و اندام ها شود.

به طور کلی اعصاب نخاعی دو بخش حرکتی و حسی را شامل می شوند که در بخش حسی پایانه های عصبی موجود در پوست و اندام ها از طریق اعصاب آوران به سمت نخاع پیام های حسی را منتقل می نمایند و بخش حرکتی اطلاعات پردازش شده بخش حسی که در مغز را به اندام ها برای پاسخ های حرکتی انتقال می‌دهد را شامل می‌شود.

حال اگر به هر دلیلی این تنگی کانال نخاعی اگر بخش حسی را درگیر نماید علائم حسی که شامل موارد فوق بوده ایجاد می شود.

ولی اگر بخش حرکتی را درگیر نماید می‌تواند اختلالات حرکتی مانند ضعف و آتروفی در عضلات و همچنین اختلالات رفلکسی را شامل می‌شود.

که در یافته های بالینی پزشک متخصص و فیزیوتراپیست کارآزموده می‌توانند با علائم موجود وی به شدت ضایعه و محل ضایعه ببرند.

علل ایجاد تنگی کانال نخاعی یا استنوزیس چیست؟

عوامل متعددی می تواند در ایجاد تنگی کانال نخاعی یا استنوزیس تخیل باشند که در زیر به آنها اشاره می شود:

• آرتروز مهره ها با ایجاد استوفید های استخوانی
• بیرون زدگی دیسک ها
• هایپرتروفی عناصر نگهدارنده و حمایت‌کننده نخاعی مانند لیگامنت زرد یا لیگامان فلاویوم ligament Flavum
• تروما و ضربه ها با خارج کردن راستای صحیح مهره ها از هم
• اسپوندیلولیزیس و اسپوندیلولیستزیس
• گودی کمر
• وزن بالا
• تغییرات خاصیت ویسکوالاستیک دیسک ها با افزایش سن
• بیماری های روماتیسمی مانند اسپوندیلیت انکیلوزان
• تومورهای ستون مهره ها
• بیماری پاژه

روشهای تشخیصی در تنگی کانال نخاعی یا استنوزیس

• رادیولوژی x-ray
• سی تی اسکن CT scan
• ام آر آی  MRI
• ای ام جی  EMG electromyography
• معاینات بالینی و تشخیصی کلینیکی

درمان تنگی کانال نخاعی

تعداد زیادی درمان بدون نیاز به جراحی برای این عارضه وجود دارد. رایج‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:

فعالیت

برنامه‌ای مناسب از فیزیوتراپی و فعالیت بدنی بخشی از برنامه‌ی درمانی هر نوع تنگی کانال نخاعی است. اگرچه انجام فعالیت بدنی، باعث درمان قطعی تنگی کانال نخاعی نمی‌شود، اما می‌تواند در کنار سایر روش‌های درمانی باعث تسریع بهبودی و تداوم درمان شود. ممکن است که پزشک معالج، برنامه ورزشی و فیزیوتراپی تحت نظر پزشک را پیشنهاد دهد. پس از یک دوره از برنامه‌ی فیزیوتراپی، بیشتر افراد به انجام فعالیت بدنی خود می‌پردازند. نکته مهم این است که به‌آرامی شروع کنند و در طی زمان قدرت و استقامت خود را افزایش دهند.

اصلاح فعالیت

معمولاً به بیماران پیشنهاد می‌شود که از انجام فعالیت‌هایی که باعث بدتر شدن علائم این عارضه می‌شود، خودداری کنند. اصلاح فعالیت‌ها در کنار درمان‌های انتخابی می‌تواند باعث تداوم درمان آن‌ها باشد.

تزریق اپیدورال

تزریق کورتیکواستروئید بیرون سخت‌شامه (فضای اپیدورال)، می‌تواند باعث ایجاد بهبودی در بیماران انتخابی باشد، اما برای همه‌ی بیماران مناسب نیست.

دارو

داروهای ضدالتهاب (مانند آسپرین یا ایبوپروفن) برای تسکین علائم ناشی از تنگی کانال نخاعی، مفید است. استفاده‌ی کوتاه‌مدت و با دقت از مسکن‌های قوی، برای دردهای عصبی مناسب است. برخی پزشکان، داروهای شل کننده‌ی عضلات و بی‌حسی مانند گاباپنتین را پیشنهاد می‌دهند. گاهی اوقات هم داروهای ضدافسردگی می‌توانند در کاهش درد مفید باشند.

عوارض جانبی داروها همیشه باعث نگرانی می‌شود. برای احتیاط، لازم است که پزشک و داروساز از داروهای مورداستفاده‌ی بیمار، آگاه باشند.

و دیگر روش های درمانی بدون جراحی در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور سیروس مؤمن زاده:

• درمان های نوین و تخصصی اوزون درمانی یا ازن تراپی
• آخرین لیزرهای پرتوان نسل جدید
• اوزون تراپی
• فیزیوتراپی
• تزریق اپیدورال
• تریگرپوینت تراپی
• کمربندهای طبی
• رفلکسولوژی
•  RF یا رادیوفرکوانسی

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان‌های غیر جراحی ارائه شده در کلینیک دردشناسی پروفسور سیروس مؤمن زاده و توضیحات مربوط به آنها به مقالات درمان‌های مربوطه مراجعه کنید و در صورت تمایل به استفاده از این درمان های ترکیبی جامع و مدرن با تلفن 02188449335 و 02188460605 و 09198172104 تماس بگیرید.

خوشبختانه، بسیاری از افراد، توانسته‌اند با روش‌های بدون جراحی به‌خوبی، علائم تنگی کانال نخاعی را کاهش دهند. در موارد نادر برای دیگران هم ممکن است که این علائم باعث ناتوانی شده و جراحی نیاز باشد. ­