بلاک عصب ستلایت (Stellate)

گانگلیون ها گره های عصبی هستند که معمولا چند عصب به آن ها وارد می شوند و شاخه هایی از آن های خارج می شوند. گانگلیون ستلایت در سمت جلویی-طرفی (در جلو و کنار نای و مری) گردن در عمق ساختار های متعددی قرار دارد. این گانگلیون از به هم رسیدن شاخه های سمپاتیکی دو عصب خراج شونده از نخاع تشکیل می شود و عصب دهی سمپاتیکی ساختار های بسیار متعددی مانند قفسه سینه، دست ها و ... را بر عهده دارد. از سمت پشتی و داخلی این گانگلیون شریان نخاعی عبور می کند که مسئول خون رسانی به نخاع است. از سمت خارجی این گانگلون شریان (سرخرگ) کاروتید و ورید (سیاهرگ) ژگولار عبور می کنند که این ساختار های مسئول اصلی خونرسانی و تخلیه خون از مغز و سر هستند. در سمت کناری این گانگلیون قله ریه قرار دارد. این گانگلیون در عمق عضله استرنوکلایدوماستوئید (Sternoleidomastiod) قرار دارد. پزشک با توجه به این حالت آناتومیک و با مشخص کردن محل عضله استرنوکلایدوماستوئید می تواند محل دقیق این گانگلیون را مشخص کند. کاربرد ها: بلاک این گانکلوین برای کنترل درد های مختلفی در ناحیه عصب تریژمینال (که به صورت عصب دهی می کند) و گردن و قفسه سینه کاربرد دارد. از جمله درد ناشی از هرپس زوستر (زونا)، درد ناشی از گانگرن ناشی از سرما زدگی، و درد ناشی از اختلالات عروقی حاد. این بلاک برای کنترل درد و درمان دیستروفی (تحلیل) رفلکسی سمپاتیکی صورت و گردن و قفسه سینه، سندروم رینود (سندرومی که انگشتان با برخورد با سرما به دلیل کاهش شدید خونرسانی به دلیل انقباض عروق سیاه و کبود می شوند)، و درد ناشی از سرطان که پیام های درد از طریق اعصاب سمپاتیکی منتقل می شوند کابرد دارد. تخریب کامل این گانگلیون برای درمان درد هایی استفاده می شود که درد بیمار به بلاک های موقت پاسخ داده ولی به دلیل موقتی آن ها بیمار بعد از مدتی دچار عود درد می شود. بیماری هایی که این درد ها را ایجاد می کنند همان بیماری های هستند که در قسمت بلاک موقت نام برده شد ولی بر حسب شدت بیماری گاهی نیاز به بلاک دائمی دارند. بلاک دائمی به دو روش انجام می شود: تزریق مواد کشنده عصب، استفاده از سوزنی که با امواج رادیویی عصب را تخریب می کند. نحوه انجام بلاک: برای انجام این 3 روش وجود دارد: 1- روش قدامی 2- روش خلفی 3- روش مهره ای روش قدامی: در این روش سوزن از سمت جلویی وارد گردن بیمار می شود. بیمار به پشت می خوابد و پزشک با لمس گردن بیمار محل عضله استرنوکلایدوماستوئید را مشخص می کند. بعد از مشخص کردن عضله با کنار زدن عضله با دو انگشت و استریل کردن محل انجام تزریق با بتادین یا الکل سوزن وارد گردن می شود. بعد از کمی حرکت دادن سوزن برای قرارگیری نوک آن در محل کانگلیون و اطمینان از محل صحیح آن تزریق انجام می شود. نحوه انجام تزریق: در حین این پروسه می توان از دستگاه تصویر برداری فلوروسکوپی برای اطمینان از ورود سوزن به محل صحیح استفاده کرد. روش خلفی: . در این روش سوزن از سمت جلویی وارد گردن بیمار می شود. بیمار به شکم می خوابد و پزشک با لمس پشت گردن بیمار محل ورود سوزن را مشخص می کند. بعد از استریل کردن محل انجام تزریق با بتادین یا الکل سوزن وارد گردن می شود. بعد از کمی حرکت دادن سوزن برای قرارگیری نوک آن در محل کانگلیون و اطمینان از محل صحیح آن تزریق انجام می شود. نحوه انجام تزریق: در حین این پروسه می توان از دستگاه تصویر برداری فلوروسکوپی برای اطمینان از ورود سوزن به محل صحیح استفاده کرد. روش مهره ای: در این روش هم مانند روش قدامی سوزن از سمت جلو وارد گردن می شود ولی نحوه عبور سوزن از بین خار های مهره های ستون فقرات متفاوت است. این روش زمانی استفاده می شود که نیاز به بلاک دائمی با سوزن های تولید کننده امواج رادیویی باشد. بیمار به پشت می خوابد و پزشک با لمس گردن بیمار محل عضله استرنوکلایدوماستوئید را مشخص می کند. بعد از مشخص کردن عضله با کنار زدن عضله با دو انگشت و استریل کردن محل ورود سوزن با بتادین یا الکل سوزن وارد گردن می شود. نحوه انجام تزریق: در حین این پروسه می توان از دستگاه تصویر برداری فلوروسکوپی برای اطمینان از ورود سوزن به محل صحیح استفاده کرد.

عوارض جانبی احتمالی: به دلیل نزدیک بودن این عصب به ساختار های متعددی از گردن از جمله ورید (سیاهرگ) ژگولار (ورید اصلی گردن) و شریان کاروتید احتمال تزریق ماده بی حسی داخل این ساختار ها وجود دارد. تزریق داخل سیاهرگ ژگولار و شریان کاروتید می تواند باعث مسمومیت بیمار شود. عارضه دیگر احتمالی این تزریق بلاک ناخواسته عصب راجعه حنجره است که اگر این اتفاق بی افتد بیمار دچار خشونت صدا و اختلال بلع می شود. این عوارض گذرا هستند. عوارض دیگر احتمالی این بلاک، تزریق به نخاع و سوراخ شدن قله ریه است که هر دو در صورت اتفاق می افتند که سوزن در محل مناسب خود قرار نداشته باشد. می توان با دقت در درست بودن نوک محل سوزن و استفاده از تصویر برداری فلوروسکوپی به راحتی می توان جلوی این عوارض را گرفت. عارضه دیگر این بلاک ایجاد کبودی یا هماتوم (تجمع خون در بافت) است که به دلیل پرخون بودن بافت کنار گردن اتفاق می افتد. اما می توان با وارد کردن فشار بعد از انجام بلاک روی محل تزریق جلوی این عوارض را گرفت. استفاده از سوزن های نازک هم باعث کاهش احتمال تشکیل هماتوم می شود. همچنین می توان از پک های سرمازا استفاده کرد. این پک ها درد بعد از تزریق را هم کاهش می دهند. ایجاد عفونت بعد از تزریق نادر است و می توان با استفاده از وسایل استریل و شستن محل تزریق با بتادین قبل از ورود سوزن به راحتی جلوی آن را گرفت.
مقالات مرتبط
جدیدترین مـقالات آموزشی
ساعات پذیرش بیمار
شنبه تا چهار شنبه: 14 تا 17 عصر
تلفن: 88460605-021  ,  88449335-021
تلفن‌همراه:09198172104-09338866615-09914686402
بالا