بلاک به معنی قطع کردن مسیر درد است و هم کاربرد درمانی و هم کاربرد تشخیصی دارد و با تزریق مواد بی حسی و در مواردی همراه با کورتیکواستروئید انجام می شود.
آناتومی گانگلیون های سمپاتیک سینه ای در پشت هر کدام از مهره های ستون فقرات سینه ای یک زائده استخوانی بلند به نام زائده خاری (Spinous process) وجود دارد. گانگیون ها گره های عصبی هستند که تعدادی عصب به آن ها وارد می شوند و بعد از یکی شدن با یک دیگر شاخه های جدیدی از گانگلیون خارج می شوند. گانگلیون های سمپاتیکی قفسه سینه در جلو/کنار مهره های ستون فقرات قرار دارند. شاخه های ورودی به این گانگیون ها مستقیما از اعصاب نخاعی (spinal nerves، اعصابی که از نخاع خارج می شوند و با عبور از فاصله بین مهره های ستون فقرات به سمت اندام های هدفشان حرکت می کنند) منشا می گیرند. همچنین خود این گانگلیون ها با یکدیگر ارتباط دارند و شاخه های نهایی خارج شده از آن ها به سمت ارگان های بدن حرکت می کند و بسیاری از فعالیت های خودکار بدن را کنترل می کنند.
کاربردها:
از این بلاک برای تشخیص منشا سندروم های درد در دیواره قفسه سینه، قسمت بالایی شکم و ارگان های داخل ققسه سینه و شکم استفاده می شود. بسته به محل انجام انجام بلاک و با توجه به پاسخ دادن یا عدم پاسخ بیمار به بلاک می توان منشا درد را مشخص کرد به این صورت که درصورت کنترل شدن درد، پیام های درد از گانگلیون ای که بلاک شده است منتقل می شدند. دیگر کاربرد های این بلاک کنترل درد های حاد ناشی از هرپس زوستر (زونا)، درد بعد از توراکوتومی، نورالژی (اختلال عصب که باعث درد می شود) بعد از هرپس، و درد عضو شبح (درد در عضو از بدن که دیگر آن عصو وجود ندارد) سینه بعد از برداشتن سینه ای که مبتلا به سرطان شده، هستند. بلاک دائمی گانگیون های سمپاتیک سینه ای برای کنترل درد هایی انجام می شود که به بلاک موقتی پاسخ داده اند ولی بعد از مدتی عود کرده اند، مانند درد های ناشی از تومور در احشا شکم. نحوه انجام این بلاک مشابه بلاک موقتی است ولی به جای مواد بی حسی از مواد کشنده عصب، یا سوزنی استفاده می شود که با امواج رادیویی عصب را تخریب می کند. اگر بیمار نیاز به بلاک دائمی برای کنترل درد داشته باشد، می توان با انجام بلاک موقت تاثیر بلاک دائمی را پیشبینی کرد.
نحوه انجام بلاک:
بیمار به شکم می خوابد و بالشت کوچکی زیر سینه بیمار قرار می گیرد تا ستون فقرات سینه ای کمی خم شود.. سپس پزشک با لمس خار های استخوانی ستون فقرات محل تزریق را مشخص می کند. بعد از مشخص کردن محل ورود سوزن (حدود 3 سانتی متر در کنار زائده خاری استخوانی مهره)، پوست بیمار با بتادین استریل می شود و سوزن وارد بافت می شود. بعد از تنظیم کردن محل نوک سوزن داخل بافت تزریق انجام می شود. می توان حین انجام این بلاک از تصویربرداری فلوروسکوپی برای مشاهده مسیر عبور سوزن و محل قرارگیری نوک سوزن استفاده کرد.
عوارض جانبی احتمالی:
به دلیل نزدیک بودن این گانگلیون ها به ساختار های متعددی از جمله نخاع، اعصاب نخاعی و ریه ها احتمال تزریق ماده بی حسی داخل این ساختار ها وجود دارد. تزریق به نخاع می تواند باعث بی حسی کل نخاع شود و تزریق به اعصاب نخاعی باعث بی حسی این اعصاب می شود. همچنین احتمال آسیب دیدن نخاع و اعصاب نخاعی و ریه توسط نوک سوزن وجود دارد. سوراخ شدن پرده جنب پوشاننده ریه باعث پونومتوراکس می شود که علامت اصلی آن تنگی نفس است ولی عارضه جدی ای نیست. می توان با دقت در درست بودن نوک محل سوزن و استفاده از تصویر برداری فلوروسکوپی به راحتی می توان جلوی این عوارض را گرفت. ایجاد عفونت بعد از تزریق نادر است در افرادی که نقص ایمنی دارند، مخصوصا افراد مبتلا به سرطان، احتمال وقوع بالاتری دارد اما می توان با استفاده از وسایل استریل و شستن محل تزریق با بتادین قبل از ورود سوزن به راحتی جلوی آن را گرفت.