بلاک اینتراپلورال (Intrapleural)

بلاک به معنی قطع کردن مسیر درد است و هم کاربرد درمانی و هم کاربرد تشخیصی دارد و با تزریق مواد بی حسی و در مواردی همراه با کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب انجام می شود. ریه ها را پرده ای به نام پرده پلور پوشانده است. این پرده دو لایه دارد: یک لایه احشایی که به سطح ریه متصل است و یک لایه جداری که به دنده ها و دیوار قفسه سینه چسبیده. به فضای بین این دو، فضای اینتراپلورال گفته می شود. اعصاب زیادی در مجاورت فضای پلور قرار دارند، از جمله اعصاب حسی بین دنده ای که به دیواره قفسه سینه و شکم عصب دهی می کنند و زنجیره عصبی سمپاتیکی در کنار ستون فقرات که به احشا قفسه سینه و شکم عصب دهی می کند. بعد از تزریق ماده بی حسی داخل فضای پلور، این ماده با انتشار به اعصاب مجاور آن ها را بلاک می کند. کاربردها: از این بلاک برای درمان درد های شانه و دست ها، دیواره و احشا قفسه سینه و دیواره و احشا قسمت شکم استفاده می شود. دیگر کاربرد این بلاک کنترل درد های حاد و اورژانسی مانند درد های ناشی از شکستگی دنده ها، هرپس زوستر (زونا) و سرطان در قفسه سینه و قسمت بالایی شکم است. این بلاک برای کاهش درد گذاشتن لوله ها توراکوستومی و نفروتومی هم استفاده می شود و برای ایجاد بی حسی در جراحی های پستان و سینه و پهلو ها هم کاربرد دارد. این بلاک برای کنترل درد های بعد از شکستگی دنده ها، توراکوتومی، درد های ناشی از نورالژی (اختلال) بعد از هرپس، و درد های ناشی از تهاجم تومور سرطانی به کبد، ریه و پانکراس هم استفاده می شود. در موارد محدودی مانند درد های ناشی از تهاجم تومور سرطانی به دنده ها و دیواره شکم با تزریق مواد کشنده عصب، بلاک دائمی برای کنترل درد انجام می شود. در مواردی که درد بیمار با بلاک موقتی کنترل می شود ولی بعد از مدتی عود می کند، با عبور دادن کاتتر (catheter ،لوله ای که از داخل آن مواد بی حسی تزریق می شود) به طول چند سانتی متر در زیر پوست (ایجاد تونل زیرجلدی) و سپس به داخل فضای پلور، یک کاتتر طولانی مدت برای بیمار قرار داده می شود که می توان چندین تزریق مختلف با آن انجام داد و هر بار نیازی به وارد کردن کاتتر جدید نیست. با استفاده از این روش که تونل کردن کاتتر (Tunneled catheter) نامیده می شود، احتمال ایجاد عفونت به شدت کاهش پیدا می کند. این بلاک برای کنترل درد های سرطانی قفسه سینه بسیار موثر است. نحوه انجام بلاک: این بلاک به دو روش زیرجلدی و روش تونل کردن کاتتر انجام می شود که روش زیرجلدی برای انجام یک تزریق و روش تونل کردن کاتتر برای قرار دادن کاتتر طولانی مدت است. بسته به اینکه هدف بلاک کدام اعصاب باشند نحوه قرارگیری بیمار برای انجام تزریق متفاوت است، به این دلیل که ماده بی حسی بعد از ورود به فضای پلور تحت تاثیر جاذبه جا به جا می شود و هدف از نحوه قرارگیری خاص هدایت کردن ماده بی حسی به سمت اعصاب هدف است. اگر هدف بلاک کردن زنجیره سمپاتیکی باشد بیمار به صورتی به پهلو می خوابد که سمت تزریق بالا قرار گیرد. اگر هدف بلاک کردن اعصاب بین دنده ای و اعصاب حسی اطراف نخاع باشد، بیمار به صورت خوابیده به پهلو روی سمت تزریق قرار می گیرد. روش زیرجلدی: بعد از قرارگیری بیمار در حالت مناسب، پزشک محل فضای بین دنده ای 8 ام (بین دنده های 8 و 9) را با لمس پهلو بیمار در پشت بیمار مشخص می کند. . بعد از مشخص کردن محل ورود سوزن پوست بیمار با بتادین استریل می شود و سوزن وارد بافت می شود. بعد از ورود سوزن پزشک با توجه به برخورد سوزن با استخوان آن را کمی پایین تر می آورد تا در فضای بین دنده ای قرار بگیرد. سپس نوک سوزن وارد فضای پلور می شود و با عبور دادن کاتتر از داخل سوزن  و قرار دادن نوک آن داخل فضای پلور، و اطمینان از درست بودن محل آن، تزریق انجام می شود. روش تونل کردن کاتتر: این روش هم مانند روش قبلی است با این تفاوت که قبل از وارد کردن کاتتر از داخل سوزن به فضای پلور، پزشک آن را چند سانتی متر از زیر پوست تونل می کند. به دلیل نزدیک بودن پرده های پوشاننده ریه به محل تزریق خطر پنوموتوراکس (پاره شدن پرده پوشاننده ریه) وجود دارد که باعث تنگی نفس بیمار می شود.  این عارضه در کمتر از 1% افراد اتفاق می افتد. اگر سوزن خیلی به سمت بالا وارد شود احتمال تزریق داخل شریان بین دنده ای وجود دارد که باعث مسمومیت بیمار می شود. می توان با دقت در درست بودن محل نوک سوزن به آسانی جلوی تمامی این عوارض را گرفت.ایجاد عفونت بعد از تزریق نادر است و اکثرا در افرادی که نقص ایمنی دارند (افراد مبتلا به ایدز یا سرطان) اتفاق می افتد و می توان با استفاده از وسایل استریل و شستن محل تزریق با بتادین قبل از ورود سوزن به راحتی جلوی آن را گرفت.

مقالات مرتبط
جدیدترین مـقالات آموزشی
ساعات پذیرش بیمار
شنبه تا چهار شنبه: 14 تا 17 عصر
تلفن: 88460605-021  ,  88449335-021
تلفن‌همراه:09198172104-09338866615-09914686402
بالا