کمردرد یا گردن درد می تواند منجر به مشکلات زیادی در آینده شما شود. این به ویژه اگر نمی دانید علت این درد شما چیست. در حالی که دلایل زیادی برای کمردرد وجود دارد، فتق دیسک در واقع بسیار بیشتر از آنچه انتظار دارید شایع است. چه سابقه فتق دیسک دارید یا نه، باید کمی در مورد علت درد شدید بدانید.
سه نوع اصلی فتق دیسک وجود دارد که می تواند باعث درد در ناحیه کمر، گردن یا قفسه سینه شما شود.
فتق یا بیرون زدگی دیسک ستون فقرات زمانی اتفاق می افتد که دیسک یا همان بالشتک نرم بین دو مهره به خارج از مرزهای طبیعی یک دیسک سالم فشار می آورد. متخصصان پزشکی از چندین واژه برای توصیف میزان فتق دیسک ستون فقرات که در معاینه MRI مشاهده می‌شود، استفاده می‌کنند، از جمله برآمدگی دیسک، بیرون زدگی یا اکستروژن دیسک و جداشدگی دیسک.
شدت فتق دیسک بنا به وضعیت دو قسمت دیسک طبقه بندی می شود:
بخش حلقوی فیبروزوس (پوشش سخت بیرونی دیسک)
بخش هسته پالپوزوس (مرکز ژله مانند دیسک)
انحطاط یا تحلیل رفتن دیسک
تغییرات شیمیایی مرتبط با افزایش سن باعث ضعیف شدن دیسک های بین مهره ای می شود، اما بدون فتق. این بخشی از فرآیند پیری است که میتواند باعث خشک شدن دیسک شود و باعث می‌شود ضربه‌های ناشی از حرکات شما را کمتر جذب کند. همچنین می تواند در این مرحله نازک تر شود.
برآمدگی دیسک
در این نوع فتق، دیسک ستون فقرات و رباط‌های مرتبط با آن بدون آسیب دیدگی باقی می مانند، اما از محل خود خارج می شوند که می‌توانند به اعصاب فشار وارد کند.
بیرون زدگی دیسک می تواند به همین شکل باقی بماند، اما همچنین می تواند به یک یا هر دو نوع فتق زیر تبدیل شود.
اکستروژن یا بیرون زدگی دیسک
این نوع فتق زمانی اتفاق می‌افتد که هسته یا بخش ژله مانند دیسک از طریق آسیب یا پارگی بخش بیرونی دیسک اجازه بیرون آمدن داشته باشند، اما مواد نرم همچنان به دیسک متصل است. در این شرایط بدن شما مواد هسته را به عنوان یک مهاجم خارجی در نظر می گیرد که باعث واکنش ایمنی و التهاب و فشردگی می شود. این امر می تواند باعث درد و تورم اضافی شود.
همانند برآمدگی، اکستروژن می تواند همانطور که هست باقی بماند، اما می تواند به نوع بعدی فتق یعنی جداشدگی نیز پیشرفت کند.
جداشدگی دیسک
جداشدگی دیسک یک نوع فرعی از اکستروژن است که زمانی اتفاق می افتد که هسته نه تنها فشرده می شود بلکه از قسمت اصلی دیسک کاملا جدا می شود و همچنین به عنوان یک قطعه آزاد شناخته می شود.
در این شرایط دیسک می تواند حرکت کند و بر اعصاب نخاعی فشار مضاعف وارد کند. هر گونه علائمی، در صورت بروز، به محل قرار گرفتن آن دیسک قرار دارد. علائم به طور کلی در یک اندام ظاهر می شود (مثلا بروز علائم در یک دست برای فتق دیسک گردن، یا یک پا برای فتق دیسک کمر)
همانند اکستروژن، جداشدگی نیز میتواند باعث واکنش ایمنی به مواد هسته شود و باعث التهاب در ناحیه شود.
در این مورد گزینه درمانی پیش رو بیمار فقط جراحی باز برای برداشتن به اصلاح آن قطعه آزاد پیشنهاد می شود.
پارگی دیسک یک اصطلاح پزشکی پذیرفته شده نیست و در صورتی که هیچ اتفاقی نیفتاده باشد، تروما را نشان می دهد. اصطلاح فنی جابجایی مواد دیسک است.
علائم فتق دیسک
علامت بارز فتق دیسک درد است. هر یک از سه نوع فتق پتانسیل ایجاد درد و سایر علائم را دارند.
به عنوان مثال، بسته به محل آن، برآمدگی می تواند مانند اکستروژن یا جداشدگی می تواند با اعصاب نخاعی در تماس باشد. میزان درد و سایر علائم به نحوه آسیب دیدگی اعصاب بستگی دارد.
همراه با درد، فتق ها می توانند به طناب نخاعی یا اعصاب فشار بیاورند و باعث رادیکولوپاتی شوند، علائم عصبی عضلانی معمولی فتق دیسک بسته به محل بیرون زدگی، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
-
فتق دیسک کمر: علائم ممکن است شامل اسپاسم کمر، سیاتیک، سوزن سوزن شدن، بی حسی، درد در پشت پاها و ضعف عضلانی احتمالی و از دست دادن عملکرد حرکتی پایین تنه باشد.
-
فتق دیسک قفسه سینه - درد به قفسه سینه سرایت می کند
-
فتق دیسک گردن: علائم ممکن است شامل اسپاسم گردن، درد، سوزن سوزن شدن، بی حسی در یک بازو، درد شانه یا ضعف و ضعیف شدن پاسخ رفلکس در این نواحی باشد.
همه آنچه گفته شد، وجود برآمدگی، اکستروژن یا جداشدگی بدون هیچ علامتی همچنان رایج است. یک بررسی از 33 مطالعه نشان داد که 37 درصد از افراد 20 ساله ممکن است فتق بدون علامت داشته باشند و این تعداد با افزایش سن به 96 درصد از افراد 80 ساله افزایش می یابد.
تشخیص فتق دیسک
بیشتر اصطلاحات پیرامون دیسک های ستون فقرات بر اساس اندازه گیری ها و همچنین اندازه و شکل مواد دیسک جابجا شده است. در حالی که برخی از اصطلاحات برآمدگی دیسک و فتق دیسک را به جای یکدیگر استفاده می کنند، تفاوت های بالینی بین این دو بر اساس این عوامل وجود دارد:
-
فتق کمتر از 25 درصد از کل محیط دیسک را اندازه می گیرد.
-
اندازه یک برآمدگی بیش از 25٪ از کل محیط دیسک است.
برآمدگی‌ها نیز خیلی فراتر از مرزهای طبیعی یک دیسک سالم، معمولاً 3 میلی‌متر یا کمتر، گسترش نمی‌یابند و عموماً علائم کمتری نسبت به فتق ایجاد می‌کنند.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) اغلب ابزار انتخابی برای ارزیابی دیسک های ستون فقرات است. با این حال، چالش های خود را دارد.
یافته های غیر قطعی
از آنجایی که انحطاط دیسک به طور طبیعی با افزایش سن بدتر می‌شود، یافتن ناهنجاری‌های دیسک در آزمایش‌های MRI در واقع معمول است. این مسئله زمانی است که برای تشخیص فتق کار می‌کنید، زیرا یافته‌های ظریف ممکن است از نظر بالینی مهم نباشند، اما ممکن است افراد را به سمت درمان‌های تهاجمی یا پرهزینه سوق دهد که واقعاً به آن‌ها نیاز ندارند.
برای مثال، ممکن است فردی کمردرد و همچنین ناهنجاری دیسک در MRI خود داشته باشد، اما این لزوما به این معنا نیست که این دو به هم مرتبط هستند
یک پزشک ماهر می تواند به شما کمک کند تا تشخیص دهید آیا مشکل دیسکی که در MRI مشاهده می شود واقعاً علت علائم شما است یا خیر. ممکن است به دنبال نظر دوم کمک کند.
نوع خاصی از مشکل دیسک که در MRI مشاهده می شود لزوماً درمان را تعیین نمی کند، که باعث می شود مراحل بعدی نامشخص باشد. پزشک نتایج MRI را با شکایات و یافته های معاینه شما مرتبط می کند.
درمان فتق دیسک
بیشتر کمردردها در عرض 4 تا 6 هفته برطرف می شوند حتی اگر به دنبال درمان نباشید. برخی از یافته ها حاکی از آن است که هر چه آسیب دیدگی دیسک بیشتر باشد، به نظر می رسد که بهبودی خود به خود سریعتر رخ می دهد.
درمان انواع فتق دیسک به طور کلی محافظه کارانه است و شامل موارد زیر است:
-
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن برای کاهش التهاب
-
مسکن های موضعی برای اسپاسم عضلانی
-
ورزش وحرکات کششی :استراحت کامل به ندرت برای کمردرد توصیه می شود، حتی اگر حرکت چالش برانگیز باشد، برای جلوگیری از تحلیل عضلانی. توصیه پزشک میتواند شامل فیزیوتراپی باشد.
-
درمان های طبیعی کمردرد مانند تکنیک های آرام سازی
-
تزریق های مسدود کننده درد (بی حس کننده ها یا کورتیکواستروئیدها)
درمان های غیر جراحی متخصص درد برای فتق دیسک
در بیشتر موارد، بیماران می توانند بدون جراحی از فتق دیسک بهبود یابند. متخصصان درد اغلب از بلوک های عصبی اپیدورال و نوروتومی فرکانس رادیویی استفاده می کنند.
بلوک عصبی اپیدورال یک تزریق کورتیکواستروئید است که می تواند التهاب را در بافت اطراف ستون فقرات کاهش دهد. این درمان می تواند تسکین قابل توجه و طولانی مدت فتق دیسک را ارائه دهد.
رادیوفرکوئنسی نوروتومی: در این درمان، سوزن‌های فرکانس رادیویی در نزدیکی دیسک آسیب‌دیده و اعصاب ایجادکننده درد قرار می‌گیرند. سپس انرژی حرارتی آزاد می شود تا اعصاب را بی حس کرده و درد را متوقف کند.
سایر گزینه های درمانی مناسب عبارتنداز:
-
دیسکوگرافی
-
بلوک عصبی اپیدورال
-
لیزر درمانی K
-
دیسککتومی از راه پوست
-
تحریک اعصاب محیطی (PNS)
-
پرولوتراپی
-
نوروتومی با فرکانس رادیویی
-
پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی تراپی)
-
درمان با سلولهای بنیادی
-
تزریقات منتخب ریشه عصبی (SNRI)
-
تحریک طناب نخاعی
استفاده مؤثر از این درمان‌ها میتواند از نیاز به جراحی جلوگیری کند، بنابراین قبل از متوسل شدن به اقدامات شدیدتر، حتماً با پزشک خود درمان‌های غیرتهاجمی کمردرد را بررسی کنید.