بلاک به معنی قطع کردن مسیر درد است و هم کاربرد درمانی و هم کاربرد تشخیصی دارد و با تزریق مواد بی حسی و در مواردی همراه با کورتیکواستروئید انجام می شود.
آناتومی عضلات اسکالن
عضلات اسکالن، عضلاتی در کنار گردن هستند که از ستون فقرات گردنی شروع می شوند و به دنده اول (بالاترین دنده) متصل می شوند. از بین این عضلات ساختار های مهمی از جمله شبکه عصبی بازو، شریان (سرخرگ) اصلی دست و ورید (سیاهرگ) های مربوط به دست، به سمت دست ها راه پیدا می کنند.
در تصاویر زیر این عضلات به همراه ساختار های توضیح داده شده نشان داده شده اند:
سندروم خروجی سینه ای (Thoracic outlet syndrome) به دلیل تحت فشار قرار گرفتن ساختار های توضیح داده شده توسط عضلات اسکالنی که ملتهب شده اند اتفاق می افتد. این سندورم سه نوع علامت دارد: عصبی، شریانی، وریدی.
نوع عصبی که شایع ترین نوع این سندروم است به دلیل تحت فشار قرار گرفتن شبکه عصبی بازویی که به سمت دست ها می رود اتفاق می افتد. بیماران معمولا بی حسی یا درد و یا ضعف دست یک طرفه دارند و ممکن است علائم دیگری مانند عدم تحمل سرما و سردرد نیز داشته باشند.
برای تمام بیماران ابتلا با تصویربرداری MRI و یا CT scan آناتومی ناحیه بررسی می شود. این کار به سه دلیل انجام می شود: اول، معمولا بسیاری از بیماران مبتلا به این سندروم آناتومی غیر معمولی در این ناحیه دارند. دوم، از آنجایی که علت این سندروم در بسیاری از موارد وارد شدن تروما (آسیب فیزیکی) به گردن و شانه است می توان با تصویربرداری ساختار های مجاور از جمله مفصل شانه را نیز مورد بررسی قرار داد. سوم، علت موارد کمی از این سندروم بیماری های مهمی مانند عفونت استخوان و یا درگیری ناحیه به دلیل پخش شدن تومور (متاستاز) به آن است که این بیماری ها را می توان با کمک تصویربرداری تشخیص داد.
کاربرد های تزریق عضله ایلیوسوآس
این تزریق برای افرادی کاربرد دارد که به دلیل التهاب عضلات اسکالن دچار سندروم خروجی سینه ای شده اند. این تزریق کاربرد تشخیصی هم دارد، به این صورت که اگر بعد از انجام تزریق درد بیمار کنترل شد یعنی منشا اصلی درد بیمار عضلات اسکالن بوده است و نیازی به ادامه فرآیندهای تشخیصی نیست.
موارد احتیاط
-
اختلال انعقادی به دلیل مصرف دارو یا بیماری که اصلاح نشده باشد. در بیمارانی که داروی ضد انعقادی مصرف می کنند بسته به تشخیص پزشک باید دارو را چند روز قبل از انجام بلاک قطع کرد. اختلالات انعقادی در بیمارانی که به دلیل سرطان تحت شیمی درمانی هستند نیز ممکن است وجود داشته باشد.
-
بیماران با اختلال سیستم ایمنی مانند بیماران سرطانی و دیابتی و مبتلا به ایدز ریسک بالاتری برای ایجاد عفونت دارند.
موارد ممنوعیت
-
وجود عفونت در محل تزریق یا به صورت سیستمیک در بدن (سپسیس). در این بیماران ابتلا باید عفونت درمان شود و سپس تزریق انجام می شود.
-
اختلال انعقادی غیرقابل اصلاح.
-
بهم ریختگی آناتومی ناحیه محل تزریق به دلیل جراحی قبلی یا وجود تومور.
-
حساسیت بیمار به ماده حاجب تزریقی لازم برای تصویربرداری فلوروسکوپی.
-
حاملگی.
بررسی ها و آماده سازی های قبل از تزریق
قبل از انجام تزریق بیمار از جهت نوع درد و علائم عصبی مورد معاینه قرار می گیرد. اگر بیمار دارو ضد انعقاد مصرف می کند، با تشخیص پزشک دارو ها چند روز قبل از انجام بلاک قطع می شوند تا لخته شدن خون بیمار به حالت عادی برگردد.
نحوه انجام بلاک
در این بلاک سوزن از سمت کنار گردن به سمت عضلات اسکالن هدایت می شود. بیمار به پشت می خوابد و سر خود را به سمت مقابل می چرخاند، سپس پزشک با لمس گردن بیمار محل تزریق را مشخص می کند. بعد از مشخص کردن محل ورود سوزن، پوست بیمار با بتادین استریل می شود و سوزن وارد بافت می شود. بعد از تنظیم کردن محل نوک سوزن داخل بافت تزریق انجام می شود.
حین انجام این تزریق از تصویربرداری همزمان فلوروسکوپی برای مشاهده مسیر سوزن در تمام طول تزریق استفاده می شود. این کار احتمال ایجاد عوارض جانبی را به مقدار بسیار زیادی کاهش می دهد.
در تصویر زیر نحوه انجام تزریق نشان داده شده است:
در تصویر سونوگرافی زیر سوزن در محل عضلات اسکالن نشان داده شده است:
بررسی های بعد از تزریق
بعد از انجام تزریق یک معاینه عصبی برای بررسی اثر بخشی بلاک و کشف عوارض احتمالی انجام می شود. همچنین بیمار به مدت حداقل 30 دقیقه قبل از ترخیص تحت نظر قرار می گیرد تا از نبودن عوارض جانبی احتمالی اطمینان حاصل شود. بلافاصه بعد از تزریق درد بیمار به مقدار زیادی کاهش پیدا می کند اما حداکثر اثر تزریق بسته به نوع دارو تزریقی چند روز تا یک هفته بعد شروع می شود. همچنین به بیمار توصیه می شود تا محل تزریق را تمیز و خشک نگه دارد و در صورت بروز تب یا افزایش درد با پزشک تماس بگیرد.
عوارض جانبی احتمالی
عوارض ناشی از این بلاک نادر هستند و این تزریق جزو تزریقات امن به حساب می آید. به دلیل استفاده از تصویربرداری همزمان سونوگرافی و مشاهده سوزن در تمام طول مدت تزریق، احتمال درست نبودن محل سوزن بسیار کم است و عوارض ناشی از آن، از جمله آسیب به اعصاب و شریان (سرخرگ) ها و ورید (سیاهرگ) های ناحیه، تزریق داخل شریانی یا وریدی که می تواند باعث تشنج شود، و بلاک ناخواسته شبکه عصبی بازویی به ندرت اتفاق می افتند.
تعداد محدودی از بیماران ممکن است بعد از انجام این بلاک دچار سختی در بلع و صحبت کردن بشوند که این عارضه گذرا است و به سرعت بهبود پیدا می کند. عارضه دیگر این بلاک ایجاد کبودی یا هماتوم (تجمع خون در بافت) است که به دلیل پرخون بودن بافت اتفاق می افتد. اما می توان با وارد کردن فشار بعد از انجام بلاک روی محل تزریق جلوی این عوارض را گرفت. استفاده از سوزن های نازک هم باعث کاهش احتمال تشکیل هماتوم می شود. همچنین می توان از پک های سرمازا استفاده کرد. این پک ها درد بعد از تزریق را هم کاهش می دهند. ایجاد عفونت بعد از تزریق نادر است و می توان با استفاده از وسایل استریل و شستن محل تزریق با بتادین قبل از ورود سوزن به راحتی جلوی آن را گرفت.