علل، علائم و درمان درد و فتق دیسک L5 - S1 (مفصل لومبوساکرال)

بخش نخاعی L5-S1 درست زیر خط کمربند قرار دارد. این آخرین بخش پایین کمر است که با استخوان خاجی (دنباله) متصل می شود. شایع ترین علل کمردرد مربوط به اختلالات سه قسمت آخر کمر یعنی مهره‌های L3-L4، L4-L5 وL5-S1 است. ، L4-L5 وL5-S1 دو بخش رایج مرتبط با کمردرد هستند.

در این مقاله، در مورد شرایط رایج L5-S1 که باعث کمردرد، ضعف در پاها یا علائم رادیکول در باسن یا پاها (بی حسی، گزگز و درد) می شود، صحبت کرده ایم.

بخش L5-S1 تمام وزن بالاتنه را تحمل می کند و بیشترین انعطاف را در حرکت ارائه می دهد و این بخش حرکتی ستون فقرات را مستعد آسیب می کند.

قطعه حرکتی L5-S1 دارای آناتومی متمایز است و در مقایسه با بخش‌های بالا، تنش و بار مکانیکی بیشتری را دریافت می‌کند. این ویژگی ها ممکن است L5-S1 را مستعد آسیب های تروماتیک، دژنراسیون، فتق دیسک و/یا درد عصبی کند.

بخش حرکتی ستون فقرات L5-S1 که مفصل لومبوساکرال نیز نامیده می شود، ناحیه انتقالی بین ستون فقرات کمری و ستون فقرات خاجی در قسمت تحتانی کمر است. در این ناحیه، انحنای ستون فقرات از منحنی رو به جلو (لوردوز کمری) به منحنی رو به عقب (کیفوز ساکرال) تغییر می کند. L5-S1 به انتقال بار از ستون فقرات به لگن و پاها کمک می کند.

ستون فقرات به پنج بخش تقسیم می شود:

ستون فقرات گردنی (گردن) در مجموع دارای هفت مهره است
ستون فقرات قفسه سینه (بالا و وسط پشت) از دوازده مهره تشکیل شده است
ستون فقرات کمری (کمر) از پنج مهره تشکیل شده است
ساکروم، یک استخوان مثلثی شکل که با L5، هر دو لگن و دنبالچه مفصل می شود و دنبالچه را تشکیل می دهد.
دنبالچه یک ساختار کوچک مثلثی شکل در انتهای پایین ستون فقرات است

مشکلات رایج در L5-S1

L5-S1 واقع در پایین ستون مهره ها معمولاً در معرض استرس بیومکانیکی بیش از حد است که منجر به بارهای بیشتر و افزایش خطر آسیب می شود. مشکلات رایج عبارتند از:

مشکلات دیسک فتق دیسک کمر معمولاً در سطح L5-S1 رخ می دهد. شیب تندتر این دیسک منجر به تنش های برشی بالاتری می شود و خطر آسیب دیدگی و انحطاط دیسک را افزایش می دهد.
درد مفاصل لومبوساکرال. مفصل لومبوساکرال ممکن است در طول زمان به دلیل عملکرد باربری بالا دچار آرتریت ساییدگی (استئوآرتریت) شود. درد مفصل فاست ممکن است به دلیل شرایط التهابی مانند آرتریت روماتوئید یا اسپوندیلولیستزی دژنراتیو نیز رخ دهد.
اسپوندیلولیز. مهره L5 مستعد ابتلا به اسپوندیلولیز است، که معمولاً به دلیل فشار مکرر روی استخوان، شکستگی پارس بین مفصلی (بخش کوچکی از استخوان از قوس مهره‌ای که به مفاصل فاست می‌پیوندد) است. می تواند در یک یا هر دو طرف رخ دهد. اغلب استخوان نمی شکند، بلکه تحت فشار قرار می گیرد و به این حالت واکنش استرس پارس می گویند.
اسپوندیلولیستزیس. اگر پارس L5 در هر دو طرف شکسته شود، مهره ممکن است روی S1 بلغزد، وضعیتی به نام اسپوندیلولیستزیس. در بیشتر موارد، اسپوندیلولیستزی L5 ناشی از استرس مکرر به pars interarticularis است و بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می شود. شکستگی پارس در اثر تروما نسبتاً نادر است.

در حالی که نادر، تومورهای بدخیم مانند کندروم ساکرال ممکن است در سطح L5-S1 رخ دهند. این سطح همچنین در معرض مشکلات دیگری است که ناشی از تغییرات رشدی در شکل S1، ادغام L5 با S1، و وجود اتصالات جانبی اضافی بین L5-S1 است.

علائم و نشانه های رایج ناشی از L5-S1

درد مهره‌ای و دیسک ناشی از L5-S1 ممکن است به‌طور ناگهانی پس از آسیب ایجاد شود یا به تدریج در طی یک دوره زمانی ایجاد شود. به طور معمول، یک درد مبهم یا درد شدید ممکن است در قسمت پایین کمر احساس شود. درد دیسکوژنیک معمولاً با نشستن طولانی مدت، ایستادن در یک مکان و فعالیت های مکرر بلند کردن و خم شدن بدتر می شود.

فشرده سازی یا التهاب ریشه عصبی نخاعی L5 و/یا S1 ممکن است باعث علائم رادیکولوپاتی یا سیاتیک شود که با موارد زیر مشخص می شود:

دردی که عموماً به صورت یک احساس تیز، تیراندازی و/یا سوزش در باسن، ران، ساق پا، پا و/یا انگشتان پا احساس می شود.
بی حسی در پا و/یا انگشتان پا
ضعف در عضلات پا و/یا پا و ناتوانی در بلند کردن پا از روی زمین (افت پا)

همچنین ممکن است درد یا درد کوبنده در هر یک از این نواحی (درماتومی) جدا شود. در حالی که این علائم معمولاً یک پا را در یک زمان تحت تأثیر قرار می دهند، گاهی اوقات، ممکن است هر دو پا با هم تحت تأثیر قرار گیرند.

سندرم دم اسبی ممکن است در L5-S1 به دلیل آسیب به اعصاب دم اسبی که از نخاع فرود می آیند رخ دهد. این سندرم یک اورژانس پزشکی است و به طور معمول باعث درد شدید، ضعف، بی حسی و/یا سوزن سوزن شدن در کشاله ران، ناحیه تناسلی و/یا هر دو پا می شود. همچنین ممکن است کنترل روده و/یا مثانه از دست برود. برای حفظ عملکرد پا و بازیابی عملکرد روده و/یا مثانه، این وضعیت باید به صورت فوری درمان شود.

درمان های غیرجراحی اغلب برای علائمی که از L5-S1 سرچشمه می گیرند، ابتدا امتحان می شوند. در موارد نادر، ممکن است جراحی در نظر گرفته شود.

درمان دیسک کمر بدون جراحی توسط متخصص درد

در بیشتر موارد، بیماران می توانند بدون جراحی از فتق دیسک بهبود یابند. متخصصان درد اغلب از بلوک های عصبی اپیدورال و نوروتومی فرکانس رادیویی استفاده می کنند.

بلوک عصبی اپیدورال: تزریق کورتیکواستروئید است که می تواند التهاب را در بافت اطراف ستون فقرات کاهش دهد. این درمان می تواند تسکین قابل توجه و طولانی مدت فتق دیسک را ارائه دهد.
رادیوفرکوئنسی نوروتومی: در این درمان، سوزن‌های فرکانس رادیویی در نزدیکی دیسک آسیب‌دیده و اعصاب ایجادکننده درد قرار می‌گیرند. سپس انرژی حرارتی آزاد می شود تا اعصاب را بی حس کرده و درد را متوقف کند.
تزریق انتخابی ریشه عصب - دارو با استفاده از هدایت اشعه ایکس به عصب مورد نظر به جای کل ستون فقرات تزریق می شود
تزریق مفصل فست -دارو به طور مستقیم با کمک اشعه ایکس به مفصل فست تزریق می شود که استخوان های نخاعی را به هم متصل می کند.

تزریق مفصل ساکروایلیاک - تزریق به مفصل که استخوان دنبالچه را به لگن متصل می کند ، که منبع شایع کمردرد و ساق پا است
تزریق مفاصل و بافت نرم - یک استروئید یا مسکن به طور مستقیم در ناحیه خاصی از اتصال یا بافت نرم برای تسکین درد تزریق می شود که می تواند هفته ها یا ماهها سبب تسکین شود.

تزریق باید پس از بررسی MRI یا اسکن های دیگر و علاوه بر معاینه فیزیکی جهت آگاهی از شدت آسیب صورت گیرد.

تزریق به منظور توقف یا کاهش در صورت می گیرد و معمولاً به صورت سرپایی در خود مطب یا کلینیک انجام می شود، به این معنی که در همان روز به خانه می روند و احتیاج به بستری شدن نخواهید داشت.

همین الان این لینک را جهت تله ویزیت (ویزیت آنلاین) پروفسور دکتر سیروس مومن زاده کلیک کنید.