بلاک مفاصل فست گردنی با روش داخل مفصلی تحت گاید فلوروسکوپی

بلاک مفاصل فست گردنی با روش داخل مفصلی (Intra-articular) تحت گاید فلوروسکوپی

بلاک عصبی به معنی قطع پیام رسانی عصبی است و معمولا برای جلوگیری از درد و درمان سندروم های درد مختلف با استفاده از تزریق مواد بی حسی و در مواردی کورتیکواستروئید ها (دسته ای از دارو های ضد التهابی) انجام می شود.

آناتومی مفاصل فست گردنی

مفاصل فست بین زوائد کناری مهره های ستون فقرات قرار دارند و مهره های بالایی و پایینی را به یک دیگر متصل می کنند. مفاصل فست به همراه دیسک های بین مهره های گردنی مسئولیت تحمل وزن سر را برعهده دارند.در تصویر زیر این مفاصل نشان داده شده اند:

مفاصل فست گردنی

دور این مفصل، کپسول مفصلی قرار دارد که از بافت فیبری تشکیل شده است و در سطح داخلی آن غشا مفصلی قرار دارد که مایع مفصلی را به داخل مفصل ترشح می کند. سر استخوان های داخل مفصل با غضروف پوشیده شده است. نقش این غضروف ها و مایع مفصلی نرم کردن حرکات مفصل است. کپسول مفصلی محل اصلی ایجاد پیام های درد در مفصل است. مفاصل فست معمولا به دو دلیل دچار آسیب می شوند. اول به دلیل آرتریت و دوم به دلیل تروما (اسیب فیزیکی). هر دوی این عوامل باعث التهاب و در مواردی چسبندگی کپسول مفصلی می شوند و ایجاد درد می کنند. این درد معمولا به صورت گردن درد یا درد در پشت سر و ندرتا به صورت درد شانه با درد بالای ترقوه احساس می شود.

در تصویر زیر محل احساس شدن درد بر حسب مفصل فست گردنی درگیر نشان داده شده است:

احساس شدن درد بر حسب مفصل فست گردنی

آرتریت مفاصل فست در افراد مسن شایع تر بوده و در 35% تا 55% درد های گردنی مزمن دیده می شود. این مفاصل از دو عصب نخاعی (اعصابی که مستقیما از نخاع خارج می شوند) عصب دهی می شوند. یک شاخه از عصب نخاعی مهره بالایی و یک شاخه از عصب مهره پایینی (خود عصب نخاعی چند شاخه می شود که شانه میانی (medial) آن به مفصل فست عصب دهی می کند.(

برای بلاک مفاصل فست دو روش کلی وجود دارد: بلاک اعصابی که مسئولیت عصب دهی به مفصل را بر عهده دارند و بلاک داخل مفصلی با تزریق مواد بی حسی و کورتیکواستروئید ها به داخل فضای مفصل. امروزه به بلاک اعصابی که به مفاصل فست عصب دهی می کنند کاربرد بیشتری نسبت به بلاک داخل مفصلی دارند، اما بلاک داخل مفصلی در بیمارانی خاص (بسته به نظر پزشک) انتخاب اولیه درمانی و تشخیصی هستند. این بلاک را می توان با تصویربرداری های مختلفی انجام داد که یکی از آن ها تصویربرداری فلوروسکوپی است و بسته به نظر پزشک برای عده ای از بیماران استفاده می شود.

کاربرد ها

بلاک این مفصل برای تشخیص و درمان درد گردنی مزمن که احتمال می رود به دلیل درگیری مفاصل فست باشد کابرد دارد. کاربرد تشخیصی به این صورت است که اگر درد بیمار بعد از انجام بلاک کنترل شود یعنی منشا درد از این مفصل بوده است. اگر درد بیمار بعد از بلاک موقت کنترل شود ولی در طولانی مدت عود کند، نیاز به بلاک دائمی با  امواج رادیویی است. در این روش به جای تزریق مواد بی حسی از سوزنی استفاده میشود که با امواج رادیویی عصب را تخریب می کند. همچنین قبل از انجام بلاک دائمی از بلاک موقت برای پیشبینی اثر بخشی بلاک دائمی استفاده می شود.

ممنوعیت ها

این تزریق نباید برای افرادی که به دارو های لارم برای تزریق حساسیت دارند انجام شود. همچنین در افرادی که به دلیل بیماری ای دیگر (مانند بیماری قلبی) دارو های ضد انعقاد مصرف می کنند باید تحت نظر پزشک مدتی دارو قطع شود تا خطر خونریزی بعد از تزریق کاهش یابد. تزریق در محلی که عفونت پوستی فعال وجود دارد باید تا بعد از درمان عفونت عقب انداخته شود. همچنین در افرادی که به دلیل جراحی یا مادرزادی آناتومی ناحیه بهم ریخته است این بلاک باید با دقت بیشتری انجام شود.

نحوه انجام بلاک

در حین انجام این بلاک از تصویر برداری همزمان فلوروسکوپی برای اطمینان از ورود سوزن به محل صحیح استفاده می شود. بیمار به شکم، به صورتی که محل تزریق بالا قرار بگیرد، می خوابد و سپس پزشک با لمس گردن محل تزریق را مشخص می کند و با بتادین محل تزریق استریل می شود.

با استفاده از تصویربرداری فلوروسکوپی محل مفصل مشخص می شود و در نهایت سوزن وارد گردن می شود و تحت گاید فلوروسکوپی به سمت محل مفصل هدف هدایت می شود و تزریق انجام می شود.

مسیر عبور سوزن:

مسیر عبور سوزن در مفاصل فست گردنی

تصویر فلوروسکوپی سوزن در محل مفصل:

تصویر فلوروسکوپی سوزن در محل مفصل

تصویر فلوروسکوپی سوزن در محل مفصل

مراقبت های بعد از تزریق

تمام بیماران بعد از انجام تزریق از جهت بررسی اثربخشی بلاک و بروز عوارض جانبی احتمالی تزریق تحت نظر قرار می گیرد. همچنین به بیماران توصیه می شود تا در صورت افزایش درد و یا تب که می تواند نشانه عفونت باشد به پزشک مراجعه کنند. عده محدودی از بیماران دچار افزایش درد موقتی می شوند که به دلیل ورود سوزن به بافت است و بعد از مدت کوتاهی از بین می رود.

عوارض جانبی احتمالی:

به دلیل نزدیک بودن این عصب به ساختار های متعددی از جمله شریان مهره ای (سرخرگ اصلی نخاع) ، خود نخاع، و حفره ای که نخاع از آن وارد جمجمه می شود احتمال تزریق ماده بی حسی داخل این ساختار ها وجود دارد. تزریق داخل شریان مهره ای می تواند باعث مسمومیت بیمار شود. تزریق به نخاع می تواند باعث بی حسی کل نخاع شود. با دقت در درست بودن محل نوک سوزن و استفاده از تصویر همزمان فلوروسکوپی به راحتی می توان جلوی این عوارض را گرفت.

عارضه دیگر این بلاک ایجاد کبودی یا هماتوم (تجمع خون در بافت) است که به دلیل پرخون بودن بافت اتفاق می افتد. اما می توان با وارد کردن فشار بعد از انجام بلاک روی محل تزریق جلوی این عوارض را گرفت. استفاده از سوزن های نازک هم باعث کاهش احتمال تشکیل هماتوم می شود. همچنین می توان از پک های سرمازا استفاده کرد. این پک ها درد بعد از تزریق را هم کاهش می دهند. ایجاد عفونت بعد از تزریق نادر است و می توان با استفاده از وسایل استریل و شستن محل تزریق با بتادین قبل از ورود سوزن به راحتی جلوی آن را گرفت.

همین الان این لینک را جهت تله ویزیت (ویزیت آنلاین) پروفسور دکتر سیروس مومن زاده کلیک کنید.

مقالات مرتبط
جدیدترین مـقالات آموزشی
ساعات پذیرش بیمار
شنبه تا چهار شنبه: 14 تا 17 عصر
تلفن: 88460605-021  ,  88449335-021
تلفن‌همراه:09198172104-09338866615
بالا