آن چه که مفصل شانه خوانده میشود در واقع ترکیبی از چند ماهیچه، تاندون و مفصل است که امکان حرکت بازو در دامنه حرکتی بسیار وسیعی را فراهم میکند. وجود دامنه حرکتی وسیع در این مفصل میتواند ریسک ابتلا به مشکلاتی مانند دررفتگی مکرر ، بی ثباتی و گرفتگی شانه و گیر افتادگی بافتهای نرم یا ذرات استخوانی در مفصل و در نتیجه درد را افزایش دهد.
تقریبا سخت ترین بیماری گردن دیسک گردن می‌باشد. ماده غضروفی بین مهره‌های گردنی جلو می‌آید و موجب فشار روی اعصاب گردنی میشود و همچنین یک واکنش التهابی بسیار شدید را ایجاد میکند. اغلب درد یا بی‌حسی یا گزگز مورمور به دست‌ها تیر میکشد. خصوصا وقتی این درد به دست چپ تیر میکشد عده‌ای آن را با درد قلبی اشتباه می‌گیرند و به دنبال درمان آن می‌روند. درد گاهی فقط در دست ها احساس میشود بدون آنکه فرد دردی را در گردن خود به یاد آورد. درمان دیسک گردن سخت می‌باشد و اغلب همکاری زیاد بیمار ار میطلبد.
شانه درد ممکن است موقتی باشد اما در صورت تداوم پیدا کردن درد حتما نیاز به مراجعه پزشک برای تشخیص علت شانه درد و انجام درمان می باشد .
علائم و نشانه ها
درد شانه و گردن ممکن است همراه با علائم دیگری باشد که به بیماری یا اختلال بوجود آورنده آن بستگی دارد. درد شانه ممکن است از خود شانه بوجود آمده باشد یا با بیماری‌هایی بوجود آمده باشد که نواحی دیگر بدن مثل گردن را تحت تاثیر قرار می‌دهند و باعث بروز درد گردن میشود.
علائم دیگری که همراه با درد شانه بوجود می آیند از قرار زیر هستند:
◾گردن درد یا بازو درد
◾کبودی
◾صدا دادن بازو در حین حرکت دادن
◾احساس خستگی مفرط
◾تب
◾احساس ساییدگی یا بیرون زدگی شانه
◾سفتی و ضعف عضلانی
◾حرکت دردناک بازو
◾ورم بازو
◾احساس گرمی و قرمزی بازو
علت و دلایل
مشکلات مفصل شانه به چهار دسته تقسیم میشوند :
-پارگی تاندون‌ها و تاندونیت ( بورسیت یا التهاب تاندون شانه(
- بی‌ثباتی و دررفتگی مکرر شانه
-آرتروز شانه
- شکستگی
دیگر علت درد شانه و گردن که شایع نیستند شامل وجود بازوی ناتوان و کم زور، تومور، عفونت و مشکلات سیستم عصبی می‌باشد.
بورسیت
بورس‌ها کیسه های بسیار کوچک حاوی مایع نرمی هستند که در تمامی مفاصل بدن از جمله شانه وجود دارند . بورس‌ها به عنوان یک بالشتک بین استخوان‌ها و بافت نرم پوشاننده آنها عمل می‌کنند و به کاهش اصطکاک بین استخوان و مفاصل کمک میکند . آسیب این کیسه ها در نهایت سبب خشکی شانه میشود.
گاهی اوقات استفاده بیش از حد از مفصل شانه و موجب التهاب و ورم بورس‌ها در شانه و علت درد شانه میشود که به این حالت بورسیت گفته میشود . بورسیت اغلب همراه با آسیب تاندون شانه اتفاق می‌افتد. در این حالت بافتهای شانه ملتهب و دردناک میشوند و ممکن است بسیاری از فعالیت های ساده روزانه مانند شانه کردن موها یا لباس پوشیدن برای شخص مشکل شود.
تاندنیت
تاندون یک رشته است که مفاصل را به استخوان ها متصل میکند . تاندنیت یا التهاب تاندون در اکثر مواقع بر اثر فرسایش آن به مرور زمان رخ میدهد . التهاب تاندون دو نوع است :
حاد : انجام حرکاتی مانند بالا بردن شانه بالای سر و حرکت دادن سر آن مانند زمان پرتاب کردن توپ منجر به تاندنیت حاد میشود.
مزمن : بیماری‌هایی مانند آرتروز و یا فرسایش تاندون بر اثر حرکات تکراری و روند طبیعی بالا رفتن سن میتوانند به مرور زمان موجب تاندنیت مزمن شوند .
تاندونهایی که بیش از همه در شانه در معرض التهاب هستند چهار تاندون روتاتور کاف و تاندونهای دو سر بازو هستند. روتاتور کاف از چهار ماهیچه و تاندون های متصل به آن تشکیل شده است که سر بازوی شما قرار دارد و مفصل شانه را در محل آن نگه میدارد.
پارگی تاندون
ایجاد شکاف و پارگی در تاندون های شانه ممکن است در نتیجه یک حادثه یا روند فرسایش تاندون‌ها به مرور زمان (بالا رفتن سن، استفاده بیش از حد از شانه) اتفاق بیافتد. پارگی تاندون شانه ممکن است جزئی یا کلی (جدا شدن کامل تاندون به دو قسمت) باشد . در موارد پارگی کامل تاندون، تاندون از محل اتصالش به استخوان کاملا جدا می شود . پارگی تاندونهای روتاتور کاف و تاندونهای دو سر بازویی شایع ترین نوع در میان آسیب‌های از این دست هستند.
گیر افتادگی شانه
گیر افتادگی شانه زمانی اتفاق می‌افتد که قسمت بالایی استخوان کتف به بافت نرم قرار گرفته در زیر آن فشار وارد میکند. زمانی که شخص دست خود را بالا میبرد (حالتی که دست از بدن فاصله میگیرد) ، استخوان کتف بر روی تاندونهای روتاتور کاف و بورس‌های شانه فشار می‌آورد و به اصطلاح این تاندون‌ها دچار گیر افتادگی میشوند. این حالت منجر به تاندنیت و بورسیت در شانه و بروز دردکتف و کاهش دامنه حرکتی شانه میشود. از علائم افتادگی شانه نیز این است که این افراد دارای گردنی شبیه به قو بوده و یکی از شانه‌های آنها افتادگی بیشتر در مقایسه با شانه دیگر دارد. با گذشت زمان گیر افتادگی شانه حتی میتواند علت پارگی تاندون شانه باشد و منجربه بروز این عارضه شود.
در رفتگی مکرر و بی ثباتی شانه
در این مشکل به سر بازو فشار اورده میشود و استخوان آن از محل خود در مفصل شانه خارج میشود. این مسئله ممکن است در نتیجه یک حادثه یا استفاده بیش از حد از شانه اتفاق بیافتد .
دررفتگی شانه ممکن است جزئی یا کلی باشد . در موارد درفتگی جزئی شانه ، بالای بازو تنها کمی از محل خود در مفصل شانه جابه جا میشود که به این حالت اصطلاحا "جابجایی" گفته میشود. دررفتگی کامل شانه به این معناست که گوی سر استخوان بازو کاملا از محل خود ( کاسه مفصل شانه) جدا شده است .
در صورتی که رباط‌ها، تاندون‌ها و ماهیچه‌های اطراف مفصل شانه ضعیف شوند، دررفتگی شانه ممکن است به دفعات اتفاق بیافتد. دررفتگی‌های مکرر شانه ( جزئی یا کلی) موجب درد و بی‌ثباتی شانه در هنگام بالا بردن بازو به سمت جلو یا از کنار بدن، میشود . در رفتگی و جابجایی های مکرر شانه همچنین میتواند منجر به آرتروز شانه شود.
آرتروز
درد کتف و شانه میتواند ناشی از آرتروز باشد. رایج ترین نوع آرتروز در مفصل شانه استئوآرتریت یا آرتروز استخوانی می‌باشد . علائم این بیماری شامل تورم ، درد و خشکی شانه هستند که معمولا در میانسالی بروز می‌کنند . آرتروز شانه به مرور زمان شکل میگیرد و با گذشت زمان درد ناشی از آن تشدید میشود.
افراد اغلب برای کاهش درد ناشی از آرتروز شانه ، آن را حرکت نمی‌دهند . این امر میتواند به خشکی بیشتر شانه و بافتهای اطراف آن و در نتیجه دردناک شدن شانه در هنگام حرکت دادن آن منجر شود
شکستگی
شکستگی شانه اغلب در قسمت‌های استخوان کتف ، قسمت بالایی استخوان بازو و یا ترقوه رخ میدهد . شکستگی شانه با درد شدید، تورم و کبودی همراه است.
تشخیص
اولین قدم در تشخیص علت درد شانه صحبت پزشک با بیمار درباره علائم او می‌باشد. پزشک سپس شانه را معاینه فیزیکی میکند، او شانه آسیب دیده و سالم را با هم مقایسه میکند و علائم قرمزی، تورم و کبودی و نشانه‌های دررفتگی در شانه را بررسی میکند و شانه را حرکت میدهد تا درد شانه‌ها در هنگام حرکت را بررسی کند. با توجه به معاینه اولیه تست‌هایی دیگری نیز ممکن است برای تشخیص علل درد شانه مواردی از جمله : تست اشعه ایکس، توموگرافی رایانه‌ای یا CT اسکن و ... تجویز شوند.
راه ها و روش های درمان
روش درمان درد شانه کاملا به عامل ایجاد کننده مشکل بستگی دارد. بنابراین اطلاع از دلیل بروز علائم درد کتف و سایر علائم در اتخاذ روش درمانی مناسب نقش حیاتی دارد. برای تشخیص دقیق علت ایجاد کننده درد مفصل شانه باید به پزشک مراجعه کنید تا پس از تشخیص دقیق علل شانه درد درد برنامه درمانی مناسب را تجویز کند . تمامی روش های درمانی که در ادامه ذکر میشوند از جمله ورزش درمانی و تمرینات شانه برای هر آسیبی مفید نیستند اما بسته به نوع آسیب یا بیماری میتوانند برای بهبود شرایط شما مفید باشند .
استراحت : اولین درمان برای اکثر مشکلات درد شانه و حتی درمان درد مچ دست استراحت دادن شانه برای برطرف شدن التهاب شدید است . البته استراحت دادن شانه باید به میزان مناسب باشد چرا که بیحرکت نگه داشتن بیش از حد شانه ، به عارضه شانه یخ زده یا خشکی شانه منجر میشود.
سرما درمانی و گرما درمانی: استفاده از کمپرس های سرد و گرم یکی از روش های معمول برای درمان درد شانه می‌باشد.
انجام حرکات کششی(ورزش های شانه درد) : کشش ماهیچه ها و تاندون های اطراف مفصل میتواند به کاهش درد کمک کند . در این زمینه یک برنامه تمرینی مناسب باید تدوین شود و ملاحظات ویژه ای در نظر گرفته شود. همچنین، میتوانید علاوه بر ورزش برای شانه درد از درمان با دست استفاده کنید. شانه، به عنوان یکی از متحرک‌ترین و بی‌ثبات‌ترین اعضای بدن انسان، در معرض آسیب‌های مختلفی قرار میگیرد. با این حال، این آسیب‌ها غالباً با انجام درمان‌ها و مراقبت‌های شخصی و ورزش کتف بهبود می‌یابند.
داروهای ضد التهاب: داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی با نام NSADs داروهایی هستند که در اکثر موارد برای تسکین درد شانه و درمان آرتروز شانه ، بورسیت و تاندنیت تجویز می شوند .
تزریق کورتیزون: کورتیزون یک داروی بسیار قوی برای درمان آرتروز شانه است. التهاب ، در بین بیمارانی که درد شانه دارند ، یک مشکل شایع است. شما میتوانید در مورد تصمیم به تزریق کورتیزون به شانه خود و مفید بودن آن برای شرایط شما با پزشک خود مشورت کنید .
به غیر از موارد ذکر شده برای درمان کتف روش‌های درمانی غیرجراحی دیگری مانند مگنت تراپی، تزریق پی آر پی و ... نیز استفاده میشود.