فتق دیسک در ستون فقرات گردنی یکی از علل شایع درد و عدم اختلال است. دیسک گردن تقریباً 2٪ از جمعیت را تحت تأثیر قرار می دهد و بیشتر در مردان بین 30 تا 50 سال شایع است. در بسیاری از موارد، فتق دیسک گردن نتیجه یک حادثه یا آسیب خاص است و ممکن است مربوط به کار باشد.
ستون فقرات چگونه کار می کند؟
ستون فقرات یک لوله توخالی و انعطاف پذیر از استخوان است که پایه جمجمه را به بالای لگن متصل می کند. ستون فقرات از 33 استخوان مجزا به نام مهره با شکل و عملکرد منحصر به فرد در بدن ساخته شده است. مرکز توخالی هر مهره تونلی ایجاد می‌کند که از نخاع محافظت می‌کند و دسته‌ای طولانی از اعصاب که مغز را با بقیه بدن متصل می‌کند.
هر مهره بر روی دیگری قرار می گیرد و یک بالشتک از غضروف ژل مانند بین آنها قرار دارد که به آن "دیسک" می‌گویند. این بالشتک بین هر مهره به بسته نگه داشتن ستون فقرات کمک می کند، از اعصاب محافظت می‌کند، در حالی که همچنان به مهره ها اجازه می‌دهد در طول فعالیت های روزانه حرکت کنند و خم شوند. این ترکیبی از ویژگی های دیسک به ستون فقرات، چندین عملکرد حیاتی در بدن می دهد،از جمله:
-
از طناب نخاعی محافظت می‌کند و ارتباطات عصبی بین مغز و بدن را تضمین می کند
-
از قسمت فوقانی بدن پشتیبانی می‌کند و هر مهره به تحمل وزن بالاتنه کمک می‌کند و ما را صاف نگه می‌دارد.
-
به حرکت بدون محدودیت اجازه می دهد، زیرا لایه بین مهره ها کشیده می شود و فشرده می شود تا به ما اجازه حرکت، چرخش و بلند شدن را بدهد.
ستون فقرات از چندین بخش مجزا تشکیل شده است که مهره‌های گردنی در گردن، مهره‌های سینه‌ای در قسمت میانی پشت، مهره‌های کمری در پایین کمر و مهره‌های خاجی به باسن متصل می‌شوند. این یک روش رایج برای اشاره به استخوان های خاص در ستون فقرات ایجاد می کند. به عنوان مثال، "C4" چهارمین مهره گردنی است، در حالی که "L1" اولین مهره کمری است.
فتق دیسک چیست؟
فتق دیسک در ستون فقرات زمانی است که فیبرهای سختی که ستون فقرات را در کنار هم نگه می‌دارند، یا دیسک‌های نرم ژل مانند، ضعیف شوند یا آسیب ببینند و به برخی از بافت‌های عصبی در نخاع اجازه می‌دهند از جای خود خارج شده و به داخل برآمده شوند. فضای بین مهره های این برآمدگی یا «فتق» می‌تواند باعث شود که بافت‌های عصبی بین استخوان‌های مهره‌ها فشرده شوند.
این نوع آسیب ها از نظر شدت، علل و درمان متفاوت است، اما می تواند به شدت دردناک باشد زیرا اعصاب توسط استخوان های ستون فقرات فشرده می شوند.
علائم رایج فتق دیسک C5 و C6
فتق دیسک گردن باعث درد گردن می‌شود، اما بر خلاف گردن درد مکانیکی معمولاً به عنوان درد یا سوزش مشخص می‌شود. برخی از شایع ترین علائم فتق دیسک ستون فقرات گردنی عبارتند از:
-
درد در گردن، شانه ها یا قسمت بالای کمر
-
گردن درد که به شانه، بازو یا انگشتان می رسد
-
دردی که هنگام خم شدن یا چرخاندن گردن افزایش می یابد
-
ضعف، بی حسی یا گزگز در بازوها
موارد شدید ممکن است شامل از دست دادن تعادل و هماهنگی، مشکلات در مهارت های حرکتی ظریف یا احساس شوک مانندی باشد که در کل بدن جاری می‌شود. بسته به اینکه کدام دیسک دچار فتق شده است، درد ممکن است متفاوت تجربه شود، زیرا ریشه های عصبی مختلف تحت تاثیر قرار می گیرند. به طور خاص:
-
علائم فتق دیسک C5 و C6. دیسک C5 و C6 شایع ترین مناطق برای فتق دیسک هستند. علائم شامل ضعف در عضلات دوسر بازو و جلوی بازوها، ضعف در عضلات بازکننده مچ دست و درد، بی‌حسی و سوزن سوزن شدن است که به سمت شست دست منعکس می شود.
-
علائم فتق دیسک C4 و C5. فتق دیسک C4 و C5 باعث ضعف در دلتوئید و بازوها و همراه با درد شانه می‌شود. این فتق معمولاً باعث بی حسی یا گزگز نمی شود.
علل فتق و آسیب دیسک ستون فقرات
بخش حرکتی ستون فقرات C5-C6 یعنی که در قسمت پایینی ستون فقرات گردنی درست بالای مهره C7 قرار دارد و انعطاف پذیری و پشتیبانی را برای نگهداری گردن و سر در بالا فراهم می کند. به دلیل عملکرد باربری بالا، بخش حرکتی C5-C6 اغلب تحت تأثیر وضعیت نامناسب، دژنراسیون، فتق دیسک، درد رادیکولار و تروما قرار می گیرد.
به طور طبیعی، بیشتر فتق های دیسک به دلیل افزایش سن ایجاد می شود. با گذشت زمان، انعطاف پذیری دیسک‌های ستون فقرات کمتر می‌شوند و آنها را بیشتر در معرض آسیب قرار می‌دهند. به همین دلیل است که فتق دیسک در دهه های 30، 40 و 50 زندگی ما شایع است. با این حال، بر خلاف گردن درد مکانیکی، اکثر افراد مبتلا به فتق دیسک می توانند دلیل درد خود را در یک حادثه یا موقعیت خاص پیدا کنند. برخی از شایع ترین علل فتق دیسک گردن عبارتند از:
-
حرکات ناگهانی و تکان دهنده می تواند باعث فتق دیسک شود، اما فتق نیز می تواند در اثر حرکات تکراری و سایش در طول زمان ایجاد شود.
-
بسیاری از فتق های دیسک گردن در هنگام بلند کردن اجسام سنگین ایجاد می شود
-
حوادث و جراحات. زمین خوردن، تصادفات رانندگی و انواع دیگر تصادفات می تواند باعث فتق دیسک در ستون فقرات شود
اگر در حین کار دچار فتق دیسک یا سایر آسیبهای ستون فقرات شده‌اید، ممکن است بتوانید ادعای غرامت کارگران را مطرح کنید.
مشکلات رایج در C5-C6
بخش حرکتی C5-C6 مستعد آسیب ها و اختلالات زیر است:
-
مشکلات دیسک . فتق دیسک بین مهره ای C5-C6 شایع است. این وضعیت ممکن است به دلیل فشارهایی باشد که روی دیسک زمانی که سر از وضعیت نامناسب به سمت جلو حرکت می کند، تأثیر بگذارد .فتق همچنین ممکن است ناشی از آسیب یا فرسودگی ناشی از افزایش سن باشد و در برخی موارد در معرض انحطاط تروماتیک به دنبال آسیبهای شلاقی باشد. مشکلات این دیسک اغلب منبع درد عصب رادیکولار C6 است.
-
اسپوندیلوز. اسپوندیلوز (دژنراسیون) مهره های C5-C6 و دیسک بین مهره ای در مقایسه با سایر مهره های گردنی با سرعت بیشتری رخ می دهد. اسپوندیلوز معمولاً منجر به تشکیل خارهای استخوانی (استئوفیت) می شود که در نهایت منجر به تنگی کانال نخاعی می شود.
-
شکستگی . تحقیقات نشان می دهد که حدود 20 درصد از شکستگی های ضربه ای گردن در سطح مهره های C6 و 15 درصد در C5 رخ می دهد. تصادفات وسایل نقلیه موتوری یا ضربه ای که باعث خم شدن شدید گردن به جلو یا عقب می شود، مانند ضربه شلاقی، ممکن است باعث این شکستگی ها شود که منجر به بی ثباتی گردن و آسیب به ریشه های عصبی یا نخاع شود.
-
تنگی کانال نخاع. به طور مادرزادی مهره C5 در مقایسه با سایر مهره های پایین تر در ستون فقرات گردنی در معرض خطر بیشتری برای تنگی کانال نخاعی به عنوان یک ویژگی ژنتیکی ارثی است.
به ندرت، تومورها و عفونت ها ممکن است بر مهره های C5-C6 و بخش ستون فقرات تأثیر بگذارند.
درمان معمولی فتق دیسک C5 و C6
بهترین درمان فتق دیسک C5 و C6 به درجه آسیب بستگی دارد، اما اکثر پزشکان سعی می کنند التهاب مربوطه را که باعث افزایش شدت درد و علائم می شود، کاهش دهند. روش های رایج درمان فتق دیسک C6 عبارتند از:
-
داروهای ضد التهاب
-
گردن بند برای تثبیت گردن و بهبودی
-
فیزیوتراپی برای کاهش درد و بازگرداندن دامنه حرکتی
-
ورزش و مراقبت از خود برای کمک به بهبودی بیماران و محافظت از ستون فقرات
در برخی موارد، پزشکان ممکن است از تزریق برای رساندن مستقیم دارو به ناحیه آسیب دیده استفاده کنند. در موارد شدید، با درد مداوم و اختلال مداوم در عملکرد روزمره، ممکن است نیاز به جراحی برای ترمیم، برداشتن یا تعویض دیسک آسیب دیده باشد.
درمانهای بدون جراحی دیسک گردن در کلینیک درد
-
لیزر دیسک گردن: در حین جراحی ستون فقرات با لیزر، پزشک یک برش کوچک اندازه سوزن در امتداد ستون فقرات ایجاد می کند و از طریق آن یک دوربین و یک پروب لیزر را وارد می کند. دوربین به پزشک اجازه می دهد ستون فقرات را مشاهده کند و از پروب لیزری می توان برای حل کردن بافتی مانند فتق دیسک استفاده کرد. در این روش از لیزر برای برداشتن آن قسمت بافت دیسک که باعث فشردگی عصب و درد شده استفاده می شود.
-
رادیوفرکوئنسی دیسک گردن: سیستم بدن انسان، درد ایجاد می کند تا به شما اطلاع دهد که مشکلی وجود دارد. متأسفانه، همه مشکلات را نمی توان بلافاصله برطرف کردکه این منجر به احساس درد بی وقفه می شود. برای رفع این مشکل، سیگنال های ارسال شده از عصب آسیب دیده باید متوقف شوند. رادیوفرکوئنسی یک عمل بدون جراحی و روش غیر تهاجمی است که از گرما برای کاهش یا متوقف کردن درد استفاده می کند و عصبی که موجب درد می شود را از بین می برد و موجب قطع ارسال سیگنال های درد به مغز می شود. در واقع با امواج فرکانس رادیویی، عصبی را که منجر به درد می‌شود، می‌سوزانند تا انتقال سیگنال‌های درد به مغز را از بین ببرند.
-
اوزون تراپی دیسک گردن: در شرایطی که تنگی کانال نخاع باعث درد گردن شده باشد با استفاده از اوزون تراپی می‌توان این تنگی را برطرف کرد. اوزون گازی با خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی است که سال هاست در آرتروز مفاصل (زانو، لگن، شانه، دست و غیره)، در دردهای عضلانی مهره ای و کمردرد و سیاتیک توسط بیرون زدگی دیسک فتق ثابت شده است. درمان شامل دو تزریق سرپایی به فاصله 15-7 روز است. گاهی اوقات، نوبت سوم برای افزایش تسکین و طولانی شدن مدت اثر مورد نیاز است.
-
پرولوتراپی دیسک گردن: پرولوزون یک تکنیک پرولوتراپی است که از گاز اوزون به همراه سایر مواد درمانی برای تحریک التیام و کاهش درد در بافت‌های نرم و مفاصل آسیب دیده استفاده می شود. پرولوزون تکنیکی است که در آن برای درمان دردر عصبی، پرولوتراپی و اوزون تراپی را با هم ترکیب می کند. این شامل تزریق ترکیبات مختلف پروکائین، داروهای ضد التهابی/ هومیوپاتی، ویتامین ها، مواد معدنی، تکثیر کننده و مخلوطی از گاز اوزون/اکسیژن به مفاصل تحلیل رفته یا آسیب دیده و در مناطق دردناک است. نتیجه این ترکیب از این جهت قابل توجه است که بافت های آسیب دیده را می توان بازسازی کرد و درد غیر قابل درمان را می توان برای همیشه درمان کرد