بورسیت التهاب کیسه های بورسی است که به عنوان بالشتک بین مفاصل عمل می کند.
این شرایط التهاب بافت نرم اطراف ماهیچه ها و استخوان ها است. درمان اغلب شامل RICE (استراحت، یخ و کمپرس) است. علائمی که نیاز به درمان فوری دارند عبارتند از پیشرفت سریع درد، قرمزی و تورم، یا ناتوانی در حرکت مفصل یا اندام.
بورس ها کیسه های کوچکی هستند که بین استخوان و تاندون قرار دارند تا از حرکت های مکرر محافظت کنند که می تواند منجر به ساییدگی و استرس شود. هنگامی که بورس ملتهب می شود، با حرکت یا لمس بسیار دردناک می شود.
بورسیت التهاب بورس است. بورس های ملتهب باعث درد و ناراحتی در محل آسیب دیده می شود. آنها همچنین راه های حرکت مفاصل خود را محدود می کنند.
علائم بورسیت چیست؟
درد شایع ترین علامت بورسیت است. ممکن است به آهستگی ایجاد شود یا ناگهانی و شدید باشد، به خصوص اگر رسوبات کلسیم در این ناحیه داشته باشید. احتمالاً هنگام کشش یا گسترش مفصل آن را احساس خواهید کرد و ممکن است حتی بدون درد دامنه حرکتی محدودی داشته باشید.
سایر علائم عبارتند از:
-
التهاب اطراف نواحی مفصلی (آرنج، شانه یا زانو)
-
قرمزی و تورم
-
حساسیت به لمس یا حرکت مفصل
انواع بورسیت چیست؟
بیش از 150 بورس در بدن انسان وجود دارد و بنابراین انواع مختلفی از بورسیت وجود دارد. در این مقاله در مورد برخی از انها توضیح می دهیم.
شانه
در شانه، بورس ساب اکرومیال، تاندون سوپراسپیناتوس را از استخوان روی آن و عضله دلتوئید جدا میکند. این بورس معمولاً به دلیل آسیبدیدگی ساختارهای اطراف آن و غالباً آسیبدیدگی روتاتور کاف دچار التهاب میشود. در صورت ابتلا به بورسیت، دامنه حرکتی شانه محدود شده و درد در کنار و جلوی شانه بروز میکند.
• بالا بردن اجسام در بالای سر یا فعالیتهای کششی ناراحتکننده
• درد غالباً در هنگام شب تشدید میشود.
• دامنه حرکتی فعال شانه معمولاً کاهش یافته و در برخی نقاط دچار حساسیت به لمس میشود.
آرنج
بورسیت نوک آرنج، بورسیت اولکرانون شایعترین نوع بورسیت است.
• درد ممکن است با خم کردن آرنج افزایش یابد زیرا در این صورت تنش روی بورس بیشتر میشود.
• این بورس معمولاً بیشتر در معرض آسیبدیدگی و ضربات مستقیم یا حرکات تکراری ناشی از خم و راست کردن آرنج (مثلاً در زمان نقاشی کردن) قرار دارد.
• ابتلا به عفونت نیز در این بورسیت شایع است.
زانو
• بورسیت جلوی کشکک زانو: جلوی کشکک زانو ممکن است به دلیل آسیبدیدگیهای تدریجی (مانند زانو زدن) یا ضربات شدید به زانو دچار التهاب شود. تورم ممکن است 7 تا 10 روز پس از آسیبدیدگی – معمولاً پس از زمین خوردن- ایجاد شود.
• بورسیت پِس آنسرین: بورس پِس آنسرین یک بورس پروانهای شکل است که بین سه تاندون اصلی در داخل زانو قرار گرفته است.
o این نوع از بورسیت غالباً در افراد مبتلا به آرتریت به خصوص زنان میانسالی که اضافه وزن و پوکی استخوان دارند دیده میشود.
o درد ناشی از آنسرین معمولاً زمانی ایجاد میشود که زانو خم میشود و همچنین در هنگام شب نیز تشدید میشود. غالباً در صورت استفاده از یک بالش بین رانها این درد در هنگام خواب تسکین مییابد.
o درد به قسمتهای داخلی کشاله ران و میانه ساق پا کشیده میشود و معمولاً در هنگام بالا رفتن از پلهها و در هنگام خم و راست کردن زانو تشدید میشود.
o بورسیت پِس آنسرین همچنین به دلیل استفاده بیش از حد از مفصل یا آسیبدیدگیهای ورزشی به خصوص در افرادی که مسیرهای طولانی میدوند نیز دیده میشود.
مچ پا
بورسیت رتروکالکانئال زمانی ایجاد میشود که بورس زیر تاندون آشیل در پست پاشنه پا دچار التهاب شود. این عارضه معمولاً به دلیل آسیبدیدگیهای ناشی از استفاده از کفشهای نامناسب (غالباً کفشهای پاشنه بلند) یا پیادهروی طولانی مدت ایجاد میشود همچنین این آسیبدیدگیها ممکن است باعث ابتلا به تاندونیت آشیل نیز شوند. بورسیت در این قسمت از بدن غالباً به دلیل استفاده بیش از حد از مفصل در ورزشکاران جوان، اسکیتبازان و افرادی که برنامههای تمرینی جدید مانند پیادهروی یا پرش را شروع میکنند دیده میشود. درد معمولاً در پشت پاشنه پا ایجاد میشود و با کشش پسیو یا خم شدنهای بلندمدت تشدید میشود.
باسنها
بورسیت اسکیوپلوتئال باعث التهاب بورس ایسکیال که بین پایین استخوان لگن و عضله گلوتوس ماکسیموس (یک طرف باسن) قرار دارد میشود. تورم ممکن است به دلیل نشستنهای طولانی مدت روی یک سطح سخت یا به دلیل دوچرخه سواری ایجاد شود. در گذشته به بورسیت اسکیوگلوتئال، نشیمنگاه بافندگان نیز گفته میشود زیرا این بیماری بیشتر در بافندگان به دلیل نوع نشستن آنها دیده میشده است.
• درد در هنگام نشستن یا راه رفتن احساس میشود.
• استخوان شرمگاهی دچار حساسیت به لمس میشود که ممکن است با خم و راست کردن پا نیز تشدید شود.
• درد ممکن است به سمت پایین کشاله ران نیز کشیده شود.
• فشار مستقیم روی ناحیه آسیبدیده موجب بروز درد تیزی میشود.
• بیمار ممکن است باسنی که دچار درد است را در هنگام نشستن بالا نگه دارد.
• درد در هنگام دراز کشیدن و خم کردن غیرفعال لگن تشدید شود.
• احتمالاً بیمار برای بلند شدن روی نوک انگشتان پا در طرفی که آسیب دیده است مشکل خواهد داشت.
لگن
بورس ایلیوپسوآس بزرگترین بورس در بدن است و که در عمق جلوی مفصل لگن قرار دارد. ابتلا به بورسیت در این قسمت معمولاً با مشکلات لگن مانند آرتریت یا آسیبدیدگی (به خصوص به دلیل دوندگی) ارتباط دارد.
• درد ناشی از ابتلا به بورسیت ایلیوسوآس به سمت جلوی قسمت میانی ران تا زانو کشیده میشود و در زمانی که لگن صاف یا چرخیده است تشدید میشود.
• صاف کردن لگن در هنگام پیادهروی باعث بروز درد میشود و در نتیجه فرد در هنگام راه رفتن ممکن است به سمت آسیبدیده بلنگد و مجبور به برداشتن گامهای کوتاهتر شود.
• ممکن است فرد در ناحیه کشاله ران دچار حساسیت به لمس شود.
• گاهی اوقات ممکن است در این ناحیه تودهای مانند یک فتق را احساس کنید. همچنین در صورتی که عصبها توسط بورس ملتهب تحت فشار قرار گیرند ممکن است فرد دچار بیحسی یا احساس گزگز شود
ران
بورس تروکانتریک در قسمت خارجی ران روی لگن ممکن است ملتهب شده و باعث ایجاد بورسیت تروکانتریک شود. بورسیت تروکانتریک بسیار شایع است و بیشتر در زنان میان سال که اضافه وزن دارند دیده میشود.
• بورسیت تروکانتریک باعث بروز درد عمیق در یک طرف ران میشود که ممکن است به سمت باسنها یا یک طرف زانو کشیده شود.
• درد در هنگام انجام فعالیت، فشار موضعی یا کشش تشدید میشود.
• درد غالباً در هنگام شب شدیدتر شده و خوابیدن روی سمت آسیبدیده را با مشکل مواجه میکند.
این شرایط ممکن است مزمن باشند، به این معنی که به طور منظم رخ می دهند. از طرف دیگر، آنها ممکن است حاد باشند، به این معنی که به طور ناگهانی ظاهر می شوند.
بورسیت را می توان بر اساس عواملی که باعث التهاب می شود طبقه بندی کرد:
-
بورسیت سپتیک (عفونی) در اثر عفونت ایجاد می شود. این اغلب زمانی اتفاق میافتد که پوست اطراف بورسا سوراخ میشود و به عفونت اجازه ورود میدهد. بورسیت سپتیک باعث می شود بورس قرمز، داغ یا متورم شود. همچنین باعث لرز ، تب و سایر علائم عفونت می شود.
-
بورسیت آسپتیک (غیر عفونی یا غیرعفونی) معمولاً در اثر ضربه های جزئی مکرر به ناحیه مفصل یا آسیب فشار ایجاد می شود.
علل بورسیت و عوامل خطر چیست؟
بورسیت در بزرگسالان به ویژه پس از 40 سالگی شایع است.
معمولاً در اثر فشار مکرر به یک ناحیه یا استفاده بیش از حد از مفصل ایجاد می شود. فعالیت های پرخطر عبارتند از باغبانی، چنگ زدن، نجاری، بیل زدن، نقاشی، شستشو، تنیس، گلف، اسکی و پرتاب. شما همچنین می توانید با نشستن یا ایستادن طولانی مدت در محل کار یا خانه یا با کشش کافی قبل از ورزش به بورسیت مبتلا شوید. آسیب ناگهانی گاهی اوقات می تواند باعث بورسیت شود.
با افزایش سن، تاندون های شما نیز قادر به تحمل استرس نیستند. کشسانی کمتری دارند و راحت تر پاره می شوند.
اگر مشکلی در ساختار استخوان یا مفصل وجود داشته باشد (مانند پاهای با طول های مختلف یا آرتروز در مفصل)، که می تواند فشار بیشتری بر بورس وارد کند و باعث بورسیت شود. واکنش به داروها و استرس یا التهاب ناشی از بیماریهای دیگر، مانند آرتریت روماتوئید، نقرس، آرتریت پسوریاتیک یا اختلالات تیروئید نیز ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهد.
عفونت، به ویژه با باکتری استافیلوکوکوس اورئوس، گاهی اوقات می تواند باعث بورسیت شود.
بورسیت چگونه درمان می شود؟
استراحت، داروهای ضد درد و یخ زدن مفصل ممکن است بورسیت شما را تسکین دهد. با این حال، درمان های دیگری ممکن است لازم باشد:
-
آنتی بیوتیک در مواردی که بورس عفونی شده است ضروری است.
-
کورتیکواستروئیدها را می توان برای تسکین درد، التهاب و تورم استفاده کرد تا زمانی که شواهدی از عفونت در داخل یا اطراف بورس وجود نداشته باشد.
-
تمرینات در خانه ممکن است به تسکین درد و سایر علائم کمک کند. در موارد نادر، فیزیوتراپی مورد نیاز است.
درمانهای کلینیک درد برای بورسیت
در مواردی که درمانهای بالا پاسخگو نباشند پروفسور سیروس مومن زاده از درمانهای زیر استفاده میکنند.
درمان های ممکن:
-
لیزر درمانی K
-
پرولوتراپی
-
پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی تراپی)
-
درمان با سلولهای بنیادی
در موارد مزمن یا شدید که درمان کمکی نمی کند، ممکن است جراحی برای برداشتن بورس آسیب دیده ضروری باشد.