علت درد و سنگینی پاها چیست؟

احساس سنگینی پا پس از فعالیت شدید یا ورزش پیامدی نرمال و قابل انتظار است. به هر جهت اگر پاها بدون هیچ دلیل مشخص سنگین، خشک و خسته احساس شوند این ممکن است نشانه‎ای از اختلالی مبتلابه وریدها باشد.

تعیین علت سنگینی پاها به یافتن درمان کامل برای آن کمک می‌کند. علل سنگینی پاها ممکن است از نظر شدت متفاوت باشند؛ و پزشکان می‌توانند برای اطمینان از اینکه درمان علایم به درستی صورت می‌گیرند تشخیص کاملی در این مورد انجام دهند.

علل سنگینی پاها

سنگینی پاها می‌تواند نشانه‌ای از وجود برخی اختلالات یا بیماری‌ها در بدن باشد.

وریدهای واریسی

وریدهای واریسی وریدهایی هستند که متمایزتر، بزرگ‌تر و گره‌دارتر از وریدهای اطراف خود به نظر می‌رسند.

وقتی جریان گردش خون تضعیف می‎شود، به علت عواملی مثل اثرات گرانش (جاذبه زمین) و از دست رفتن خاصیت انعطاف‌پذیری وریدها خون شروع به راکد شدن در پاها می‌کند.

وریدهای واریسی بر اثر طیفی از دلایل شامل موارد زیر امکان بروز دارد:

• چاقی

• افزایش سن

• عدم تعادل هورمونی مثل مواردی که در طول پیش‌یائسگی و بارداری رخ می‎دهد

• مردمی که شغل آنها نیاز به ایستادن یا نشستن طولانی مدت دارد

• فقدان فعالیت فیزیکی کلی

وریدهای واریسی ممکن است به بروز مشکلاتی مثل لخته شدن خون منجر شوند که به نوبه خود باعث ایجاد ورم و درد می‌گردند. آنها در عین حال ممکن است بر زخم‌های پوستی تأثیر بگذارند که التیام آنها ممکن است دشوار باشد.

احساس اندکی خستگی در پاها تا چند روزی پس از انجام فعالیت ورزشی سنگین موضوعی نرمال است. به هر جهت، وقتی ورزشکاران محدودیت‌های خود را منظماً نادیده می‎گیرند خطر بیش‌کاربرد (کاربرد بیش از حد) عضلات آنها را تهدید می‌کند.

عضلات دچار بیش‌کاربرد مجال ترمیم خود را پیش از استفاده بعدی از عضلات ندارند. نتیجه این وضعیت کندی، ضعف، یا سنگینی عضلات است. ورزشکارانی مثل دوچرخه‌سوارها یا دوندگان در صورت تمرینات مکرر و سنگین ممکن است دچار مشکل سنگینی پاها شوند.

سندرم پای بی‌قرار

سندرم پای بی‌قرار اغلب باعث احساس عدم کنترلی در پاها می‎شود که شامل حالت تلاطم، تکان خوردن یا بی‌حسی است.

مداوای موقتی این علایم اغلب به سادگی حرکت دادن پاها است. تا زمانی که پاها در حرکت باشند، ممکن است نوعی حس سنگینی در آنها باشد.

بسیاری از مردم در تلاش برای تخفیف علایم پاهای خود را تکان داده یا به آنها ضربه می‌زنند.

عدم کفایت وریدی مزمن

سنگینی پاها همچنین ممکن است نشانه‌ای از عدم کفایت وریدی مزمن (CVI) باشد.

فشار جاذبه قلب را وامی‎دارد تا برای برگرداندن خون به قلب از پاها سخت‌تر کار کند. پاها یک سری دریچه‌های یکسویه دارند که برای ممانعت از برگشتن خون به عقب طراحی شده‌اند.

وریدها و دریچه‌های شخص دچار CVI ضعیف می‌شود، که این وضعیت اغلب می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مثل خستگی، سنگینی پاها، ورم و انشعاب وریدها یا وریدهای عنکبوتی شود.

CVI ممکن است در مردمی که برای زمان‎های طولانی سرپا می‌مانند شایع‌تر باشد، زیرا این حالت فشار بسیاری بر وریدهای زیر زانو وارد کند.

برخی از ریسک‌فاکتورهای مؤثر در CVI شامل موارد زیر است:

• ضعف تغذیه

• اضافه وزن

• سبک زندگی بی‌تحرک

• فقدان فعالیت ورزشی

• بارداری

• سالخوردگی

بیماری شریان محیطی

بیماری شریان محیطی (PAD) نوعی بیماری قلبی عروقی است که می‎تواند به وریدها و شریان‌ها لطمه بزند. علایم این بیماری هنگامی شروع به بروز می‌کنند که چربی در دیواره شریان‌ها تجمع می‌کند، که این باعث می‌شود تا حرکت خون در آنها دشوار گردد.

 PAD در پاها شایع است، که در آنجا می‌تواند تا حدودی باعث قطع جریان خون به پاها شده و سبب ایجاد درد، احساس سنگینی، یا کرامپ‌ گردد.

ریسک فاکتورهای PAD شامل مواردی مثل هیپرتانسیون و کلسترول، مصرف دخانیات و دیابت است.

سنگینی پاها و چاقی

اضافه وزن یا چاقی می‎تواند بر شماری از اختلالات دیگر مؤثر باشد که سبب سنگینی پاها می‎شوند؛ اما سنگینی پاها همچنین می‎تواند مشکلی مستقیماً مرتبط به اضافه وزن باشد.

حمل وزن زیاد می‎تواند فشار بیشتری بر مفاصل، عضلات و تاندون‎های پاها وارد سازد به ویژه اگر فرد در طول روز زمان درازی را در حالت سر پا باقی بماند.

شخص سنگین وزن دارای سبک زندگی فاقد تحرک در عین حال ممکن است دچار مشکلات گردش خون شود که می‎تواند احساس سنگینی پاها را تشدید کند.

چاقی یک ریسک فاکتور برخی اختلالات دیگر است که می‌توانند باعث سنگینی پاها شوند. کاهش وزن می‌تواند به کاهش علایم یا بهبود سلامت عمومی فرد کمک نماید.

سنگینی پاها در طول بارداری

سنگینی پاها تجربه‎ای شایع در طول بارداری است. این می‌تواند بر اثر ترکیبی از اضافه وزن که پاها مجبور به حمل آن هستند و نیز تغییرات هورمونی باشد که زن باردار در طول بارداری تجربه می‌کند. تغییرات سطح هورمون می‎تواند به افزایش احتباس آب منجر شود در حالی که همزمان باعث کاهش انعطاف‌پذیری وریدها می‌شود.

مداواهای خانگی ممکن است به تخفیف علایم کمک کنند. در اغلب موارد علایم مزبور پس از خاتمه بارداری برطرف می‌شود.

مردمی که باید توجه از نزدیک به مشکل سنگینی پا داشته باشند در کنار زنان باردار شامل گروه‌های زیر می‌شوند:

• افراد دارای اضافه وزن

• افراد دارای سبک زندگی فاقد تحرک

• افراد دارای تاریخچه خانوادگی مشکلات وریدی

• افرادی که در هنگام بارداری کارهای سنگین انجا می‌دهند

علایم شایع

در کنار احساس سنگینی پاها، مردم ممکن است متوجه وجود علایم دیگری در پیوند با پاهای خود شوند. گزارش این علایم به پزشک اهمیت دارد زیرا این گزارش می‎تواند برای تشخیص و درمان مشکل مفید باشد.

علایم شایع می‌تواند موارد زیر را شامل شود:

• حالت کسالت یا بی‌حسی در پا

• درد کسالت‌آور در یکی از پاها یا هر دوی آنها

• احساس خنکی یا مور مور در پاها

• دشواری برای راه رفتن یا ایستادن در ساعات پایانی روز

• ورم

• بروز وریدهای عنکبوتی

• تغییر رنگ در ناحیه دچار مشکل مثل رنگ پریده یا آبی رنگ شدن پا

مداواهای خانگی برای سنگینی پا

پیش از آغاز یک برنامه درمانی برخی عادات روزانه و مداواهای خانگی می‌توانند در مورد علایم مورد بحث مفید باشند.

بالا گرفتن پاها

وقتی پاها در ارتفاع قرار گیرند، بدن ناچار نیست تا برای پمپاژ خون و دیگر مایعات از پا به سختی کار کند.

قرار دادن پا در سطحی بالاتر از سطح قرارگیری قلب به تازه کردن خون در پاها و تخفیف بخشی از فشاری که پا در طول روز تحمل می‌کند کمک می‌نماید.

تغییر حالت قرارگیری بدن

مردم باید از ایستادن یا نشستن در یک حالت واحد در طولانی مدت خودداری کنند زیرا این وضعیت باعث بدتر شدن علایم می‌شود. تغییر حالات قرارگیری بدن می‌تواند باعث تقویت جریان گردش خون شود.

پوشیدن جوراب‌های کمپرس

جوراب‌های فشرده‌ساز یا کمپرس کننده می‌تواند به تقویت جریان خون در پاها کمک کنند. این موضوع به ویژه در مورد مردمی که ناچارند زمان‌های طولانی را به حالت نشسته یا ایستاده به کار بپردازند مفید است.

کاهش مصرف نمک

کاهش دریافت نمک می‌تواند نشانه‎ها و ناراحتی ناشی از ورم در مردمی را که پاهایشان سنگین و متورم است کاهش دهد. پزشکان همچنین ممکن است به برخی از مردم کاهش میزان مصرف آب را توصیه کنند اما این مورد اغلب به نوع داروهای مصرفی مردم بستگی دارد.

ترک دخانیات

مصرف دخانیات می‌تواند بر جریان گردش خون اثرات منفی داشته و بر علایمی نظیر سنگینی پاها تأثیر بگذارد. کاهش مصرف دخانیات یا ترک آنها می‌تواند به کاهش برخی علایم یا پیشگیری از آنها کمک کند.

اجتناب از حمام داغ

گرما می‌تواند باعث اتساع وریدها شود که این باعث دشوارتر شدن جریان خون درون پاها می‌شود. در حالی که غوطه‌ور کردن پاها در برخی موارد می‌تواند مفید باشد، این وضعیت مشکل را در برخی دیگر از مردم افزایش می‌دهد.

کاهش وزن

چاقی یا اضافه وزن یک ریسک فاکتور شماری از مشکلات مسبب سنگینی پاها است. کاهش وزن می‌تواند به کاهش احتمال این علایم کمک کند.

حفظ فعالیت جسمانی

افزایش میزان فعالیت روزانه می‌تواند در مورد برخی ریسک فاکتورها مفید باشد. ورزش با شدت خفیف تا متوسط مثل پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری یا شنا به حفظ پمپاژ خون در بدن و بهبود وضعیت ریسک فاکتورهای دیگری مثل وزن و فشار خون کمک می‌کند.

برخورد منطقی با ورزش

اگرچه ورزش نقش بزرگی در مورد بدن و ذهن ایفا می‌کند، ورزش سنگین ممکن است مضر باشد. مردم برای پیشگیری از مشکلات ناشی از ورزش بیش از حد باید روزهایی را برای استراحت و اجتناب از ورزش سنگین در نظر بگیرند.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم

احساس گهگاهی سنگینی پا موضوعی نرمال بوده و جای نگرانی ندارد. به هر جهت، اگر حس مزبور از بین نرود یا در کنار دیگر علایم مثل درد و ورم بروز کند، آنگاه زمان مراجعه به متخصص درد شناس خواهد بود.

پزشک در مورد علایم خاص مبتلابه فرد و تاربخچه پزشکی سؤال کرده و تست‎هایی را برای یافتن علت و توصیه درمانی در دستور کار قرار خواهد داد.

روش های درمانی بدون جراحی در کلینیک فوق تخصصی دردشناسی پروفسور سیروس مؤمن زاده:

• درمان های نوین و تحصصی اوزون درمانی یا ازن تراپی
• آخرین لیزرهای پرتوان نسل جدید
• اوزون تراپی
• فیزیوتراپی
• تزریق اپیدورال
•  تریگرپوینت تراپی
• کمربندهای طبی
• رفلکسولوژی
• RF یا رادیوفرکوانسی
• در موارد نادر جراحی بسته ستون فقرات  هستند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه درمان‌های غیر جراحی ارائه شده در کلینیک دردشناسی پروفسور سیروس مؤمن زاده و توضیحات مربوط به آنها به مقالات درمان‌های بدون جراحی دیسک کمر مراجعه کنید و در صورت تمایل به استفاده از این درمان های ترکیبی جامع و مدرن با تلفن 02188449335 و 02188460605  و 09198172104 تماس بگیرید.