انگشت ماشه‌ای یک بیماری دردناک است که باعث می‌شود انگشت‌ها یا انگشت شست هنگام خم شدن بگیرد یا قفل شود. اگر در انگشت شست این اتفاق بیفتد به آن شست ماشه‌ای می‌گویند. یک نقطه ماشه‌ای (تریگرپوینت) نقطه بسیار حساسی است که داخل باندهای سفت ماهیچه اسکلتی است که با فشار دادن یا انقباض عضلانی دردناک می‌شود و معمولا با الگوی درد ارجاعی شانه واکنش نشان می‌دهد. نقاط ماشه ای می‌توانند در جاهای مختلفی در ماهیچه‌های عضلانی باسن، انگشت، گردن، شانه و غیره باشند، در واقع تریگر پوینت یا نقاط ماشه‌ای در جاهایی حضور دارند که عصب‌ها به فیبرهای ماهیچه‌ای متصل است.
وقتی که تاندون‌های انگشت‌ها ملتهب می‌شود، بیماری انگشت ماشه‌ای اتفاق می‌افتد. تاندون‌ها بندهای سختی از بافت‌ها هستند که عضلات و استخوان‌ها را به هم وصل می‌کنند. تاندون‌ها و عضلات در دست‌ها و بازوها با کمک هم انگشتان و شست را خم و راست می‌کنند.
تاندون معمولاً به راحتی و از طریق بافتی که آن را میپوشاند (که به آن غلاف یا پوشش می‌گویند) حرکت می‌کند و این به خاطر وجود یک غشا روان‌کننده در اطراف مفصل است که به آن سینوویوم می‌گویند. گاهی اوقات ممکن است تاندون ملتهب و متورم شود. وقتی این اتفاق افتاد، خم کردن انگشت یا شست می‌تواند تاندون ملتهب را از غلاف یا پوشش باریکش بیرون بکشد و این باعث وارد آمدن یک ضربه محکم و ناگهانی به تاندون می‌شود.
چه دلایلی باعث ایجاد بیماری انگشت ماشه‌ای می‌شود؟
انگشت ماشه‌ای می‌تواند از تکرار یک حرکت یا استفاده قوی از انگشت یا شست ناشی شود. آرتریت روماتوئید، نقرس و دیابت نیز می‌توانند باعث ایجاد این بیماری شوند. همچنین گرفتن چیزی مانند یک ابزار قوی با یک بست و دستگیره محکم برای یک مدت زمان طولانی، می‌تواند باعث ایجاد انگشت ماشه‌ای شود.
چه کسانی به انگشت ماشه‌ای مبتلا می‌شوند؟
کشاورزان، کارگران صنعتی و نوازندگان اغلب به بیماری انگشت ماشه‌ای مبتلا می‌شوند زیرا آن‌ها انگشت و شست خود را خیلی زیاد حرکت می‌دهند. حتی افراد سیگاری می‌توانند با استفاده مکرر از فندک مبتلا به شست ماشه‌ای شوند. انگشت ماشه‌ای در زنان نسبت به مردان بیشتر شایع است و اغلب در افراد با سن 40 تا 60 سال اتفاق می‌افتد.
علائم انگشت ماشه‌ای چیست؟
یکی از اولین علائم انگشت ماشه‌ای وجود درد در پایین انگشت یا شست است. شایع‌ترین نشانه‌ی آن ایجاد یک فشار و ضربه دردناک در هنگامی است که انگشت خم و راست می‌شود.
در برخی موارد انگشت یا شست در موقعیت خم یا راست قفل می‌شود و شرایط بدتر می‌شود. در این صورت انگشت باید با کمک دست دیگر به آرامی صاف شود.
انگشت ماشه‌ای چگونه تشخیص داده می‌شود؟
انگشت ماشه‌ای با انجام یک معاینه فیزیکی از دست و انگشتان تشخیص داده می‌شود. در برخی موارد ممکن است انگشت متورم شود و یک برآمدگی روی مفصل در کف دست وجود داشته باشد. همچنین ممکن است انگشت در حالت خم‌شده قفل شود و یا سفت و دردناک باشد. هیچ‌گونه اشعه ایکس یا تست آزمایشگاهی برای تشخیص انگشت ماشه‌ای استفاده نمی‌شود، سونوگرافی انگشتان هم به تشخیص کمک زیادی می کند.
روش درمان
روش درمان انگشت ماشه‌ای بسته به شدت و مدت استمرار آن متفاوت است.
داروها
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن ادویل، موترین IB یا ناپروکسین، ممکن است درد را کاهش دهد اما بعید است تورمی که پوشش تاندون را منقبض کرده و تاندون را در تله انداخته است را کاهش دهد.
درمان‌های غیرجراحی شامل موارد زیر است:
استراحت: به مدت حداقل سه تا چهار هفته از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به گرفتن با انگشت یا چنگ زدن با انگشت دارند و یا استفاده طولانی مدت از ماشین‌آلات دستی که دارای ارتعاش زیادی هستند، اجتناب شود.
سرد یا گرم کردن:برخی افراد با استفاده از گذاشتن یخ روی کف دست خود به مدت چند بار در روز، بهبود قابل‌توجهی را احساس می‌کنند. برخی دیگر با استفاده از کمپرس آب گرم به خصوص در اول صبح، بهبود انگشتان خود را مشاهده کرده‌اند.
آتل بستن:ممکن است پزشک به شما توصیه کند که در شب انگشت خود را آتل ببندید تا انگشت را در یک موقعیت خاص برای یک مدت طولانی نگه دارد. این کار به مدت 6 هفته توصیه می‌شود. آتل به استراحت تاندون کمک می‌کند. همچنین به جلوگیری از پیچ خوردن انگشتان در هنگام خواب کمک می‌کند. پیچ خوردن انگشت در هنگام خواب باعث می‌شود که وقتی از خواب بیدار شدید حرکت دادن انگشتان دردناک باشد.
تمرینات کششی:ممکن است پزشک به شما پیشنهاد کند ورزش‌های ملایم انجام دهید تا به حفظ تحرک انگشتان خود کمک کنید.
تزریق دارو به کمک دستگاه سونوگرافی: تزریق داروی استروئید به نزدیک یا به داخل پوشش تاندون ممکن است التهاب آن را کاهش دهد و به تاندون اجازه دهد که دوباره آزادانه حرکت کند. این کار رایج‌ترین روش درمانی است و در افرادی که دیابت ندارند، این کار یک روش مؤثر است و تا حدود 90 درصد بیماران را مداوا می‌کند. در افراد مبتلا به دیابت تأثیر این روش در حدود نصف است. برخی اوقات برای بدست آوردن نتیجه به یک تزریق مجدد نیاز می‌شود.
جراحی و سایر روش‌ها
اگر علائم انگشت ماشه‌ای شدید باشد و یا اینکه روش‌های درمانی سنتی فایده‌ای نداشته باشد، پزشک شما ممکن است موارد زیر را پیشنهاد دهد:
تزریق تحت کنترل اولتراسوند: بعد از بی‌حس کردن کف دست، پزشک یک سوزن محکم را به بافت اطراف تاندون آسیب‌دیده فرو می‌کند. حرکت سوزن و انگشت به شکستن بخشی از فشاری که حرکت صاف تاندون را مسدود کرده، کمک می‌کند. این درمان تحت کنترل اولتراسوند (سونوگرافی) انجام می شود، بنابراین پزشک می‌تواند ببیند که نوک سوزن در چه جایی از زیر پوست قرار دارد و مطمئن شود که سوزن پوشش تاندون را بدون آسیب زدن به تاندون یا به عصب‌های نزدیک آن، باز می‌کند. این روش معمولاً در مطب پزشک یا اتاق مخصوص درمان انجام می‌شود.
عمل جراحی:این کار از طریق یک برش کوچک نزدیک پایه انگشت آسیب‌دیده انجام می‌شود، جراح بخش منقبض‌شده‌ی پوشش تاندون را باز می‌کند و می‌بُرد. معمولاً این کار در یک اتاق عمل انجام می‌شود.