درد شانه یکی از رایج‌ترین شرایط اسکلتی عضلانی است که امروزه افراد با آن مواجه می‌شوند. در حقیقت نتایج مطالعات انجام شده در این حوزه نشان می‌دهد 67% افراد ممکن است حداقل در بخشی از زندگی خود با این مشکل مواجه شوند. درصد ارائه شده در این رابطه با توجه به مقدار استفاده از دست‌ها برای بلند کردن، فشار دادن، و کشیدن اجسام در طول فعالیت‌های روزانه، تعجب برانگیز نیست.
مشکلات شانه می‌توانند خفیف یا شدید باشند. علاوه بر این درد در ناحیه شانه‌ها می‌تواند دلایل متعدد و متفاوت داشته باشد. درد کتف و شانه ممکن است در خود مفصل یا در عضلات، تاندون‌ها، و رباط‌های شانه ایجاد شود.
ناحیه شانه از سه استخوان تشکیل شده که عبارت از استخوان ترقوه، استخوان کتف (تیغه شانه)، و استخوان بازو (ناحیه بالای استخوان بازو) است. عضله چرخاننده شانه یک گروه تشکیل شده از چهار عضله به همراه تاندون‌ها و رباط‌هایی است که سر استخوان بازو را در حفره استخوان‌های کتف و ترقوه نگه می‌دارد.
هنگامی که همه این اعضا فعالیت خود را به خوبی انجام دهند، فرد می‌تواند دست خود را بالا و پایین برده، از سمتی به سمت دیگر حرکت داده، یا حرکت چرخشی با دست‌های خود انجام دهد. به هر حال، اگر یکی از عضلات یا رباط‌های عضله چرخاننده بازو ضعیف شده یا دچار پارگی شود، لازم است وضعیت این عضلات در ناحیه شانه به حالت تعادل اولیه بازگردد.
دلایل درد در ناحیه شانه
یکی از دلایل اصلی درد شانه خارج شدن استخوان‌ها و اجزای تشکیل دهنده شانه از محل صحیح قرارگیری آن‌ها است. این شرایط زمانی ایجاد می‌شود که یکی از عضلات چرخاننده شانه ضعیف شده یا دچار پارگی شوند. به این ترتیب سر استخوان بازو به صورت محکم در حفره استخوانی آن در هنگام بلند کردن دست‌ها باقی می‌ماند. در این شرایط، با حرکت دادن دست‌ها، سر استخوان بازو کمی به سمت بالا حرکت کرده و به برآمدگی تیغه شانه فشار وارد می‌کند. این شرایط می‌تواند باعث احساس سوزش، درد، یا ضعف در هر بار حرکت دادن دست‌ها به بالای سر شود. درد کتف و شانه ممکن است به‌طور خاص در هنگام خوابیدن بر روی شانه آسیب‌دیده در طول شب تشدید شود.
معمولاً دلایل ایجاد درد در ناحیه شانه عبارت از استفاده زیاد، انجام فعالیت‌های ورزشی، زمین خوردن، فعالیت‌های کاری و روزمره، موقعیت نامناسب بدن، کشیدگی عضله و کار کردن زیاد با کامپیوتر می‌باشد. آسیب‌دیدگی‌هایی که می‌تواند باعث ایجاد درد در ناحیه شانه شود به شرح زیر هستند:
بیماری‌های قلبی و کیسه صفرا نیز می‌تواند باعث ایجاد درد در ناحیه شانه شود. به این ترتیب در صورتی که با مشکلات تنفسی به همراه درد در ناحیه شانه مواجه شده و احساس تنگی در ناحیه سینه داشتید، احتمالاً دچار حمله قلبی شده و لازم است به صورت اورژانسی تحت نظارت و درمان درد شانه قرار گیرید.
علائم درد شانه و روش تشخیص آن
در صورت دچار شدن به آسیب‌دیدگی شانه لازم است بلافاصله از خدمات درمان مناسب استفاده شود. برای مثال در این رابطه می‌توان از آسیب‌دیدگی ایجاد شده به خاطر انجام فعالیت‌های ورزشی یا زمین خوردن نام برد. در سایر شرایط، در صورتی که ناحیه دچار درد ملتهب شده، قرمز و حساس شود، لازم است با پزشک در ارتباط با درد شانه ملاقات شود. به این ترتیب پزشک ممکن است از عکس‌برداری رادیولوژی یا سایر روش‌های تصویربرداری برای کمک به تشخیص مشکل شما استفاده کند.
درمان درد در ناحیه شانه
روش مناسب درمان درد شانه به علت ایجاد آن بستگی دارد. به این منظور شما می‌توانید از برخی روش‌های درمان خانگی برای رفع مشکل خود استفاده کنید. در طول دو روز اول پس از ایجاد آسیب‌دیدگی، از بسته یخ بر روی ناحیه دردناک برای 10 تا 20 دقیقه سه بار در روز استفاده کنید تا به این ترتیب التهاب ایجاد شده در محل کاهش یابد. پس از گذشت دو روز، می‌توان از بسته گرم بر روی محل برای ریلکس کردن عضلات شانه استفاده کرد.
داروهای مسکن درد و داروهای ضدالتهاب نیز می‌توانند برای کاهش مشکل بیمار در این رابطه مناسب باشند. به این ترتیب می‌توان از داروهایی مثل استامینوفن یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئید (NSAIDs)، همچون ایبوپروفن یا ناپروکسین (آلیو) بدون نیاز به نسخه پزشک استفاده کرد. مصرف این داروها می‌تواند به کاهش ناراحتی یا درد بیمار کمک کند. به هر حال، در صورتی که درد شدید بوده یا ادامه پیدا کند، یا در مواردی که آسیب‌دیدگی برای ناحیه شانه ایجاد شده باشد، لازم است با متخصص دردشناسی و طب فیزیکی در این رابطه ملاقات گردد. به این ترتیب متخصص طب فیزیکی احتمالاً از روش‌های زیر برای بهبود شرایط بیمار استفاده خواهد کرد:
تمرین‌های حرکتی و فیزیوتراپی
تمرین‌های حرکتی و ورزش‌های شانه می‌توانند برای بهبود دامنه حرکتی مفصل شانه و نیز افزایش قدرت عضلات چرخاننده مورد استفاده قرار گیرند.
فیزیوتراپی معمولاً شامل استراحت کردن، ایجاد تغییر در نحوه انجام فعالیت‌ها، و کمک به تقویت و انعطاف‌پذیری عضلات شانه است. علاوه بر این توجه به توصیه‌های خاص همچون اجتناب از وارد کردن فشار بیش از حد به عضلات شانه یا خودداری از انجام فعالیت‌های شدید می‌تواند به پیشگیری از درد شانه کمک موثر نماید.
لیزرتراپی
لیزرتراپی می‌تواند یک روش درمان موثر برای درد شانه باشد. به این ترتیب بهبود با اهمیت درد و نیز افزایش عملکرد عضلات با استفاده از این درمان امکان‌پذیر بوده و به‌طور خاص از لیزرتراپی برای بیماران مبتلا به تاندونیت عضله چرخاننده شانه استفاده می‌شود.
مگنت تراپی
مگنت تراپی یک روش درمان موثر برای آسیب‌دیدگی‌های شانه بوده و این درمان می‌تواند تاثیرات ضددرد، ضدالتهاب، و ضدورم بر ناحیه تحت درمان داشته و به این ترتیب فرآیند بهبود آسیب‌دیدگی را تسریع نماید. این روش می‌تواند به کاهش درد بیمار کمک کرده، باعث بهبود قابلیت حرکتی عضله شده، تاثیرات ضدالتهابی داشته و در مجموع باعث تسکین درد و ناراحتی بیمار در ناحیه شانه شود.
درمان با امواج مافوق صوت
امواج مافوق صوت یا اولتراسوندتراپی برای گرم کردن بافت‌های عمیق در بدن و بهبود جریان خون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تحریک الکتریکی عصب از روی پوست
تحریک الکتریکی عصب از روی پوست (TENS) با یک دستگاه کوچک می‌تواند برای کاهش درد از طریق مسدود کردن سیگنال‌های عصبی ارسال شده توسط اعصاب مورد استفاده قرار گیرد.
اوزون تراپی
اوزون تراپی یک روش تزریق خاص است که از آن برای درمان مشکلات آرتروز مفاصل، آسیب‌دیدگی بافت‌ها، رباط‌ها، و نیز درد مزمن شانه استفاده می‌شود. افرادی که از روش اوزون تراپی استفاده می‌کنند، معمولاً تا 75% احتمال دارد با از بین رفتن دائم درد و ناراحتی خود مواجه شوند.
عمل جراحی
هنگامی که پارگی شدید باشد، ممکن است لازم شود از عمل جراحی برای بیمار استفاده گردد. به هر حال اغلب امکان درمان افراد بزرگسال دچار پارگی کامل عضله چرخاننده شانه بدون عمل جراحی وجود دارد.
پیشگیری از درد شانه
امکان پیشگیری از درد شانه با توجه به نکات زیر وجود دارد:
-
انجام فعالیت‌های فیزیکی به نحو صحیح
-
آگاهی از وضعیت مناسب بدن و نحوه صحیح انجام دادن فعالیت‌ها
-
نرمش کردن و گرم کردن بدن قبل از ورزش و انجام تمرین‌های کششی قبل و بعد از ورزش کردن
-
بلند کردن و حمل اجسام سنگین به نحو صحیح
-
استراحت کردن در طول انجام فعالیت با انجام حرکت‌های کششی و ریلکس کردن