اسپوندیلوز نوعی تخریب تدریجی ستون فقرات است که ناشی از فرسایش دیسک‌ها، مفاصل بین‌مهره‌ای و بافت‌های اطراف آن می‌باشد. اغلب به عنوان آرتروز ستون فقرات یا دژنراسیون دیسک نیز شناخته می‌شود .
🔹 شایع‌ترین انواع:
-
Cervical spondylosis: در گردن، گاهی به آن "آرتروز گردن" می‌گویند
-
Lumbar spondylosis: در ناحیه کمر (پایین ستون فقرات)
-
Thoracic spondylosis: کمتر رایج، در ناحیه میانی کمر
⚙️ علل اصلی اسپوندیلوز
-
افزایش سن: تا سن ۶۰ سالگی، تا ۹۰٪ بزرگ‌سالان از علائم آرتروز گردن یا کمر رنج می‌برند .
-
فشار و حرکت‌های مکرر: مشاغل سنگین، ورزش‌های تکراری، یا آسیب‌های قبلی می‌توانند فرایند را تسریع کنند
-
دیسک‌های خشک‌شده و نازک: باعث کاهش فاصله مهره‌ها و فشار بیشتر می‌شود .
-
استخوان‌سازی ناسالم (Bone Spurs) و ضایعات لیگامانی که می‌توانند باعث تنگی مجرای عصبی شوند
-
عوامل خطرساز: چاقی، سیگار، سبک زندگی کم‌تحرک و عوامل ژنتیکی .
🩺 علائم اسپوندیلوز
-
درد و خشکی گردن یا کمر، به‌ویژه صبح‌ها یا بعد از فعالیت
-
کاهش دامنه حرکتی و احساس "کلیک" در مهره‌ها
-
درد و گزگز در اندام‌ها (رادیکولوپاتی)
-
ضعف عضلانی، بی‌ثباتی در راه رفتن، و در موارد شدید: بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع (میلوپاتی)
-
سردرد و اسپاسم عضلانی در گردن
🔍 چگونه تشخیص داده می‌شود؟
-
بررسی تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی شامل ارزیابی انعطاف‌پذیری، قدرت عضلات، رفلکس‌ها و راه رفتن
-
تصویربرداری تشخیصی:
-
X-ray برای مشاهده استخوان‌سازی و کاهش ارتفاع دیسک .
-
MRI یا CT برای بررسی ضخامت دیسک، عصب‌فشردگی و ساختارهای نرم .
-
در صورت ضرورت: ارزیابی سرعت هدایت عصبی (NCV) یا EMG برای بررسی علائم عصبی .
🧩 درمان اسپوندیلوز
-
تزریقات اپیدورال یا مفصلی برای کاهش التهاب
🌟 چشم‌انداز درمان و پیش‌آگهی
-
بسیاری از افراد بدون هیچ‌گونه علامت زندگی می‌کنند .
-
کسانی که علائم دارند معمولاً با روش‌های محافظه‌کارانه بهبودی قابل توجهی کسب می‌کنند .
-
اگر علائم عصبی شدید یا علائم میلوپاتیک وجود داشته باشد، جراحی می‌تواند بسیار مؤثر باشد .
✅ جمع‌بندی
-
اسپوندیلوز یک بیماری شایع مرتبط با سن است که ستون فقرات را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
-
تشخیص معمولاً با ترکیبی از معاینه بالینی و تصویربرداری انجام می‌شود.
-
بیشتر بیماران با درمان‌های غیرجراحی حمایت می‌شوند، ولی در موارد حاد، اقدامات تهاجمی ضروری‌اند.
-
پیشگیری شامل حفظ وزن مناسب، فعالیت بدنی منظم، و پرهیز از وضعیت‌های نامناسب ستون فقرات است.