کف دست می‌تواند بر توانایی فرد برای انجام تکالیف روزمره زندگی تأثیر منفی بگذارد. علل در این مورد ممکن است آسیب‌دیدگی‌ها، عفونت‌ها، و اختلالات تأثیرگذار بر عصب‌ها، عروق خونی، یا بافت‌های درون دست را شامل شود.
آسیب‌دیدگی
آسیب‌دیدگی دست یک علت شایع درد و دیگر انواع ناراحتی مشخصاً در مردمی است که منظماً از ابزار سنگین استفاده کرده، ورزش می‌کنند، یا در محیط‌های پرمخاطره به کار مشغولند.
آسیب‌دیدگی‌ها می‌توانند به نقاط کلیدی دست شامل عصب‌ها، تاندون‌ها و عضلات صدمه بزنند.
مثال‌هایی از صدمات منجر به بروز درد در کف دست شامل موارد زیر است:
• کوبش، ضربه، و برخورد پرنیرو مثل فرو آمدن اشیاء سنگین بر روی دست
• افتادن روی دست
• سوختگیها، مثل موارد مربوط به آشپزی
• بریدگی در کف دست
• گزش یا نیش حشرات
• کاربرد یا کشش بیش از حد مثل موارد مربوط به ورزش یا حرکات تکراری
دیگر علایم آسیب‌دیدگی دست می‌تواند کبودی، ورم، و خشکی دست را شامل شود. آسیب‌دیدگی‌های شدیدتر می‌توانند بر اثر صدمه دیدن ساختارها و بافت‌های درون دست و مچ دست مثل موارد فهرست شده در زیر ایجاد شوند:
• مفاصل
• استخوان‌ها
• تاندون‌ها
• رباط‌ها
• عصب‌ها
• رگ‌های خونی
درمان
مردم اغلب اوقات می‌توانند آسیب‌دیدگی‌های خفیف دست را در محیط خانه با استفاده از موارد زیر درمان کنند:
• استراحت دادن به دست در حد امکان
• استفاده از یخ (سرمادرمانی) برای ناحیه آسیب دیده به مدت تا 20 دقیقه در هر بار
• مصرف داروهای ضد درد غیر نسخه‌ای
مردم دچار آسیب‌دیدگی‌های شدیدتر مثل شکستگی یا در رفتگی باید مورد مراقبت کامل پزشکی قرار گیرند. همچنین در صورت تشدید وخامت مشکل و عدم بهبود آن مردم باید به پزشک متخصص درد شناس مراجعه کنند.
سندرم تونل کارپال
وقتی کسی دچار سندرم تونل کارپال باشد، این تونل داخل مچ دست در تنگنا قرار گرفته یا ملتهب می‌شود که این باعث ایجاد فشار بر عصب مدیان و تاندون‌های موجود در آن می‌شود.
علایم سندرم تونل کارپال شامل موارد زیر است:
• درد مچ دست، درد کف دست، و درد انگشت‌ها
• بی‌حسی یا حس مور مور کف دست و انگشتان
• ضعف در کف دست یا کاهش توانایی گرفتن اشیاء
علایم اغلب به شکل تدریجی شکل می‌گیرند و ممکن است در طول شب یا هنگامی که شخص از خواب بیدار می‌شود تشدید گردند.
ریسک فاکتورهای سندرم تونل کارپال شامل موارد زیر است:
• صدمات دست و مچ که سبب ورم می‌شوند
• انجام حرکات تکراری با دست‌ها
• کاربرد مکرر ابزار مرتعش با دست
• بارداری
• دیابت
• تاریخچه خانوادگی ابتلاء به سندرم تونل کارپال
درمان
درمان‌های غیر جراحی می‌تواند موارد زیر را شامل گردد:
• استفاده از عضوبند یا اسپلینت
• اجتناب از فعالیت‌های منجر به تشدید علایم یا تعدیل آنها
• استفاده از داروهای ضد درد غیر نسخه‌ای مثل آسپیرین و ایبوپروفن
• گرفتن داروهای نسخه‌ای مثل داروهای استروئیدی یا تزریق لیدوکائین
• پرداختن به یوگا، طب سوزنی یا درمان‌های کایروپراکتیک
در مورد مردم دچار علایم شدید یا سخت‌درمان، پزشک متخصص می‌تواند لیزر را برای کاهش فشار بر عصب مدیان توصیه کند.
عفونت
اگر بریدگی یا زخم روی کف دست عفونی شود، این وضعیت می‌تواند به درد و ورم منجر گردد.
دیگر علایم بریدگی یا زخم عفونی شامل موارد زیر است:
• چرک یا ترشح
• سرخی اطراف ناحیه آسیب‌دیده
• گرمای پوست اطراف ناحیه
• تب یا احساس ناخوشی کلی
درمان
برای مردم دچار علایم زخم یا جراحت عفونی برخورداری از درمان پزشکی الزامی است. عفونت می‌تواند به عوارض جدی مثل سلولیت، آبسه و سپسیس منجر شود.
پزشکان به طور معمول برای درمان زخم یا جراحت عفونی آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کنند. در صورتی که عفونت قابل ملاحظه باشد پزشک ممکن است ناحیه آسیب‌دیده را با عمل جراحی تخلیه کند.
نوروپاتی محیطی
نوروپاتی محیطی به طور معمول به اختلالات آسیب زننده به عصب‌های اندام‌های دور از قلب مثل دست و پا اشاره دارد.
نوروپاتی محیطی در دست و انگشتان می‌تواند سبب ایجاد موارد زیر شود:
• درد شدید، که ممکن است حتی بر اثر لمس خفیف ایجاد گردد
• حس سوزش یا مور مور
• بی‌حسی
• دشواری در کاربرد دست مثل موارد مربوط به گرفتن اشیاء
دیابت و صدمات فیزیکی علل شایع نوروپاتی محیطی محسوب می‌شوند. دیگر علل می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
• اختلالات خودایمنی مثل ارتریت روماتوئید یا لوپوس
• اختلالات کاهش دهنده جریان اکسیژن به عصب‌های محیطی مثل اترواسکلروزیس و واسکولیت
• عدم تعادل غذایی مثل کمبود ویتامین B12
• عفونت‌های آسیب زننده به بافت عصب
• مصرف زیاد مشروب الکلی
درمان نوروپاتی محیطی معمولاً با مخاطب گرفتن علت زیربنایی شروع می‌شود. برای مثال، مدیریت سطح قند خون می‌تواند به کاهش اثرات نوروپاتی محیطی در مردم دچار دیابت کمک کند.
پزشکان همچنین ممکن است داروهایی مثل داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد تشنج و کرم‌های پوست را برای کمک به تخفیف درد تجویز کنند.
واسکولیت
واسکولیت التهاب رگ‌های خونی است و می‌تواند بر بسیاری از قسمت‌های بدن تأثیر بگذارد. انواع متعدد واسکولیت وجود دارد و علایم ممکن است از شخصی به شخص دیگر بسیار متفاوت باشند.
وقتی واسکولیت مبتلابه دست شود می‌تواند علایم زیر را ایجاد کند:
• درد سوزان
• بی‌حسی یا از دست دادن حس
• حس مور مور
• از دست دادن قدرت
پزشکان علت دقیق ایجاد واسکولیت را نمی‌دانند. به هر جهت، انواع بیماری خود ایمنی، عفونت یا برخی سرطان‌های خون می‌توانند هر از گاه محرک بروز واسکولیت شوند.
درمان
درمان به نوع واسکولیت و محدوده بروز آن و شدت علایم مبتلابه شخص بستگی دارد.
به هر جهت، این درمان اغلب شامل استفاده از داروهای ضد التهابی مثل استروئیدها است. برای موارد شدیدتر واسکولیت، پزشک ممکن است استفاده از داروهای سیتوتوکسیک مثل ازاتیوپرین، متوتریکسات یا سیکلوفسفامید را تجویز کند.
فاسیت پالمار
فاسیت پالمار یک اختلال پزشکی نادر است که سبب التهاب فاسیای پالمار می‌شود، یک رشته بافت محکم که کف دست را به انگشتان متصل می‌کند.
التهاب مزبور می‌تواند باعث دشوار یا دردناک شدن تلاش شخص برای باز کردن انگشتان خود شود.
فاسیت پالمار معمولاً دچار هر دو دست می‌شود و بیشتر محتمل است که در مردم مبتلاء به پلی‌ارتریت بروز کند.
دیگر اختلال آسیب زننده به فاسیای پالمار انقباض دوپوترین است.
درمان
گزینه‌های درمانی در این مورد عبارتند از:
• ماساژ عمقی بافت
• استفاده از داروهای مسکن درد
• درمان با استروئید برای تخفیف التهاب
پزشک همچنین درمان هر گونه اختلال پزشکی زیربنایی تقویت کننده فاسیت پالمار را توصیه می‌کند.
درمان کلی
مردم می‌توانند با استفاده از موارد زیر اغلب اوقات درد دست را در خانه درمان کنند:
• استراحت دادن یا بی‌حرکت نگه داشتن دست
• استفاده از یخ به مدت تا 20 دقیقه در هر بار برای ناحیه آسیب دیده
• استفاده از داروهای غیر نسخه‌ای برای تخفیف درد و التهاب
• استفاده از تمرینات کششی و قدرتی مثل گرفتن توپ ورزشی
• ماساژ دست برای تقویت گردش خون و تخفیف گرفتگی عضلانی
چه هنگامی به پزشک متخصص درد شناس مراجعه کنیم؟
در صورت شدید بودن درد یا بدتر شدن آن یا عدم پاسخ درد به درمان‌های خانگی، مردم باید به پزشک درد شناس مراجعه کنند.
در صورت مواجهه با موارد زیر به مراقبت پزشکی کامل نیاز است:
• درد شدید دست
• ورم شدید دست
• موارد مشکوک به دررفتگی یا شکستگی دست یا انگشت
• جراحات شدید یا خونریزی بدون توقف
خلاصه
درد کف دست اغلب اوقات نتیجه آسیب‌دیدگی خفیف ناشی از کاربرد بیش از حد دست است.
به هر جهت، درد دست گاهی از اوقات می‌تواند نتیجه یک مشکل زیربنایی مثل عفونت، التهاب یا نوروپاتی محیطی باشد.
در صورت تشدید درد و عدم بهبود آن با درمان خانگی باید به پزشک متخصص درد مراجعه کنند.