بیماری تخریب دیسک چیست؟

ستون فقرات از 33 مهره ساخته شده که روی یکدیگر قرار گرفته اند. بین هریک از این مهره ها، قطعه ای لاستیک مانند از غضروف به نام دیسک بین مهره ای قرار دارد.

دیسک را به صورت لاستیک یک چرخ تصور کنید که ماده ای ژلاتینی، حفره داخل لاستیک را پر کرده است. لاستیک چرخ، حلقه نام داشته و بخش ژلاتینی، هسته نام دارد.

در جوانی –زیر 30 سال- دیسک عمدتا از ژلاتین ساخته شده است. با افزایش سن و گاهی با ایجاد آسیب، بخشی از این ژلاتین از بین رفته و حجم دیسک کاهش می یابد که منجر به کاهش فضای بین مهره ها می شود.

دیسک، مسطح تر شده و انعطاف پذیری آن کاهش می یابد و در نتیجه فضای بین هر دو مهره کمتر می شود. گاهی اوقات در اثر این تخریب، زائده های استخوانی شکل می گیرد که می تواند باعث سفت شدن ستون فقرات شود.

اغلب اوقات این مسطح شدن و افزایش سفتی ستون فقرات، اصلا دردناک نیست. اگرچه، در برخی موارد، زمانی که سطوح سخت مفاصل مهره ای به یکدیگر ساییده می شوند، ممکن است باعث ایجاد درد و التهاب شود.

گاهی ریشه عصب، در جایی که از ستون فقرات خارج شده و به سمت سایر نقاط بدن امتداد پیدا می کند، دچار تحریک یا فشردگی می شود.

تخریب دیسک ممکن است در نواحی مختلف ستون فقرات رخ داده یا محدود به یک دیسک باشد. تخریب همیشه منجر به درد نمی شود. اگرچه در برخی افراد می تواند باعث درد زیاد و ناتوانی شود.

در موارد زیر، احتمال ابتلا به بیماری دژنراتیو دیسک بیشتر خواهد بود:

سیگار کشیدن
چاقی
انجام کار فیزیکی سنگین
ورزش ناکافی

علائم بیماری تخریب دیسک

علائم بیماری تخریب دیسک (Degenerative Disk)

در این بیماری، گردن درد یا کمردرد خفیف تا شدید حس می شود – و در برخی موارد هیچ دردی حس نمی شود:

تخریب دیسک در گردن می تواند باعث درد در دست، شانه یا گردن شود.
تخریب دیسک در کمر می تواند منجر به درد در کمر، باسن یا پاها شود.

اغلب اوقات درد با نشستن و خم شدن بدتر می شود. ممکن است این درد در ابتدای صبح و پس از ماندن طولانی مدت در یک حالت بدتر شود.

در موارد شدید، زمانی که بیماری دژنراتیو دیسک منجر به ایجاد فشار بر ریشه عصب می شود، می تواند باعث بی حسی، مور مور شدن و حتی ضعف در دست ها یا پاها شود.

نحوه تشخیص

متخصصین درد، ارزیابی جامعی شامل مرور سابقه پزشکی فرد انجام داده و از ابزارهای غربالگری برای تعیین احتمال ابتلا به بیماری تخریب دیسک استفاده خواهد کرد.

برای مثال، ممکن است اقدامات زیر انجام شود:

سوالات بسیار تخصصی را در مورد مکان و رفتار درد، ضعف و سایر علائم می پرسد.
از فرد می خواهد طرحی مربوط به بدن انسان را تکمیل کند تا نواحی دقیق درد، بی حسی و مور مور شدن مشخص شود.
تست های مرتبط با قدرت و حس عضلانی را اجرا کرده تا وجود فشار روی عصب را معین کند.
وضعیت قرارگیری بدن و نحوه راه رفتن و انجام فعالیت های دیگر را معاینه می کند.
محدوده حرکتی ستون فقرات و دست ها و پا ها را اندازه گیری می کند.
از منوال تراپی برای ارزیابی قابلیت حرکت مفاصل و عضلات موجود در ستون فقرات استفاده می کند.
قدرت گروه های عضلانی مهم را تست می کند.

مطالعات نشان می دهد تخریب دیسک در 40% افراد زیر 30 سال و بیش از 90% افراد 50 تا 55 سال وجود دارد.

ورزش درمانی و آموزش تغییر سبک زندگی

تمرینات کششی و انعطاف پذیری: با هدف بهبود حرکت در مفاصل و عضلات ستون فقرات، دست ها و پاها، تمرینات مخصوصی به فرد آموزش داده می شود.

اغلب اوقات بهبود حرکت یک مفصل، کلید کاهش درد است.

تمرینات استقامتی : عضلات قوی در تنه، به عنوان پشتیبانی برای مفاصل ستون فقرات عمل کرده و عضلات قوی در دست و پا به کاهش بار وارد بر مفاصل ستون فقرات کمک می کند.

تمرینات هوازی : تمرینات هوازی منظم مانند راه رفتن، شنا کردن یا شرکت در کلاس ایروبیک به کاهش درد، حفظ وزن متعادل و بهبود استحکام و قابلیت حرکت که همگی، فاکتورهای مهم در مدیریت بیماری دژنراتیو دیسک هستند، کمک می کنند.

این تمرینات ممکن است زیاد به نظر برسد اما نگران نباشید. تحقیقات نشان می دهد هرچه تمرینات بیشتر باشد، سرعت رها شدن از درد و علائم دیگر بیشتر خواهد بود.

آموزش طرز قرارگیری بدن. متخصص طب فیزیکی و توانبخشی به بیمار آموزش می دهد چگونه می توان با ایجاد تغییرات کوچک در نحوه نشستن، ایستادن، خم شدن و بلند کردن –و حتی خوابیدن- به کاهش درد و مدیریت عارضه کمک کرد.

نکته: تحقیقات نشان می دهد در صورت عدم درمان مناسب بیماری تخریب دیسک، امکان بازگشت کمردرد یا گردن درد وجود دارد. برای اطمینان از عدم بازگشت درد، انجام منظم تمرینات اهمیت دارد.

آیا امکان پیشگیری از این آسیب یا عارضه وجود دارد؟

بیماری تخریب دیسک، نتیجه ی طبیعی فرآیند افزایش سن است. اگرچه، می توان با اقداماتی تاثیر آن بر زندگی و سرعت پیشرفت آن را کاهش داد.

برای نمونه:

اغلب اوقات تمرین در آب می تواند روش خوبی برای حفظ فعالیت فیزیکی باشد، در حالی که دیگر شکل های تمرینی ممکن است برای فرد دردناک باشد.
لازم است تمریناتی که شامل چرخیدن و خم شدن های مکرر است با احتیاط انجام شود. در صورت احساس درد پس از تمرین، لازم است با یک متخصص سلامت مانند متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مشورت شود. این متخصص می تواند به بهبود راه رفتن و کاهش علائم درد و گردن کمک کند.
لازم است تمرینات وزنه برداری به شکل صحیح انجام شود تا از وارد کردن فشار به گردن و کمر جلوگیری شود.

همین الان این لینک را جهت تله ویزیت (ویزیت آنلاین) پروفسور دکتر سیروس مومن زاده کلیک کنید.