علل و تشخیص درد چرخشی

درد چرخشی یکی از مشکلات شایع مفصلی است که در بسیاری از بیماران به ویژه در ناحیه شانه، زانو و مچ دیده می‌شود. این درد معمولاً در حرکات چرخشی و دورانی مفصل ایجاد شده و می‌تواند ناشی از آسیب‌های ساختاری، التهابی یا تخریبی در مفصل باشد. فهم درست این نوع درد برای تشخیص و درمان بهینه اهمیت بالایی دارد.

آناتومی و مکانیزم درد چرخشی

مفصل شانه (گلنوهومرال) یکی از پیچیده‌ترین و پرحرکت‌ترین مفاصل بدن است. حرکات چرخشی شانه توسط عضلات روتاتور کاف (rotator cuff) انجام می‌شود که شامل چهار عضله و تاندون است. این عضلات مفصل را تثبیت کرده و امکان حرکات چرخشی مانند دورانی داخلی و خارجی را فراهم می‌کنند.

درد چرخشی زمانی ایجاد می‌شود که حرکت دورانی باعث کشیدگی، فشار یا تحریک ساختارهای نرم بافتی مثل تاندون‌ها، بورس‌ها، یا کپسول مفصلی شود. همچنین آسیب‌های غضروفی یا تغییرات آرتروزی نیز می‌توانند عامل این درد باشند.

علل درد چرخشی

التهاب یا پارگی روتاتور کاف (Rotator Cuff Tendinopathy/Tear):التهاب یا پارگی تاندون‌های روتاتور کاف یکی از شایع‌ترین علل درد چرخشی در شانه است. این آسیب‌ها معمولاً در اثر حرکات تکراری، فشار بیش از حد یا ضربه ایجاد می‌شوند.
بورسیت شانه (Subacromial Bursitis):التهاب بورس‌های زیر آکرومیون که باعث درد هنگام حرکت دورانی شانه می‌شود.
آرتروز مفصل شانه:فرسایش غضروف مفصلی و کاهش فضای مفصلی باعث افزایش اصطکاک و درد هنگام چرخش می‌شود.
کپسولیت چسبنده (Frozen Shoulder):محدودیت حرکت و التهاب کپسول مفصل شانه که درد چرخشی و محدودیت حرکتی ایجاد می‌کند.
آسیب‌های مکانیکی:مشکلاتی مانند گیر کردن تاندون‌ها (impingement syndrome) هنگام حرکت دورانی.

علائم

درد هنگام حرکت چرخشی مفصل
کاهش دامنه حرکتی
ضعف عضلانی در ناحیه مفصل
حساسیت و التهاب موضعی
احساس خشکی یا گیرکردن مفصل

تشخیص

تشخیص دقیق علت درد چرخشی نیازمند:

شرح حال دقیق و معاینه بالینی
تست‌های تخصصی برای بررسی قدرت و دامنه حرکت
تصویربرداری مانند MRI برای بررسی پارگی‌های روتاتور کاف یا آسیب‌های داخلی
گاهی اوقات سونوگرافی برای ارزیابی التهاب تاندون‌ها و بورس‌ها

درمان

استراحت و اجتناب از حرکات دردناک:کاهش فشار بر مفصل.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs):برای کاهش التهاب و درد.
فیزیوتراپی:تمرینات تقویتی و کششی برای بازگرداندن دامنه حرکتی و تقویت عضلات اطراف مفصل.
تزریق کورتیکواستروئید:در موارد التهاب شدید.
درمان‌های کمکی:استفاده از گرما، سرما، اولتراسوند و تحریک الکتریکی.